Palestijnse doden bij betogingen langs Gazagrens

Langs de grens tussen Gaza en Israël hebben tienduizenden Palestijnen betoogd op de eerste verjaardag van de wekelijkse protesten bij het grenshek. Sinds 30 maart 2018 verzamelen Palestijnen uit Gaza zich elke week bij het grens om te betogen tegen de economische blokkade van Gaza door Israël, Egypte en de Palestijnse Fatah-autoriteiten. De organisatoren van het protest hadden voor vandaag opgeroepen tot een 'Mars van miljoenen', maar het Israëlische leger schatte het aantal demonstranten op zo'n 40.000.

Bekijk hier hoe het er vandaag aan het grenshek aan toe ging:

Bij de protesten zijn drie Palestijnse zeventienjarigen doodgeschoten toen ze zich, elk op een andere plek, vlak bij het grenshek waagden. Ook vanochtend vroeg, voordat de protesten begonnen, werd al iemand vlak bij het hek gedood. Circa 200 betogers zijn gewond geraakt; een aantal van hen hebben schotwonden.

Het Israëlische leger zegt hierover dat de gebruikelijke maatregelen zijn genomen om mensenmassa's te verspreiden en mensen weg te houden van het hek. Aanvallen op het grenshek worden gezien als een direct gevaar voor de bevolking in de grensstreek.

Afspraken over terughoudendheid

Toch bleef het overgrote merendeel van de betogers ver van het grenshek en verliep het protest nog relatief rustig, zegt correspondent Arlene Gelderblom vanuit het grensgebied. Dat is waarschijnlijk het gevolg van afspraken tussen Gaza en Israël, die onder leiding van Egypte achter de schermen overleggen over een staakt-het-vuren. Hamas, dat de Gazastrook bestuurt, zou hebben beloofd de demonstranten te vragen op veilige afstand te blijven. Tientallen vrijwilligers met oranje hesjes moesten de betogers in toom houden en ook de politie van Gaza hield een oogje in het zeil.

Ook de Israëlische militairen zouden instructies hebben gekregen om terughoudend op te treden.

Zowel Hamas als Israël had belang bij een rustig verloop van deze dag, zegt Gelderblom. In Israël zijn op 9 april verkiezingen, en premier Netanyahu, die zich opnieuw verkiesbaar stelt, wil een escalatie met Hamas vermijden. Zijn politieke tegenstanders verwijten hem dat hij geen oplossing heeft kunnen vinden voor de problemen met Gaza.

Maar ook de Hamas-autoriteiten waren gebaat bij een rustig verloop. De onvrede onder de Gazanen over de stagnerende economie en de torenhoge werkloosheid is groot en keert zich tegen de eigen bestuurders. Een overeenkomst met Israël en Egypte betekent dat de economische blokkade wordt versoepeld, waardoor de levensomstandigheden kunnen verbeteren. Gelderblom: "Hamas moet na een jaar van protesteren iets kunnen presenteren aan de Gazanen: kijk eens wat we hebben geregeld."