Met democratie en vrijheid van meningsuiting neemt hij het niet nauw: al jaren veroorzaakt de Hongaarse premier Viktor Orbán groot ongemak in zijn Europese 'familie', de Europese christendemocratische volkspartij EVP. Orbán is er een prominent lid van. Nóg. Want in de EVP groeit de weerstand tegen de Hongaar.
Wat moeten EVP-zusterpartijen zoals het CDA met Orbán, die aan de Hongaarse grens hekken bouwde om migranten tegen te houden? Hoelang is Orbán nog houdbaar, nu hij openlijk een haatcampagne voert tegen Europees Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker, nota bene kopstuk uit eigen EVP-gelederen?
Aanstaande woensdag, aan de vooravond van de EU-top, vergaderen de EVP'ers in Brussel over een mogelijke uitsluiting van Orbán.
Maar vandaag, op de nationale feestdag ter herdenking van de Hongaarse onafhankelijkheidsoorlog uit 1848, staat op een podium in hoofdstad Boedapest een zelfverzekerde Orbán:
Moslims tegenhouden
Hij hamert op het belang van "christelijke waarden" en wordt toegejuicht, terwijl het volkslied klinkt. Naast hem staat zijn speciale gast, de Poolse premier Mateusz Morawiecki. Ook Polen ligt overhoop met 'Brussel'. Volgens de Europese Commissie staat de onafhankelijkheid van de Poolse rechtstaat onder druk.
Ook Morawiecki kan op straat in Boedapest op luid applaus rekenen. "God beschermt Hongarije en Polen tegen de linkse ideologie", staat op het spandoek van een Pool die speciaal naar Boedapest is afgereisd om de twee premiers in het echt te zien. "Wij houden in Europa de moslims, de migranten, tegen", zegt hij.
Stel, ik was een CDA-politicus in Nederland, dan zou ik me rot schamen voor iemand als Orbán in mijn partij.
Twee kilometer verderop in Boedapest heeft de oppositie zich verzameld. Katalin Cseh, van oppositiepartij Momentum, begrijpt niet waarom de EVP nog aarzelt. "Stel, ik was een CDA-politicus in Nederland, dan zou ik me rotschamen voor iemand als Orbán in mijn partij."
Vorige week deed de fractieleider van de EVP, de Duitser Manfred Weber, nog een laatste lijmpoging in Boedapest. Webers belangrijkste eis: Orbán moet onmiddellijk stoppen met zijn billboardcampagne tegen Juncker.
Al weken hing heel Hongarije vol met posters met het hoofd van Juncker naast dat van miljardair-filantroop George Soros. Orbán is er van overtuigd dat er een 'Soros-plan' is om landen als Hongarije te overspoelen met miljoenen migranten. Soros heeft ook Juncker voor zijn karretje gespannen, is de boodschap van Orbáns campagne.
Maar toen Webers bezoek bekend werd liet Orbán in allerijl de billboards afplakken met blauw papier. Niet overal lukte dat even goed. Op sommige billboards is de grijze kruin van Soros nog net zichtbaar. "Hoelang is de EVP nog van plan zich door Orbán om te tuin te laten leiden?" vraagt Cseh van oppositiepartij Momentum zich af.
Excuusbrief
Inmiddels heeft Orbán naar zusterpartijen als het CDA excuusbrieven gestuurd waarin hij begrip vraagt voor zijn manier van doen. Of het genoeg zal zijn? "De EVP zal Orbán aanstaande woensdag minimaal moeten schorsen", zegt András Bozoki, voormalig Hongaars minister van cultuur en nu professor aan de door Soros opgerichte Central European University (CEU) in Boedapest. "Of ze ook het lef hebben om hem eruit te smijten durf ik niet te zeggen."
Als twintigers waren Bozoki en Orbán voetbalvrienden. Nu zijn ze gezworen vijanden. Orbán wil de CEU, die hij beschouwt als broeinest van de oppositie, het zwijgen opleggen. Bozoki: "Als twintiger had Orbán al een enorm charisma. Op het voetbalveld ging het hem nooit om het verloop van de wedstrijd maar om het eindresultaat: winnen. Met die mentaliteit is het hem helaas gelukt om van Hongarije een autocratisch, onliberaal land te maken."
