De nieuwe space race is een strijd tussen techmiljardairs

• Nando Kastelijn en Leen Kraniotis

Januari wordt een belangrijke maand voor SpaceX, het ruimtevaartbedrijf van Tesla-baas Elon Musk. Er wordt voor het eerst een (onbemande) Crew Dragon-capsule gelanceerd naar het ruimtestation ISS - al is een precieze datum vanwege de shutdown in Amerika nog niet duidelijk. Het wordt een belangrijke missie, die wordt gezien als een test voor hoe het capsule zich houdt.

En niet alleen Musk zal aandachtig toekijken, maar ook Jeff Bezos, de topman van webwinkelgigant Amazon. Want naast zijn digitale imperium heeft hij ook een eigen ruimtevaartbedrijf: Blue Origin. De afgelopen jaren is er een ruimtevaartstrijd ontstaan tussen de twee tech-miljardairs.

Wat willen ze, en hoe realistisch is dat? En hoe ver zijn ze daarmee? De NOS sprak met twee deskundigen over de ambities van Bezos en Musk.

Eerst leggen we in deze video uit wat de 'nieuwe space race' tussen Elon Musk en Jeff Bezos inhoudt:

Musk wil op Mars een kolonie stichten en daar een soort beschaving opbouwen. Bezos begint met een kolonie op de maan, maar wil uiteindelijk gigantische ruimtekolonies opzetten. Om daar vervolgens zware industrie te vestigen en zo de aarde te beschermen.

"Je kunt het plan van Musk zien als een soort back-up, voor als het misgaat op aarde", zegt Jeroen Glazener, senior adviseur navigatie bij Netherlands Space Office. "Bezos wil de ruimte koloniseren vanuit het idee dat het kan, om de plek van de mensheid groter te maken."

De plannen van de Amazon-topman doen Glazener denken aan de ideeën van ruimtevaartpionier Gerard O'Neill: die had in de jaren 60 en 70 al ideeën voor gigantische ruimtekolonies. "Compleet met bergen en rivieren."

Toch zit in de plannen ook een gemene deler, zegt Rob van den Berg, directeur van Space Expo in Noordwijk. "In feite hebben Bezos en Musk hetzelfde doel voor ogen: op zoek gaan naar andere leefbare plekken."

'Grote vraagstukken'

Een nogal ambitieus plan, denkt Van den Berg. "Het levert allerlei grote vraagstukken op. Hoe kom je er? Hoe kun je mensen huisvesten? Hoe zorg je voor eten en drinken? Laat staan dat je er miljarden mensen kunt laten wonen. Daarnaast kunnen raketten op dit moment slechts een handvol mensen vervoeren."

Daarnaast merkt de directeur van Space Expo op dat de plannen zijn ontstaan vanuit het idee dat de aarde op een gegeven moment onleefbaar wordt. "Maar voorlopig is de aarde een stuk leefbaarder dan andere planeten. Daarnaast levert het de vraag op of je zoiets wel moet willen, andere planeten koloniseren."

Technisch gezien is het plan van Musk mogelijk, zegt Glazener. "Je kunt namelijk gewoon berekenen wat een raket nodig heeft om Mars te bereiken." Maar ook hij twijfelt over de vraag of de planeet 'gekoloniseerd' moet worden. "Overleven op Mars is niet zo makkelijk."

De strategie erachter

De plannen, hoe fascinerend ook, zijn volgens Van den Berg veel meer onderdeel van een mediastrategie. "Je moet bedenken dat deze toekomstvisies het goed doen in de media. Waar Musk en Bezos uiteindelijk groot willen worden, is in de commerciële ruimtevaart."

De weg daarnaartoe verschilt wel weer behoorlijk. SpaceX moet nu al een succes zijn, wil Musk zijn einddoel (wanneer dat dan ook gaat plaatsvinden) halen. Voor Bezos geldt dat niet. Hij steekt jaarlijks 1 miljard dollar van zijn gigantische vermogen in zijn ruimtevaartbedrijf Blue Origin.

"Doordat de druk bij SpaceX hoger is, krijgen ze meer voor elkaar", zegt Netherlands Space Office-adviseur Glazener. "Ze hebben partijen als NASA nodig om te groeien." Daar krijgen de bedrijven opdrachten van, zoals het vervoeren van goederen of - in de toekomst - astronauten. "Blue Origin heeft zover ik weet alles intern gefinancierd."

Door die druk is Musk volgens beide experts nu de meest serieuze partij. "Los van het plan om naar Mars te gaan hebben ze een solide bedrijf neergezet", zegt Glazener verder over SpaceX. "Ze kunnen lanceren tegen unieke prijzen, dat is hartstikke knap. Blue Origin hoeft dat simpelweg allemaal nog niet te hebben." Wel is NASA recent een onderzoek gestart naar de werkcultuur bij SpaceX: naar verluidt was een wiet rokende Elon Musk daar aanleiding voor.

Dat neemt natuurlijk niet weg dat ook Bezos successen wil behalen. Hij wil zijn raket New Glenn in 2020 voor het eerst lanceren. Maar dat is dus wel een jaar later dan de Crew Dragon Capsule van Musk.

Er is een soort wedloop aan de gang, zegt Van den Berg. De grote vraag is: kunnen ze een betrouwbare dienst leveren die veilig is? Het risico is dat er een keer een lancering mislukt. Dan gaat het fout."

Mensen de ruimte in

De volgende grote mijlpaal is het lanceren van mensen. Daar wordt nu hard aan gewerkt. De Verenigde Staten zijn hiervoor sinds het einde van het Space Shuttle-programma afhankelijk van Rusland, maar dat moet dit jaar veranderen. En daarmee neemt de spanning en druk op Blue Origin en SpaceX toe.

"Het lanceren van mensen is een grote stap, daar mag niks misgaan", benadrukt Van den Berg. "Het is heel complex om een raket te laten vliegen. En mensen moeten ook weer terug."

Wil je meer weten over wie Elon Musk is? Vorige maand schreven we een artikel over zijn drukke en beruchte jaar: