Canadees rapport: moord op en verdwijning van inheemse vrouwen is genocide

De moorden op en verdwijningen van duizenden inheemse Canadese vrouwen en meisjes is een 'Canadese genocide'. Dat concludeert een nationale onderzoekscommissie.

Dat schrijft nieuwszender CBC, die het rapport van de onderzoekscommissie in handen heeft. Maandag worden de resultaten pas officieel gepubliceerd op een speciale ceremonie waarbij ook premier Trudeau aanwezig zal zijn.

De inheemse vrouwen in Canada stammen af van de oorspronkelijke bewoners van het land, de zogenoemde First Nations, zoals de Inuit en de Metis. Sinds het begin van de jaren zeventig zijn zeker 4000 inheemse vrouwen en meisjes, en mogelijk nog veel meer, vermoord of vermist geraakt. Ze hebben daarmee dertien keer zoveel kans om gedood te worden dan andere Canadezen. De Canadese regering stelde hier in 2016 een groot onderzoek naar in.

Waarom inheemse vrouwen vaak slachtoffer worden van moord of vermissing is niet duidelijk. Wel toont onderzoek aan dat de inheemse bevolking minder geld verdient en lager is opgeleid. Die combinatie zou de kans op geweld en vermissing vergroten.

Hoorzittingen

In twee-en-half jaar tijd werden 24 hoorzittingen gehouden, die werden bijgewoond door meer dan 2000 mensen, onder wie familieleden van de vermiste en vermoorde vrouwen en meisjes. Ook sprak de commissie met overlevenden van het geweld en met deskundigen en ambtenaren.

Dat heeft geleid tot een 1200 pagina's tellend rapport met 230 aanbevelingen die zijn gericht op zowel overheden als de Canadese bevolking. Aparte aanbevelingen zijn er voor de Inuit, Metis en de groep 2SLGBTQQIA, waaronder onder meer homoseksuelen, transgenders en mensen met zowel mannelijke als vrouwelijke kenmerken vallen. Ook concludeert de onderzoekscommissie dat het echte aantal moorden en verdwijningen misschien nooit zal kunnen worden vastgesteld.

Inheemse talen

Een van de aanbevelingen is om de inheemse talen een officiële status te geven die vergelijkbaar is met Frans en Engels. Ook moet het Wetboek van Strafrecht worden aangepast om moordzaken waarbij de eigen partner is betrokken, zwaarder te kunnen straffen.

Daarnaast roept het rapport de Canadezen op om geweld en racisme tegen inheemse vrouwen niet langer te tolereren en zich te verdiepen in de geschiedenis van de inheemse bevolking.

De nationale onderzoekscommissie wil nog niet reageren op het rapport en de conclusies en aanbevelingen. Dat gebeurt maandag pas, na de officiële ceremonie.

Schuld

The Assembly of First Nations in Canada, die zo'n 900.000 oorspronkelijke bewoners vertegenwoordigt, heeft wel alvast gereageerd. In een reactie legt de organisatie de schuld bij maatregelen die de Candadese regering nam om de inheemse bevolking te laten integreren, zoals speciale kostscholen en de Sixties Scoop.

Zo werden inheemse kinderen tussen 1880 en 1996 gedwongen naar een kostschool te gaan waar ze hun eigen taal niet meer mochten spreken en leerden leven volgens Europees-Canadese waarden. Bij de Sixties Scoop werden de inheemse kinderen tussen het einde van de jaren vijftig van de vorige eeuw en midden jaren tachtig in opvanghuizen geplaatst of geadopteerd met datzelfde doel.

Aparte rol

Een aparte rol in het onderzoek is weggelegd voor de Royal Canadian Mounted Police (RCMP). Die concludeerde in 2014 dat 70 procent van de moorden op inheemse vrouwen en meisjes werd gepleegd door inheemse mannen. Die conclusie wordt door het onderzoeksteam als niet betrouwbaar beoordeeld.

De RCMP is als politieorganisatie verantwoordelijk voor ongeveer 40 procent van de inheemse bevolking.

De RCMP bleek niet altijd bereid om mee te werken aan het onderzoek in de moord- en vermissingszaken, in tegenstelling tot andere politiediensten. Van de bijna driehonderd bij de RCMP opgevraagde dossiers werden er maar ruim honderd opgestuurd, waarvan een deel onleesbaar was gemaakt. Over twee dossiers loopt zelfs een rechtszaak. De ene gaat over een vermissing van tientallen jaren geleden, de andere over een moord.