Tennet: 'Deltawerken vallen in het niet bij energietransitie'
De overgang naar schonere energiebronnen is een transitie "waar de Deltawerken bij in het niet vallen". Topvrouw van Tennet Manon van Beek zei dat bij de presentatie van de jaarcijfers.
De landelijke beheerder van het elektriciteitsnet verwacht de komende tien jaar zo'n 35 miljard euro te investeren, waarvan 12 miljard euro in Nederland en 23 miljard euro in Duitsland. Het geld gaat voor een belangrijk deel naar de aansluiting van windparken op zee op het elektriciteitsnet op het land.
Voor de bijeenkomst had Tennet een bijzondere locatie gekozen: de aanwezigen werden in Schiedam rondgeleid op en langs een enorme gele 'stekkerdoos', die binnenkort op zee wordt geplaatst bij windpark Borssele.
Zo zien de 'stekkerdozen' eruit:
De installatie wordt gebruikt om de opgewekte energie door windparken aan land te brengen. Het worden onbemande platforms, die alleen twee keer per jaar worden bezocht voor onderhoud. In Duitsland staan al twaalf van deze stekkerdozen op zee, in Nederland wordt dit de eerste.
Tot 2023 worden er in de Nederlandse Noordzee vijf geplaatst, daarna zal nog een aantal volgen. Ook zullen ze steeds groter worden, verwacht Tennet. Met een animatie werd een platform getoond dat goed is voor 2000 megawatt, een primeur in de wereld.
Discussie over kosten
De baas van Tennet ging ook in op de actuele discussie over de kosten van het klimaat- en energiebeleid. Het bedrijf zoekt voortdurend naar een balans tussen leveringszekerheid, duurzaamheid en betaalbaarheid, zei Van Beek. Een "precair evenwicht", erkende ze. "Het gaat om indrukwekkende bedragen, maar het zijn ook investeringen in een duurzame samenleving."
Tennet was betrokken bij de totstandkoming van het voorlopige Klimaatakkoord. De netbeheerder maakt zich zorgen over het draagvlak in de maatschappij, zeker gezien het feit dat het bedrijf al volop bezig is met de energietransitie. "Wij zijn bezig, we gaan ook gewoon door, we hebben nog veel plannen. En dan is ook in ons belang dat er maatschappelijk draagvlak is."
Daartoe is het volgens Tennet belangrijk dat iedereen open is over de kosten. "Zeker, daar moet eerlijk over gedaan worden. Ik denk dat het belangrijk is dat alle partijen die aan tafel zitten praten vanuit dezelfde feiten, dezelfde analyses en vanuit dezelfde inzichten over de kosten. Want het is vrij makkelijk om langs elkaar heen te praten."
Zonneparken aansluiten
Tennet reageerde ook opnieuw op berichten dat het onmogelijk is om alle zonneparken die nu ontwikkeld worden aan te sluiten op het elektriciteitsnet. Aanvankelijk was het de bedoeling dat er zonneparken zouden worden aangesloten van opgeteld 500 tot 1000 megawatt, maar nu zijn er plannen voor opgeteld 7000 megawatt (ter vergelijking: de kerncentrale Borssele is goed voor ruim 400 MW).
"Daar hadden we het net niet voor klaarstaan. Gelukkig maar, want anders zou het veel duurder zijn geworden." Toch is dit nu een van de grootste uitdagingen: hoe kan het elektriciteitsnet zo snel mogelijk geschikt gemaakt worden voor alle lokaal opgewekte energie door zon en wind?
En nog een probleem: wat te doen als het niet waait en de zon niet schijnt? Tennet studeert op verschillende manieren om dat op te lossen.
Werkgelegenheid
De omvangrijke operatie is goed nieuws voor de werkgelegenheid. Tennet zoekt het komende jaar 500 nieuwe medewerkers. Ook voor het bedrijf HSM Offshore, waar de presentatie van Tennet plaatsvond, heeft de transitie naar andere energiebronnen grote gevolgen.
Dat bedrijf werkte sinds de jaren 70 voor de olie- en gasindustrie, maar tegenwoordig is het vaak betrokken bij windparken. "Wij hebben de olie- en gasmarkt helemaal zien wegzakken", zegt directeur Jaco Lemmerzaal van HSM Offshore. Toch zag hij recent de investeringen in aardgas weer toenemen, terwijl het werk in de windsector naar lagelonenlanden verdwijnt.
"Ik ben daar heel zorgelijk over. We zijn volop strijd aan het voeren om onze overheid en ook bedrijven als Tennet duidelijk te maken dat als dit soort platforms in het verre buitenland gebouwd worden, het geen enkele werkgelegenheid voor ons oplevert."