Achter alle wereldrecords van Cambodja schuilt de geest van dictator Hun Sen

Eerst was er de Cambodjaanse rijstcake van ruim 4000 kilo, gevuld met bonen en varkensvlees. Toen volgde de grootste Madison-dansshow, waaraan 2015 mensen deelnamen. Daarna 's werelds langste sjaal, van ruim een kilometer lang, die na zes maanden weven getoond werd in de Cambodjaanse hoofdstad Phnom Penh. Cambodja is bezig met het behalen van een indrukwekkend aantal wereldrecords in korte tijd. Wat zit daar achter?

De acties lijken feestelijk en glorieus, maar worden uitgevoerd door de jeugdbeweging van dictator Hun Sen. Sen handhaaft al jaren een dictatoriaal regime, maar zijn populariteit daalt. Met de acties wil Sen steun opbouwen voor zijn regime bij de jongere generatie.

Twee derde van de Cambodjaanse bevolking is jonger dan dertig. Een groot deel van hen is kritisch op Sens nationalistische en autoritaire boodschap.

Door zijn jeugdgroep wereldrecords te laten behalen, probeert Hun Sen zijn land positief uit te lichten, denkt correspondent Michel Maas. "Hij is een dictator", benadrukt hij. "En in dat licht zouden we alle records ook moeten zien. Andere dictators nemen kleine kindjes op de arm, Hun Sen gebruikt wereldrecords als propaganda." De rijstcake werd geproduceerd na maanden van protesten over de parlementsverkiezingen van 2013.

Sen is sinds 1985 minister-president van Cambodja. In zijn dertigjarige regime heeft Sen altijd te maken gehad met oppositie, vertelt Maas. "Maar die werd gaandeweg steeds sterker, omdat de economie er niet op vooruit ging. De ontevredenheid in Cambodja groeide."

Geen oppositie

Toen vorig jaar weer verkiezingen plaatsvonden, besloot Sen daarom via de rechter de oppositie uit te schakelen. "Hij had het rechtssysteem al in zijn macht. Hij gooide de oppositieleider in de gevangenis, andere parlementariërs vluchtten naar het buitenland", zegt Maas. "Ook snoerde hij de mond van de vrije media en liet werknemers van ngo's die de machthebbers dwarszaten verdwijnen."

Zonder oppositie won Sens partij 100 procent van de zetels in het parlement. Daarmee heeft hij de absolute macht. "De politie, justitie en ambtenaren staan allemaal aan zijn kant", vertelt Maas. "Alleen het volk niet. Dat is bang voor hem en haat hem stiekem."

"Alleen de textielindustrie, de ruggengraat van de Cambodjaanse economie, durft nog de straat op te gaan", zegt Maas. "En de EU dreigt met het intrekken van een speciale handelsstatus, dat het land veel geld zou kosten. Maar Hun Sen dreigde daarop dat hij de oppositie het leven nog veel moeilijker zou gaan maken."

Politiek neutraal?

Ondanks de dreigementen zijn een gigantische rijstcake, megasjaal en langste drakenboot ter wereld wel geregistreerd door Guinness World Records.

Kim Sok, een gevluchte criticus van Sen, zei in een Fins interview dat hij niet begreep waarom de organisatie records goedkeurt die onder een autoritair regime plaatsvinden. Aan The New York Times antwoordde een woordvoerder daarop dat Guinness zijn best doet om politiek neutraal te blijven. "Deelnemers moeten onze waardes van integriteit en respect hooghouden", voegde ze daaraan toe.

Intussen werd in november het laatste Cambodjaanse wereldrecord geregistreerd: de langste drakenboot ter wereld, van bijna honderd meter. Er waren 179 roeiers nodig om de boot in beweging te krijgen. Ook dat record is inmiddels geregistreerd door Guinness World Records, die de prestaties 'fantastisch' noemde.