Na Boxtel gaat het vooral over de bezetting en niet over dierenwelzijn

• Rik van den Berg

  redacteur Online

Een dag na de actie van Meat the Victims in Boxtel gaat het vooral over de methode die de dierenactivisten hebben gebruikt. Zo'n 150 actievoerders drongen gisteren aan het begin van de middag het bedrijf van een varkensboer binnen en namen hun intrek in de stal. Aan het eind van de avond ontruimde de politie het bedrijf en werden 76 actievoerders opgepakt. De dag erna ging het vooral over de bezetting en niet over misstanden in de varkenshouderij die de activisten aan de kaak wilden stellen.

Boerenorganisaties reageerden direct al woedend en vandaag waren politieke partijen tijdens het Vragenuurtje in de Tweede Kamer fel in het afwijzen van een dergelijke vorm van actievoeren. Het CDA sprak van "een gitzwarte dag", de PVV had het over "dierenterroristen" en ook partijen als GroenLinks en D66 namen afstand van de actie.

'Doel voorbij'

Ook bij organisaties die zich net als Meat the Victims ten doel stellen het dierenwelzijn te bevorderen, is er weinig begrip. Wakker Dier keurt een bezetting als actiemiddel ronduit af. "Je kan het nog zo oneens met elkaar zijn, maar je moet respectvol met elkaar omgaan", zegt woordvoerder Casper Schrijver. De wet is daarbij de grens. "Die zullen wij niet overtreden."

Hij benadrukt dat een actie als die van gisteren het dierenwelzijn ook in gevaar kan brengen. "Varkens gaan stressen als zo'n grote groep mensen de stallen binnenkomt en actievoerders kunnen dierziektes met zich meebrengen." Wat Wakker Dier betreft zijn de actievoerders hun doel voorbijgeschoten. "Het gaat nu over hun methode en niet over de inhoud."

Schrijver vindt een actie van gisteren die zich op één individuele boer richt, niet juist. "Die kan er ook niets aan doen. Ik begreep dat hij een gezin met kinderen heeft, daar moet je vandaan blijven."

Wakker Dier richt zich in plaats daarvan op de supermarkten. "We willen dat die stoppen met het stunten met vlees zonder keurmerk. Een boer zit in het systeem en kan dat niet veranderen."

'Contraproductief'

Ook voor de Dierenbescherming gaat de actie in Boxtel veel te ver. "Wij voeren alleen acties binnen de kaders van de wet", zegt woordvoerder Niels Dorland. Zijn organisatie heeft ook tot doel om het welzijn in de veeindustrie te verbeteren, "maar wij zeggen niet 'het doel heiligt ieder middel'."

De Dierenbescherming probeert door keurmerken zoals het Beter Leven Keurmerk de consument bewuster te laten kiezen. Onlangs werd het al bestaande keurmerk voor vlees uitgebreid met zuivelproducten. "Wij kiezen voor een dialoog en merken dat je als je met boeren samenwerkt een eind kan komen."

Dorland denkt dat de actie in Boxtel wel eens "contraproductief" kan zijn. "Door dit soort acties kan de sector de hakken in het zand zetten. Boeren krijg je zo niet aan tafel, kan ik me zo voorstellen."

Animal Rights wijst erop dat Meat the Victims niet als enige de wet heeft overtreden. Ook de boeren die zich uit solidariteit bij het erf verzamelden, deden dat door auto's van actievoerders om te gooien, zegt Erwin Vermeulen. "En ook boeren die zich niet aan de regels voor dierenwelzijn houden, overtreden de wet."

Animal Rights heeft er geen probleem mee om de grenzen van de wet op te zoeken. De actiegroep kwam eerder naar buiten met undercover gefilmde beelden uit slachthuizen. Maar, zo zegt Vermeulen, "we richten ons daarbij op de industrie en stellen het belang van de dieren voorop."

Hij vindt dat het vandaag te weinig gaat over dierenwelzijn en te veel over de vorm van actievoeren. "Dat is natuurlijk tactiek van belangenorganisaties als POV en LTO. Wat ze koste wat het kost willen voorkomen, is dat het gaat over de zes miljoen varkens per jaar die het slachthuis niet eens halen, en voortijdig sterven omdat ze daarvoor te ziek of zwak zijn."

'Geen gijzeling'

Meat the Victims is tevreden over het effect van de actie, maar Jonathan Loogman, die namens de groep spreekt, vindt ook dat het vandaag wel heel veel over de methode van de actievoerders gaat. "Dat had ik liever anders gezien." Hij erkent dat zijn groep de wet heeft overtreden, maar zegt dat dat op vreedzame wijze, zonder geweld, is gebeurd. "Van een gijzeling, zoals hier en daar wel is gesuggereerd, was geen sprake. Dat slaat nergens op."

Meat the Victims is van plan vaker dit soort acties te voeren. "Die kunnen zich zoals gisteren richten op individuele boeren, maar ook op slachthuizen." Loogman snapt dat burgerlijke ongehoorzaamheid ook tot afkeurende reacties leidt, maar neemt dat voor lief. "Als we vaker dit soort acties voeren, neemt het begrip hopelijk toe. De echte slachtoffers zijn de varkens."