EU geeft ruimte voor nieuw overleg over brexit

Michel Barnier, die namens de Europese Unie de onderhandelingen over de brexit heeft gevoerd, zegt dat de EU bereid is tot besprekingen over een andere brexit-deal, als de Britse regering de harde voorwaarden over de brexit laat vallen.

De Europese Commissie deelt mee dat de uittredingsdatum van 29 maart uitgesteld kan worden als daartoe een Brits verzoek wordt ingediend. Uitstel kan alleen verleend worden als de Europese regeringsleiders dat unaniem goedkeuren.

In nieuwe gesprekken hoeven de Britten er volgens Barnier niet op te rekenen dat de EU zijn standpunt over de grens tussen Noord-Ierland en Ierland wijzigt. De EU zal vasthouden aan de tijdelijke regeling om te voorkomen dat er een harde grens komt tussen de EU-lidstaat Ierland en Noord-Ierland.

Als premier May vanavond de motie van wantrouwen tegen haar overleeft, zal ze de komende dagen koortsachtig overleg voeren met alle fracties in het parlement, om tot overeenstemming te komen over de voorwaarden waaraan de brexit moet voldoen. Maandag zal ze dat zogenoemde plan B presenteren.

De nederlaag van premier May in het Lagerhuis bewijst volgens Barnier dat het Verenigd Koninkrijk politiek nog niet klaar is voor een vertrek uit de EU. In het Europees Parlement zei Barnier ook dat het risico van een chaotische brexit nog nooit zo groot is geweest. De hoogste prioriteit voor de EU blijft een ordelijk vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de unie, zegt Barnier, maar tegelijkertijd worden de voorbereidingen op een no-deal-brexit opgevoerd.

Vicevoorzitter Frans Timmermans zei in het parlement dat niemand zich illusies moet maken: de brexit zal schade aanrichten in zowel de EU als het Verenigd Koninkrijk. Timmermans zei dat "wij als politici" de plicht hebben die schade zoveel mogelijk te beperken.

Rutte: risico op brexit zonder deal

Ook premier Rutte denkt dat er wellicht enige vooruitgang kan worden geboekt in de impasse rond de brexit als de Britten "bewegen op de randvoorwaarden". Het gaat dan volgens de premier - die de uitslag in het Britse parlement teleurstellend noemde - bijvoorbeeld over de vraag of de Britten in een douane-unie willen blijven en of ze een grens in de Ierse Zee willen accepteren.

Ervan uitgaand dat premier May vandaag de vertrouwensstemming in het Lagerhuis overleeft, moet ze gaan nadenken over wat er nu moet gebeuren, zei Rutte. Hij benadrukte dat de Britten tot nu toe zoveel voorwaarden hebben gesteld dat er niet veel anders mogelijk is dan het akkoord met de EU dat er nu ligt.

Volgens Rutte bestaat nu het risico dat "de bal doorrolt naar een brexit zonder deal" en dat moeten we zien te voorkomen. Op de vraag of er een kans is dat de brexit wordt uitgesteld, antwoordde Rutte dat alleen de Britten dat kunnen vragen. Maar als ze dat doen, verwacht hij dat daar in Europa "goed naar zal worden gekeken". De Britten moeten dan wel duidelijk maken hoe ze het willen oplossen. "Want als we nog een paar maanden in dit cirkeltje blijven ronddraaien, zal daar geen groot enthousiasme voor zijn."

Duitsland

De Duitse regering heeft vanochtend ook gereageerd op de afwijzing door het Lagerhuis van de brexit-deal. Minister Maas van Buitenlandse Zaken zei dat er geen tijd meer is om politieke spelletjes te spelen omdat er nog maar weinig tijd is om een oplossing te bereiken. Nieuw overleg is volgens hem vereist. Hij zei dat de EU positief zal reageren op een Brits verzoek voor uitstel van de brexitdatum. Die staat nu op 29 maart.

Ook minister van Economische Zaken Altmaier heeft gezegd dat de EU meer tijd moet vrijmaken voor nieuw overleg. Net als Barnier sluiten de Duitse ministers uit dat de EU zijn standpunt over de Ierse grenskwestie zal veranderen. Ruimte voor fundamentele nieuwe onderhandelingen is er niet, laat ook bondskanselier Merkel weten.