Premier Rutte als oliemannetje bij overleg over topbaan Brussel
De verzuchting komt uit het diepst van z'n hart. "Ze proberen de puzzel in de Europese Unie altijd zo complex mogelijk te maken." Vicepremier Hugo de Jonge is in Brussel om te bespreken wie de nieuwe voorzitter van de Europese Commissie moet worden.
Zijn politieke familie, de christendemocraten, vergadert in een statig hotel aan het Jourdanplein, op een steenworp afstand van de gebouwen van de Europese Unie. De lucht van een van de friettenten in de buurt dringt door tot de statige entree van het gebouw waar hij met Angela Merkel en de andere leiders de strategie voor de komende tijd gaat uitzetten.
De CDA-vicepremier heeft een dilemma, erkent hij. Hij zit niet helemaal op dezelfde lijn als premier Rutte. "Ik ben wél voor het systeem van 'Spitzenkandidaten'. Er zit een zekere logica in dat Manfred Weber, die namens de christendemocraten kandidaat was om voorzitter van de commissie te worden, nu ook wordt benoemd. De christendemocraten zijn tenslotte de grootste partij in het nieuwe parlement."
De inhoud
Maar premier Rutte is het daar niet mee eens. Hij heeft op dat moment een lunch met onder andere de Franse president Macron en de Spaanse premier Sanchez.
Rutte is samen met de Belgische demissionaire premier Michel gevraagd om de verschillende opvattingen in kaart te brengen. Hij fungeert even als het oliemannetje van de EU. "We praten allereerst over de inhoud. Het gaat erom dat de nieuwe commissie zich richt op de klimaatproblemen, plannen heeft voor de economie en de migratie, daarna gaan we daar mensen bij zoeken", laat hij weten voordat hij verdergaat naar een bijeenkomst met de liberale premiers.
Bij het Egmontpaleis, waar de liberalen bij elkaar komen, is niet iedereen zo terughoudend. De Deense Eurocommissaris Vestager vindt zichzelf geschikt. "Ik ben beschikbaar." En ze krijgt steun van haar Zweedse collega Malmström. "Vestager is gewoon de beste."
De liberale leiders zijn in de meerderheid, vanavond op de top van de regeringsleiders. En die zijn in meerderheid tegen de 'Spitzenkandidaten'.
Meerdere functies
De Belgische christendemocratische vicepremier Kris Peeters zegt bij binnenkomst in het hotel dat het vandaag niet alleen gaat over de opvolging van de huidige voorzitter Jean-Claude Juncker.
"We zoeken ook een voorzitter van de Europese Raad en iemand voor de Europese Centrale Bank. En ik begrijp dat uw premier Rutte kandidaat is om voorzitter van de Europese Raad te worden." Op de vraag of dat officieel is, antwoordt hij: "Ik hoor wel eens wat op straat."
Voor Hugo de Jonge is dat niet aan de orde. "Rutte blijft gewoon bij ons in Nederland als premier." Het wijst er wat hem betreft wel op dat het niet makkelijk is. "Er zijn veel functies te verdelen en dat moet allemaal passen."
Het Europees Parlement is helder. De leiders van de verschillende fracties zijn in alle vroegte bij elkaar gekomen. "Alleen iemand die Spitzenkandidat is geweest kan voorzitter van de nieuwe Europese Commissie worden", zegt de Italiaanse voorzitter Tajani na afloop van die bijeenkomst.
Hij leest in de hal van het parlement een verklaring voor waarin hij een aantal artikelen uit het Verdrag van Lissabon aanhaalt, waarin staat dat het Europees Parlement ook wat te vertellen heeft over de benoeming van de commissievoorzitter. Alleen de liberalen in het parlement zijn tegen.
Je kan met gladiolen op het bordes staan of met lege handen in een zijkamertje.
Ondertussen rijden de limousines door Brussel van de ene locatie naar de andere. Manfred Weber gaat van het parlement naar de bijeenkomst van de christendemocraten. "Natuurlijk ben ik kandidaat. Er hebben veel mensen voor mij gestemd en we houden vast aan het systeem."
Frans Timmermans laat zijn gezicht zien bij de sociaaldemocraten en Mark Rutte is alweer onderweg naar bondskanselier Merkel om met haar te overleggen. Timmermans waagt zich niet aan een voorspelling van de uitkomst. "Je kan met gladiolen op het bordes staan of met lege handen in een zijkamertje."
Vanaf 18.00 uur zitten de regeringsleiders, inclusief de Britse premier May, aan tafel om na alle vooroverlegjes te bespreken hoe het verder moet. Ook de voorzitter van het Europees Parlement Tajani eet een hapje mee, maar hij moet wel na het voorgerecht weg. Daarna gaan de leiders aan de slag, hoewel niemand verwacht dat ze vanavond al een besluit zullen nemen.
