Akkoord over auteursrechten op internet vlakbij, maar wat zijn de gevolgen?
Voor de derde dag op rij is er topoverleg over de nieuwe, omstreden auteursrechtenregels in Europa. Afgelopen maand liep dat nog vast door onenigheid tussen Duitsland en Frankrijk, maar nu lijkt een akkoord dichtbij. Er zijn grote zorgen dat het internet zoals we dat nu kennen ingrijpend zal veranderen door deze regelgeving.
Al maanden is er veel discussie over de nieuwe regels, vooral over artikel 13. Daarin staat dat online platforms, zoals Google en Facebook, verantwoordelijk worden voor auteursrechtelijk materiaal dat wordt geüpload.
Nu kunnen rechthebbenden achteraf aan bijvoorbeeld YouTube vragen om content te verwijderen en zijn techplatforms indirect aansprakelijk. Het is de bedoeling dat daar voortaan vooraf afspraken over worden gemaakt.
Lijnrecht tegenover elkaar
Maar de grote techbedrijven zien deze maatregel niet zitten. Zij vrezen dat dit hen veel geld gaat kosten en dat ze veel moeten wegfilteren. Muzikanten en filmproducenten zijn juist blij met deze wetgeving, omdat het tonen van hun werk op online platforms hen geld kan gaan opleveren.
In deze video legt NOS op 3 uit hoe het filter zal werken:
De techplatforms waarschuwen dat de filters veel materiaal zullen tegehouden, zodat ze er zeker van zijn dat ze geen claims krijgen. Daardoor kunnen ook films en muziek die niet onder auteursrecht vallen worden geblokkeerd. Auteursrechtelijk gezien zijn bijvoorbeeld citaten en parodieën op films en muziek toegestaan.
In die laatste categorie kunnen ook zogeheten memes vallen, grappig bedoelde plaatjes. De vrees is dat de automatische filters van de techbedrijven niet goed kunnen onderscheiden waarvoor de uitzonderingen gelden.
In de discussie over artikel 13 staan partijen lijnrecht tegenover elkaar en gaan er veel doemscenario's rond. Deskundigen begrijpen die zorgen. "De automatische systemen van techbedrijven zijn nog niet goed genoeg om te herkennen wat ze wel en niet mogen doorlaten", zegt Mireille van Eechoud, hoogleraar informatierecht aan de Universiteit van Amsterdam.
Daarnaast merkt Van Eechoud op dat het filter niet alleen zal kijken naar video's van muziek- of filmfragmenten. "Ook bij het gebruik van bijvoorbeeld achtergrondmuziek of het in beeld zijn van een foto moeten platforms in principe gaan filteren."
Tegelijkertijd is het de vraag hoe het uitpakt, zegt haar collega Stef van Gompel. Hij is als onderzoeker verbonden aan het Instituut voor informatierecht van de UvA. "De praktijk zal moeten uitwijzen hoe streng het filter zal worden afgesteld."
Discussie Duitsland en Frankrijk
De discussie tussen Frankrijk en Duitsland ging niet over de vraag óf de wet er moest komen, daarover zijn ze het eens. De twee grote EU-landen dachten wel verschillend over de vraag voor wie de nieuwe regels moeten gelden en daardoor dreigde alsnog uitstel of zelfs afstel.
Het Franse standpunt is dat elk bedrijf - groot of klein - zich aan de wetgeving moet houden. Duitsland daarentegen vindt dat te ver gaan en wil dat bedrijven met een omzet van minder dan 20 miljoen euro per jaar er niet aan gebonden zijn. Het lijkt erop dat er een compromis wordt gesloten.