Turkije-rapporteur EU-parlement: 'Ongekend dat verlies in Istanbul niet wordt erkend'

Een aanval op de grootste oppositiepartij van Turkije, een nieuw dieptepunt in de democratische ontmanteling van het land en een Kiesraad die is bezweken onder de politieke druk van president Erdogan. Deze woorden gebruikt Kati Piri, Turkije-rapporteur van het Europees Parlement en Europarlementariër voor de PvdA in reactie op de ongeldig verklaarde burgemeestersverkiezing in Istanbul.

Gisteren besloot de Turkse kiesraad dat de verkiezingen in Istanbul op 23 juni over moeten. De verkiezingen van 31 maart werden gewonnen door een kandidaat van oppositiepartij CHP, Ekrem Imamoglu. Hij is inmiddels al geïnstalleerd als burgemeester. De uitslag leidde tot grote frustratie bij president Erdogan; zijn AKP verloor zo de grootste stad van het land.

Turkije-rapporteur Piri noemt het ongekend in de Turkse geschiedenis dat de verliezer van een verkiezing dat niet erkent. "Turkije is nooit een perfecte democratie geweest, maar er was altijd één regel in de afgelopen zes decennia: dat was dat de verkiezingen toch min of meer vrij en eerlijk verliepen", zegt ze in het NOS Radio 1 Journaal.

AKP: grootschalige fraude

Volgens de AKP is er bij de verkiezingen in Istanbul sprake geweest van grootschalige fraude. Verkiezingsmedewerkers zouden geen ambtenaren zijn geweest en uitslagformulieren zouden niet zijn ondertekend. Volgens Piri is daar geen enkel bewijs voor en waren de verkiezingsmedewerkers juist benoemd door de AKP en goedgekeurd voor de verkiezing.

"Dit is typisch zo'n voorbeeld van hoe je regels na de uitslag van een verkiezing gaat veranderen", aldus Piri. Op Twitter reageerde ze vlak na het bekend worden zo:

Ook Turkije-correspondent Lucas Waagmeester in Istanbul zet vraagtekens bij de gang van zaken. "Tegelijk met de burgemeestersverkiezing werd er gekozen voor wijkraden en districten. Als er echt een probleem is, dan zou er nu reden zijn ook die andere verkiezingen ongeldig te verklaren, maar dat gebeurt niet. Hoe je er ook naar kijkt, al ga je ondersteboven hangen, er klopt hier gewoon heel veel niet aan."

Volgens Turkije-rapporteur Piri is de Kiesraad in Turkije onder druk gezet door president Erdogan. Istanbul is een enorm belangrijke stad voor Turkije en de Turkse economie. "Erdogan was er zelf ooit burgemeester", zegt Piri. "Een bekende uitspraak van hem is: 'wie Istanbul wint, wint heel Turkije'. Kennelijk was het een stap te ver om ook na het verlies van het burgemeesterschap in Ankara, ook toe te geven dat ze de macht niet meer hebben in Istanbul."

Imamoglu: 'Alles komt goed'

In Istanbul was het gisteren na de bekendmaking van de Kiesraad even onrustig, zag correspondent Lucas Waagmeester. Toch waren er geen grote demonstraties, vermoedelijk omdat werd verwacht dat de politie hard zou optreden.

Burgemeester Imamoglu bleef gisteren tijdens een toespraak kalm. Volgens Waagmeester sprak hij op een verzoenende toon en zei: "De reden dat mijn ambt me wordt afgenomen, is dat ik altijd heb gezegd dat ik het volk wil dienen en niet gehoorzaam wil zijn aan de president."

Turkije-rapporteur Piri valt het op dat de oppositie positief blijft: "De slogan van de nieuwe burgemeester is "alles komt goed", wij gaan deze nieuwe verkiezing opnieuw weer winnen." De partij van Imamoglu, de CHP, heeft inmiddels ook bekend gemaakt opnieuw mee te doen aan de verkiezingen.

Overigens is Istanbul niet de enige plaats waar eerder verkozen burgemeesters alsnog moeten plaatsmaken. Het gebeurde de afgelopen weken op tal van plaatsen in het zuidoosten van Turkije, plekken waar veelal Koerdische politici de burgemeestersverkiezingen wonnen.

Waagmeester: "Op allerlei plaatsen zijn de gekozen Koerdische burgemeesters in verband gebracht met terrorisme. De burgemeesterstaken zijn daar overgenomen door regeringsfunctionarissen."

EU-buitenlandcoördinator Mogherini en EU-commissaris Hahn, die gaat over uitbreidingsonderhandelingen, schrijven in een gezamenlijke verklaring dat het tegenhouden van verkozen burgemeesters ingaat tegen de kern van de democratie en de Turkse verplichtingen als lid van de Raad van Europa ondermijnen.

Over de geannuleerde verkiezing in Istanbul willen Mogherini en Hahn dat de precieze redenen door de Kiesraad bekend worden gemaakt. Ook verwachten ze dat de Turkse regering buitenlandse verkiezingswaarnemers zal toelaten bij de nieuwe verkiezingen op 23 juni.