'Door al het dopinggezeik was dit de zwaarste periode in mijn leven'

• Chiel van Koldenhoven

Aan het einde van het jaar blikt de NOS met tien sporters terug op 2018. Vandaag: Yara van Kerkhof. "Ik kreeg 20.000 euro prijzengeld voor mijn olympische medailles op de Spelen, maar de hele dopingzaak kostte mij 80.000 euro. Dit was de zwaarste periode in mijn leven."

Het jaar van Yara van Kerkhof (28) stond bol van emoties. Van intens geluk vanwege olympisch zilver en brons, maar ook van diepe verslagenheid wegens een slepende dopingzaak. Deze kleine (1.63 meter), maar sterke shorttrackster ervoer de uitersten van topsport.

Aan de hand van vijf cruciale data neemt Van Kerkhof ons mee door haar 2018.

Zaterdag 13 januari

Van Kerkhof: "Ja! Toen won ik zilver op de 1.500 meter in Dresden, m'n eerste individuele medaille op een EK. Daar heb ik lang tegenaan lopen hikken. Ik ben het hele jaar bang geweest dat ze mij zouden schorsen, dat de EK weleens m'n laatste race zou kunnen zijn..."

Een halfjaar voor de EK werd Van Kerkhof tot haar grote schrik door de internationale schaatsunie ISU geconfronteerd met twee afwijkende bloedwaarden in haar biologisch rapport. Die waren gevonden na metingen in december 2015 en maart 2016.

Van Kerkhof beweerde daar na zorgvuldig onderzoek van haar begeleiding een plausibele verklaring voor te hebben. Haar bloedwaarden veranderen namelijk aanzienlijk als zij op hoogte traint en bijvoorbeeld lange vluchten maakt. Dat legde ze, daags na de EK, voor aan de ISU op een zitting in Düsseldorf.

Op 24 januari kreeg Van Kerkhof, terwijl zij op Schiphol wachtte op haar vlucht naar Japan voor een trainingskamp in aanloop naar de Olympische Spelen, een verlossend telefoontje van de ISU. Ze was vrijgesproken en kon de dopingzaak achter zich laten. Althans, dat dacht ze... Maar daarover later meer.

Dinsdag 13 februari

"Ik dacht dat we met deze datum zouden beginnen. Toen won ik olympisch zilver op de 500 meter. Ik werd 's ochtends wakker en wist: vandaag is de dag. Ik ga een olympische medaille halen. Zo raar, want normaal heb ik helemaal niet zo'n boost van zelfvertrouwen."

Gebiologeerd kijkt Van Kerkhof vervolgens op de laptop naar een montage van haar olympische finale. Ze beschrijft wat ze deed, dacht en voelde. Terwijl ze naar de beelden kijkt, lijkt het of ze weer terug is in de Gangneung Ice Arena in Zuid-Korea.

Word je nou een beetje rood?
"Ik krijg het er heel warm van als ik naar deze beelden kijk. Ik ga er helemaal van gloeien."

Als duidelijk wordt dat je zilver wint, sta je alleen langs de baan. Wie is de vrouw die jou kort daarna in de armen vliegt?
"Karin, m'n sportarts. Zij heeft mij door die hele periode met het dopinggezeik geholpen. Mede door haar is het goed gekomen. Zij heeft alle onderzoeken gedaan, artsen aangeschreven en haar netwerk gebruikt. Heel mooi dat zij dan naar me toe rent."

Wie heb je nog meer in vertrouwen genomen tijdens de dopingzaak?
"Naast Karin waren dat Jeroen Otter (de bondscoach, red.), mijn zus Sanne, mijn advocaat en de voedingsdeskundige."

Je ouders?
"Nee, zij wisten het niet. Ik weet dat ze dan compleet machteloos staan en zich veel zorgen maken. Ik heb het hen pas 22 januari, vlak voordat ik wegging, bij mij thuis in Heerenveen verteld. Dat was een heel moeilijk moment. Maar twee dagen later werd ik vrijgesproken, dus zij hebben maar twee nachten slecht hoeven slapen."

Dinsdag 20 februari

Een stralende lach verschijnt op het gezicht van Van Kerkhof: "Nou, toen wonnen we iets wat we echt niet meer hadden verwacht. Ons geluk kon niet op!"

Van Kerkhof won met de relayploeg, naast haar bestaande uit Suzanne Schulting, Jorien ter Mors, Lara van Ruijven en Rianne de Vries, brons op de aflossing op de Spelen. Nederland had de B-finale gewonnen in een wereldrecord en had het geluk dat Canada en China werden gediskwalificeerd in de A-finale.

Nu word je weer rood.
"Haha, dan komt het dus door de emotie. We wisten niet wat we moesten doen. Rennen, springen, gillen. Ik moest ook huilen. Alle emoties van het hele jaar kwamen eruit. Al dat gezeik was toch nog ergens goed voor. Geweldig."

Dinsdag 17 april

"17 april... Dat was de dag waarop het WADA in beroep ging tegen de vrijspraak van de ISU. Ik kreeg een brief thuis. 'Lausanne' stond er op als afzender. Toen wist ik al: daar gaan we weer..."

Waarom ging het WADA in beroep?
"Het WADA vond ons eigen onderzoek niet geldig. 'Je kunt niet aantonen dat het jouw bloed is, want het is niet in een WADA-lab onderzocht', zeiden ze. En ze vonden het bewijs niet overtuigend genoeg."

Maar waarom heb je het onderzoek dan niet bij het WADA gedaan?
"Dat hebben we heel vaak gevraagd aan het WADA en de ISU, omdat wij wisten dat zij moeilijk zouden doen over het eigen onderzoek. Ik zei: controleer me dan maar, desnoods iedere dag."

Maar dat is niet gebeurd?
"Nee."

Maar ze geven dat wel op als reden?
"Ja, daarom is het ook zo dubbel. Dat maakte die periode heel onzeker en moeilijk. Ik zat alleen thuis en heb twee dagen lang alleen maar gehuild."

Heb je überhaupt nog wel kunnen genieten van je olympische medailles?
"Ik denk dat ik er meer van had kunnen genieten. Het negatieve gevoel overheerste. Dat uitte zich ook in wat er na de Spelen gebeurde. Voor sommige sporters gaat een wereld open, qua mogelijkheden, sponsoren en leuke dingen. Maar ik had alleen maar shit op m'n weg. Ik was niet meer de Yara van de olympische medailles, maar de Yara die verdacht werd van dopinggebruik. Er is me een hoop vreugde ontnomen."

Besef je wat je nu zegt?
"Ja, dat is wel heftig..."

Voor Suzanne Schulting gingen heel veel deuren open.
"Daar ben ik wel jaloers op geweest. Niet in de zin dat ik het haar niet gun, want ze is een van m'n beste maatjes, maar dat zulke dingen niet op mijn pad kwamen. Alle negativisme, stress en kosten waren belachelijk en dan werd ik jaloers. Suzanne had alle leuke dingen en ik had alle kutdingen."

Je zegt dat je kosten moest maken. Heb je veel geld aan de dopingzaak besteed?
"Tienduizenden euro's... Ja... Het prijzengeld van de Spelen was 20.000 euro geloof ik, maar ik denk dat ik vier keer zoveel heb moeten betalen aan alles."

Het heeft je bijna 80.000 euro gekost?
"Ja. Ook privégeld."

Heb je het daardoor moeilijk nu?
"Ik heb een A-status en daar kan ik gewoon van leven. Maar ik denk wel bewuster na. 'Heb ik deze kleren echt nodig?', vraag ik mezelf dan af. 'Nee, dus toch maar niet kopen.' Maar ik heb de zaak gewonnen, dus hoop ik een deel terug te krijgen. Dat verzoek ligt nu bij het CAS."

Je noemde ook het zoeken naar sponsoren. Is dat gelukt?
"Nee, niemand wilde mij sponsoren... Ik kreeg te horen: 'Als je niet wordt vrijgesproken, hebben wij een schandaal.' En nu ik ben vrijgesproken, komen sommige weer terug."

Welk gevoel roept dat bij je op?
"Dat is echt niet leuk om te horen. Ik ga het liefst in zee met bedrijven die nu naar me toekomen omdat ze mij leuk vinden, die mij niet hebben afgewezen. Aan de andere kant: ik heb het geld wel nodig. Dat maakt het moeilijk. Maar dat is achter de rug en ik heb nu een sponsor waar ik heel blij mee ben en die pas na het het dopinggezeik naar mij toe kwam. Dat hoofdstuk heb ik dus kunnen afsluiten."

Maandag 22 oktober

Na een halfjaar vol stress en onzekerheid hoorde Van Kerkhof op 22 oktober dat het WADA zich had terugtrokken en dat ze definitief was vrijgesproken. "Ik was in Calgary voor de wereldbeker en werd wakker van m'n telefoon. M'n advocaat belde, maar ik wilde niet opnemen. 'Dat kost me een vermogen', dacht ik. Ja, ik was toen met dat geld bezig, haha."

"Maar toen stuurde hij mij een bericht in blokletters: 'WADA TREKT ZICH TERUG!'. Ik heb normaal altijd moeite met opstaan, maar nu sprong ik eruit, rende naar Suzanne en vierde het met haar. Ah... Dat was zo mooi. Ik heb een potje zitten janken."

Twee dagen later postte je een foto op Instagram en schreef je dat je na 1,5 jaar vechten eindelijk vrij was. Is dit de zwaarste periode in je leven geweest?
"Ja, veruit. Ik weet niet waarmee dit te vergelijken is, maar het was heel zwaar. Maar ik denk dat ik er ook veel van geleerd heb. Ik weet dat ik heel sterk ben. Ik moest alles stilhouden, een masker opzetten voor de buitenwereld en ik houd helemaal niet van mensen die maskers opzetten. Je moet jezelf zijn."

"Ik ben trots op hoe ik het heb doorstaan. Dat ik twee olympische medailles heb gewonnen, ondanks het gezeik. Ik zeg nu daarom ook altijd: 'Mij krijgen ze niet klein, want dat ben ik al'."