De kanker is al 24 jaar weg, maar beheerst nog steeds het leven van Ton

Ton Kroon is al ruim twintig jaar kankervrij, maar de ziekte achtervolgt hem nog steeds. De Utrechter is net terug uit het ziekenhuis voor een dotterbehandeling; de bestralingen die hij in 1995 onderging hadden ook zijn hartfunctie aangetast. Het is maar één voorbeeld van hoe kanker het leven van overlevenden van de ziekte blijft beheersen.

Niet alleen op het gebied van gezondheid, maar ook bij werk en inkomen:

Het Kankercentrum Nederland en de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties zeggen in een nieuw rapport dat er onvoldoende aandacht is voor die problemen. Ook Ton Kroon (56) had vaak het idee dat het ontbrak aan goede nazorg voor ex-kankerpatiënten. "Als ik niet zo ondernemend was geweest, had ik nu in een flatje zonder water en licht gezeten", zegt hij.

Bij Kroon begonnen de problemen een paar jaar nadat hij was behandeld voor lymfeklierkanker. "Dan heb je de euforie van het overleven wel gehad", zegt hij nuchter. Kroon kreeg onder meer luchtweginfecties en ontstekingen. "Van alles wat toen voorbij kwam, werd ik ziek. Allemaal problemen die goed te overwinnen zijn, maar wel belastend waren."

De aanhoudende gezondheidsklachten leidden ertoe dat Kroon zijn eigen bedrijf in de verkoop zette en fotograaf werd. "Noodgedwongen", blikt hij terug. "Voor de buitenwereld zag dat er heel normaal uit: Mensen zeiden: 'Wat leuk dat je die switch maakt'. Terwijl het uit nood was geboren, als een gevolg van de kanker."

Vast aanspreekpunt hielp

Hulp of systematische begeleiding was er in die periode niet, zegt Kroon. Dat veranderde toen hij na de zoveelste gezondheidsklacht werd doorverwezen naar de Beter-poli in het UMC Utrecht. Daar wordt gerichte zorg geleverd aan overlevers van hodgkin-lymfoom, een vorm van lymfeklierkanker. Kroon heeft bij de poli een contactpersoon bij wie hij met al zijn klachten terechtkan. En dat scheelt, zegt hij.

"Bij die poli leggen ze gelijk een link tussen mijn klacht en mijn kankerverleden. Ze zeggen: 'We weten niet alles. En omdat we niet alles weten, pakken we het breed aan'." Dat gebeurde bijvoorbeeld toen Kroon zijn handen niet goed kon gebruiken en arbeidsongeschikt dreigde te worden. "De poli heeft me uiteindelijk doorverwezen naar de geriater (medisch specialist voor ouderen met meerdere aandoeningen tegelijkertijd, red.) op mijn 52e. Die zei: 'Probeer dit middel eens'. Daarmee kon ik verder."

'Extra verzekering? Kansloos'

Ook met allerlei praktische dingen staat Kroon sinds de ziekte met 1-0 achter. "Ik hoef er niet over te dromen om een andere aanvullende zorgverzekering te nemen", zegt hij. "Kansloos." Ook een aangepaste arbeidsongeschiktheidsverzekering zit er niet meer in.

Voor het vinden van een huis had hij geluk: banken hadden volgens Kroon "geen interesse" in hem, maar bij een vriendin kon hij een particuliere hypotheek afsluiten. Maar daarvoor moet je geluk hebben én weten dat zoiets überhaupt kan. "En er zullen genoeg mensen zijn die het op een gegeven moment niet meer weten."

Het doet Kroon goed om te zien dat landelijke belangenorganisaties de problemen van ex-kankerpatiënten nu onder de aandacht brengen. "De urgentie was er lange tijd niet, maar die gaat nu wel komen", zegt hij. "We zijn zo succesvol geworden in het behandelen van kanker, dat we nu meer overlevenden van kanker krijgen. Er is een groeiende groep die gewoon wil werken, huizen wil kopen en wil meedoen. Als we niets doen, wordt dit echt een probleem voor de maatschappij."

De kanker heeft Kroon er dan niet onder gekregen - de ziekte heeft zijn leven wel op zijn kop gezet. "Ik ben geen ongelukkig mens", zegt hij tot slot. "Maar ik moet niet te veel nadenken over hoe het leven zou zijn als ik niet ziek was geweest. Want dat verschil is waarschijnlijk gigantisch."