Belgische kardinaal Danneels (85) overleden

De Belgische kardinaal Danneels is overleden in zijn woonplaats Mechelen. Hij was 85 jaar. Godfried Danneels was ook dertig jaar aartsbisschop van België.

Hij stond bekend om zijn progressieve uitspraken en stond binnen en buiten de kerk in hoog aanzien. In 2010 veranderde dat door zijn rol in het pedofilieschandaal rond bisschop Vangheluwe van Brugge. Die nam ontslag nadat bekend was geworden dat hij jarenlang zijn neef had misbruikt. Uit stiekem opgenomen gesprekken tussen Danneels en de neef bleek dat de kardinaal druk uitoefende om met de onthulling te wachten tot na het pensioen van Vangheluwe.

Daarna kwamen meer misbruikzaken aan het licht. Danneels werd zelf ook ondervraagd over misbruik binnen de kerk. Hij zei dat hij daarvan niet op de hoogte was. Een commissie verzamelde later 300 gevallen van misbruik en concludeerde dat er een zwijgcultuur heerste binnen de Belgische kerk.

Slachtoffers hadden gehoopt op excuses, maar die bleven uit. Danneels ondervond weinig begrip voor zijn passieve opstelling. Later zei hij in een interview dat de gebeurtenissen hem wel degelijk hadden geraakt.

De paus aanvaardde in 2010 zijn emeritaat, waarna hij zich grotendeels terugtrok uit het openbare leven.

Graag gezien

Danneels geeft in de jaren 60 en 70 vooral onderwijs in Brugge en Leuven. In 1977 wordt hij bisschop van het bisdom Antwerpen. Drie jaar later wordt hij aartsbisschop en voorzitter van de Belgische bisschoppenconfederatie.

Met zijn verzoenende karakter is hij een graag geziene en gewaardeerde deelnemer aan bisschoppensynodes in het Vaticaan. In 1983 wordt hij kardinaal. In die functie pleit hij als een van de eersten voor een hervorming van de Rooms-Katholieke Kerk.

In de jaren 90 is hij voorzitter van Pax Christi International en speelt hij een rol bij het zoeken naar oplossingen voor de oorlog in de voormalig Joegoslavische republieken.

Kandidaat-paus

Zijn progressieve houding leidt geregeld tot opschudding, zoals in 2004 toen hij ervoor pleitte dat seropositieven condooms zouden moeten gebruiken, terwijl de kerk tegen het gebruik van anticonceptiemiddelen is.

In 2005 wordt zijn naam genoemd als opvolger van paus Johannes Paulus II, maar in het Vaticaan bestaat weerstand tegen de positieve houding van België tegenover abortus en euthanasie. Ook het stamcelonderzoek met embryo's aan katholieke universiteiten werkt in zijn nadeel.