VS beëindigt Koude Oorlog-wapenakkoord met Rusland

De Verenigde Staten trekken morgen de stekker uit een belangrijk verdrag met Rusland over wapenbeheersing, dat stamt uit de Koude Oorlog. President Trump zegt dat hij "met iedereen in een mooie, grote kamer" tot een "veel beter verdrag" wil komen.

Het INF-verdrag uit 1987 verbiedt nucleaire en conventionele middellangeafstandsraketten voor beide landen en luidde het einde in van de wapenwedloop van de Koude Oorlog. Het werd destijds ondertekend in Washington door de Amerikaanse president Reagan en Sovjetleider Gorbatsjov.

De VS wil het verdrag beëindigen omdat Rusland tegen de afspraken in een kruisraket zou hebben ontwikkeld met een reikwijdte tussen de 500 en 5500 kilometer. Die claim wordt ondersteund door verschillende NAVO-lidstaten, waaronder Nederland, maar Rusland spreekt tegen dat het de afspraken schendt.

Volgens de Russen komt de bewuste SSC-8-raket slechts 480 kilometer ver, en valt hij dus niet onder het verdrag. In een reactie zeggen de Russen verbaasd te zijn over de twijfels van de VS. Moskou blijft naar eigen zeggen bereid tot dialoog over de kwestie.

China

De stap van de VS wordt volgens overheidsbronnen ook ingegeven door vrees voor China. Dat is niet gebonden aan het INF-verdrag en breidt zijn kernwapenwapenarsenaal uit. Trump noemde het eerder "onacceptabel" dat China en Rusland wapens bouwen, terwijl de Verenigde Staten zich houden aan de afspraken. Het oude verdrag opzeggen maakt mogelijk de weg vrij voor nieuwe, breder gesteunde afspraken, is de gedachte.

President Trump dreigde al langer met het opzeggen van het INF-verdrag. Begin december kreeg zijn Russische ambtgenoot Poetin van hem nog zestig dagen om tot inkeer te komen.

Nog een dag

In een verklaring zegt Pompeo nu dat hij Rusland nog één dag geeft. Morgen zal de VS het verdrag officieel beëindigen. Na morgen geldt dan nog een opzegtermijn van zes maanden.

De Verenigde Staten krijgen steun van de NAVO. Als Rusland zijn raketsystemen niet vernietigt en de VS het verdrag opzegt, is Rusland volgens de NAVO "als enige verantwoordelijk voor het einde van het verdrag".

Toegenomen instabiliteit

De secretaris-generaal van de NAVO, Jens Stoltenberg, zegt verschillende militaire opties te overwegen. Hij ziet geen directe dreiging voor de lidstaten, wel toegenomen instabiliteit.

Premier Rutte zei bij zijn wekelijkse persconferentie dat ook Nederland het opzeggen van het verdrag door Amerika steunt. "Als het INF-verdrag eraan gaat, dan is dat eenzijdig de schuld van Rusland." Hij noemde het "een volstrekt gerechtvaardigde stap", maar benadrukte ook dat het doel blijft om te werken naar een wereld zonder kernwapens.