Brexit: uitstel, maar voor hoelang?
Premier May krijgt vandaag tijdens de EU-top in Brussel uitstel, zodat ze meer tijd heeft om de brexit-deal door haar parlement te laten goedkeuren. De regeringsleiders zijn bereid haar extra tijd te gunnen, maar wel met een aantal strikte voorwaarden.
Hoelang dat uitstel gaat zijn, is nog niet duidelijk, blijkt uit een concepttekst die via diplomaten naar buiten is gekomen. Daarin staat dat het uitstel zolang als nodig moet zijn, maar in elk geval "niet langer dan ..." Op de plek van de puntjes is geen datum ingevuld.
Een van de voorwaarden is dat de Britten nog Europese verkiezingen moeten organiseren. Het lijkt erop dat ze aan die voorwaarde kunnen voldoen, omdat de 'noodzakelijke wettelijke stappen' deze week zijn gezet.
Verder, zo hebben de regeringsleiders tijdens hun vorige top afgesproken, moet er zicht zijn op een oplossing voor de patstelling in het Britse Lagerhuis. Of aan die voorwaarde is voldaan, valt te betwisten. Premier May is weliswaar in gesprek met oppositieleider Corbyn van de Labour-partij, maar die gesprekken schieten tot op heden nauwelijks op.
Tusk wil geen uitstel op uitstel
In de uitnodigingsbrief voor de top die door de voorzitter van de Europese Raad, Donald Tusk, is verstuurd, staat met zoveel woorden dat de EU-leiders niet geloven in een snelle afloop van die onderhandelingen. "Onze ervaringen tot op heden stemmen niet hoopvol", zo schrijft Tusk. "En de diepe tegenstellingen in het Britse Lagerhuis geven ons weinig hoop dat eind juni wel alles is geregeld."
De conclusie van Tusk is dat daarom een langer uitstel noodzakelijk is. Hij wil koste wat kost een brexit zonder deal voorkomen, omdat de onzekerheid die nu over de EU hangt funest is voor het bedrijfsleven. "Dan halen we juni niet en dan komt er weer een kort uitstel, gevolgd door de ene na de andere nood-top, waarbij telkens weer het risico op ongelukken en dus een brexit zonder deal aanwezig is." Dat schrikbeeld wil Tusk voorkomen.
Besluiten over de toekomst
Bovendien wil hij met de achterblijvende 27 landen vooruitkijken. Begin mei willen de blijvers in Roemenië tijdens een speciale bijeenkomst de agenda van de nieuwe Unie opstellen. "We moeten nu besluiten nemen over de toekomst."
Tusk hoopt zo ook de Franse president Macron tegemoet te komen, die niet wil dat de Europese Unie nog langer gijzelaar blijft van de Britse politiek. De Franse president wil verder met wat hij noemt het 'Europese project'.
Hij krijgt met zijn kritiek steun van het CDA in het Europees Parlement. Fractievoorzitter Esther de Lange denkt niet dat je juridisch met de Britten kan afspreken dat ze niet meestemmen over bijvoorbeeld de begroting van de EU of de nieuwe voorzitter van de Europese Commissie.
"Je bent lid van de club of niet. Als je lid bent, mag je over alles meepraten en stemmen. Je kan best afspraken maken, maar die houden geen stand", zegt ze. De Lange wil dan ook geen lang uitstel.
De EU-top begint vanavond om 18.00 uur. Een van de voorstellen die worden besproken, is dat de Britten wel lid blijven, maar niet meepraten en beslissen over de toekomst van de Unie.
Voordat de regeringsleiders voor het diner aanschuiven, vinden eerst op verschillende plekken in Brussel nog gesprekken en onderhandelingen plaats.
Zo spreekt premier Rutte met de voorzitter van de Europese Commissie Juncker, daarna ontmoet hij nog Tusk om vervolgens een soort mini-top bij te wonen van Noordzeelanden. Dat zijn de landen die het meest getroffen worden als het onverhoopt tot een brexit zonder deal komt. Daarna probeert hij nog de liberale premiers in de EU op de Nederlandse lijn te krijgen. Rutte wil namelijk onder geen beding een brexit zonder afspraken. Dat zou rampzalig voor Nederland zijn, is de stelling van het kabinet.
