Waterschappen bij veel mensen bekend, maar waarom zou je straks stemmen?
Vandaag gaat de campagne voor de Waterschapsverkiezingen van start. Die verkiezing voor het bestuur van de 21 Nederlandse waterschappen wordt tegelijkertijd gehouden met de Provinciale Statenverkiezingen op 20 maart.
Dat er zoiets bestaat als een waterschap, is voor de meeste Nederlanders geen geheim meer. In een enquête van de Unie van Waterschappen onder 2000 Nederlanders zegt slechts 7 procent het waterschap niet te kennen.
"Waterbeheer is gewoon iets dat veel Nederlanders bezighoudt", zegt Rogier van der Sande, voorzitter van de Unie van Waterschappen. Hij denkt dat alle berichten over klimaatverandering en de aanhoudende droogte in Nederland van vorig jaar bijdragen aan de kennis.
Toch lijkt een campagne om de waterschappen nadrukkelijker onder de aandacht te brengen geen slecht idee. De enquête laat namelijk ook zien dat bijna de helft van de Nederlanders zegt niet precies te weten wat de waterschappen eigenlijk doen.
Het beheer van water in Nederland lijkt soms misschien vanzelfsprekend, maar dat is het niet. De 21 waterschapsbesturen maken onder leiding van een dijkgraaf allerlei beslissingen over zaken als dijkonderhoud, schoon water en de aanleg van begroeiing bij oevers en slootkanten.
En de werkzaamheden worden ook steeds belangrijker, zegt Van der Sande. "Officieel hebben we als kerntaak: veilige dijken, voldoende water en schoon water. Maar de vraag voor de toekomst is of waterschappen ook niet breder moeten gaan kijken naar de effecten van klimaatverandering, bijvoorbeeld het hergebruik van water."
Waterschapsbelasting
De meeste mensen zullen het waterschap vooral kennen van de jaarlijkse waterschapsbelasting. Over die belasting blijken de opvattingen per regio nogal te verschillen. In de enquête is gevraagd naar de bereidheid om méér te betalen als het gaat over dijkonderhoud. In Zeeland is die bereidheid het hoogst. Als het gaat om de kosten die gemoeid zijn met uitzetten van sluizen en gemalen om zo natuurijs meer kans te geven, is in Friesland de meeste bereidheid te vinden.
De hoogte van de waterschapsbelasting staat vast, maar op de beslissingen die het waterschap in je regio met dat geld neemt kun je straks met je stem invloed hebben, zegt Van der Sande. 43 procent van de Nederlanders zegt in de enquête van die mogelijkheid gebruik te gaan maken door te gaan stemmen. Dit zou overeenkomen met de opkomst van de Waterschapsverkiezingen in 2015.
Alhoewel het verwachte aantal stemmers dus vermoedelijk niet zal stijgen ten opzichte van vier jaar geleden, hoopt Van der Sande toch op meer stemmers. Hij denkt dat de kennis die mensen hebben over het waterbeheer daaraan zal bijdragen. "Het waterbewustzijn is de afgelopen jaren omhooggegaan en we zien dat mensen herkennen dat er een grote uitdaging bestaat voor de waterschappen door klimaatverandering en dat ze bereid zijn daar zelf iets aan te doen."
Uit de enquête blijkt dat veel Nederlanders al bereid zijn om aanpassingen te doen. Zo zegt 67 procent van de deelnemers minder lang te douchen.
De waterschapsbesturen zijn niet overal even groot, maar gemiddeld hebben ze zo'n dertig leden. Zeven tot negen leden worden geleverd door drie belangenorganisaties. Boeren, natuurorganisaties en het bedrijfsleven dragen ieder een paar leden aan. De rest is dus verkiesbaar.
Enorm groot zijn de verschillen tussen partijen meestal niet. "In de kern zijn alle partijen die meedoen aan de Waterschapsverkiezingen het eens over zaken als veiligheid en dat er voldoende en schoon water beschikbaar moet zijn", zegt Van der Sande. "De manier waarop het moet worden uitgevoerd verschilt, en daarom is het belangrijk je stem te laten horen."
