'1000 miljard euro weg uit Groot-Brittannië door brexit'

Ruim 250 banken en financiële bedrijven wijken uit naar de EU en meer dan 1000 miljard euro aan Brits vermogen stroomt weg uit het Verenigd Koninkrijk. Dat concludeert de Britse financiële denktank New Financial uit eigen onderzoek in de financiële sector. Bekend was dat veel bedrijven de overtocht maken, maar nu blijkt dat ze enorme bedragen meenemen.

De impact van de brexit is groter dan aanvankelijk gedacht. Alleen al banken verplaatsen rond de 935 miljard euro aan activa, zo'n 10 procent van de activa van alle Britse banken. Daardoor gaat het Verenigd Koninkrijk naar verwachting 1 procent van de belastinginkomsten verliezen. Voor de landen waar de banken onderdelen naartoe verhuizen betekent het juist winst: hogere belastinginkomsten.

Verzekeraars verplaatsen 41 miljard euro uit het Verenigd Koninkrijk en vermogensbeheerders hebben meer dan 75 miljard euro overgebracht.

275 bedrijven verhuizen

275 bedrijven uit het bankwezen en de financiële sector verplaatsen of verplaatsten hun bedrijf of personeel gedeeltelijk naar elders in de Europese Unie. Dublin profiteert met 100 verhuizingen verreweg het meest van de brexit-verhuizingen.

Amsterdam staat op plek vijf met 32 Britse verhuizingen. Daar komen vier banken, waaronder de Royal Bank of Scotland en het Japanse Norinchukin. Ook komen er drie beleggingsinstellingen en nog eens achttien handelsplatformen of andere financiële instellingen van het Verenigd Koninkrijk naar Amsterdam.

In Luxemburg, Parijs en Frankfurt vestigen zich respectievelijk 60, 41 en 40 bedrijven. Volgens New Financial zullen er op den duur nog veel meer bedrijven de oversteek maken.

Ook advocaat Mariken van Loopik, die gespecialiseerd is in de financiële regelgeving, verwacht dat er nog veel meer geld naar Europa komt. Britse banken of instellingen die klanten hebben in een ander EU land hebben geen keus, legt ze uit.

Financiële instellingen kunnen hun klanten alleen nog blijven bedienen als ze een vergunning aanvragen in het betreffende land of zich ook gaan vestigen buiten het Verenigd Koninkrijk. De eerste optie zou betekenen dat ze in alle landen waar ze klanten hebben vergunningen moeten aanvragen. Dat is duur en omslachtig.

"Dus kiezen banken voor optie twee", zegt Van Loopik, "verplaatsen". Als ze een dochter vestigen in een EU-land, kunnen ze vandaaruit toch de hele markt blijven bedienen. Leningen of spaargeld dat nu bij de Britse bank op de balans staat, moet dan wel overgeheveld worden naar de EU-dochter, zegt Van Loopik. "Dat verklaart de enorme verschuiving."

Topje van de ijsberg

Ze denkt dat de 1000 miljard nog maar het topje van de ijsberg is. "Veel transacties vinden al achter de schermen plaats, zonder dat het in de openbaarheid komt." Daarnaast krijgen we nog de hele derivatenmarkt die uiteindelijk zal worden overgeheveld naar Europa. Londen is nu nog het centrum van de handel in opties en andere financiële producten. "Dat gaat om triljoenen, onder meer beleggingen van Nederlandse pensioenfondsen, die via Londense 'clearinghouses' lopen."

De Europese Unie zal deze situatie voorlopig blijven gedogen, verwacht Van Loopik. Maar dat blijft niet eeuwig zo. "De Europese Commissie zal greep op zo'n belangrijke economische schakel binnen de EU willen houden."

Grote geld

Het grote geld zal niet naar Amsterdam gaan. In het rapport van New Financial wordt alleen gesproken over een overdracht van 7 miljard euro van de Royal Bank of Scotland. Dat is een fractie van de 1000 miljard pond die verhuist.

Het overgrote deel daarvan komt in Frankfurt terecht, want daar gaan de meeste banken zich vestigen. In Dublin en Luxemburg gaan veel vermogensbeheerders zitten, dus ook daar komt geld.

Handelscentrum Amsterdam

Amsterdam lijkt vooral het financiële handelscentrum van de Europese Unie te worden. De handelsplatformen die naar Amsterdam komen leveren veel transacties op, maar niet veel geld of banen. De platformen faciliteren namelijk de handel, maar hoeven zelf geen geld te hebben. Er flitst als het ware geld door hun software.

Volgens de AFM zijn er meer dan dertig handelsbedrijven die een vergunning in Nederland hebben aangevraagd. De optiebeurs Cboe Europe, de grootste in Europa, komt bijvoorbeeld naar Amsterdam. Ook de drie grootste obligatiehandelsplatformen van Europa, Tradeweb van het concern ThomsonReuters , de handelstak van Bloomberg en MarketAxess, hebben voor Amsterdam gekozen.

De AFM stelt een 'substance-vereiste', wat betekent dat er ook echt mensen bij de Europese vestigingen moeten werken, bijvoorbeeld bestuurders. "Een bureau en kamerplant is niet genoeg", zegt een woordvoerder van de AFM tegen de NOS. In het rapport van New Financial staat dat bedrijven precies genoeg mensen overplaatsen om aan de minimale eisen van de toezichthouders te voldoen.