94 journalisten omgekomen in 2018, meer dan jaar ervoor

Bij doelgerichte aanslagen, bomexplosies en vuurgevechten zijn dit jaar 94 journalisten en andere medewerkers van media omgekomen. Dat is twaalf meer dan in 2017, meldt de Internationale Federatie van Journalisten (IFJ). Daarmee is een trend gekeerd, want in de jaren voor 2017 nam het aantal journalisten dat jaarlijks om het leven kwam juist af.

De meeste mediawerkers kwamen om in Afghanistan (16), Mexico (11), Jemen (9) en Syrië (8). Door de aanslag op de redactie van de krant Capital Gazette in de Amerikaanse stad Annapolis, waarbij eind juni vijf mensen omkwamen, staat de VS op de zesde plaats.

Jarenlang stond Irak boven aan de lijst van landen waar de meeste journalisten aan hun eind komen bij het doen van hun werk. Daar zijn er de afgelopen 25 jaar in totaal 309 gedood. Dit jaar is in Irak alleen een fotograaf om het leven gekomen.

Zelfscensuur

De voorzitter van de IFJ benadrukt dat het omkomen of moedwillig ombrengen van journalisten gevolgen heeft voor de informatievoorziening in landen waar dat gebeurt. "Journalisten worden op de korrel genomen omdat ze getuigen zijn", zei voorzitter Leruth. "Als een of meerdere journalisten worden gedood, heeft dat als effect dat er meer zelfcensuur komt."

De IFJ denkt dat er naast voor de hand liggende situaties als oorlogsverslaggeving en het volgen van extremistische bewegingen nog andere gevaren zijn die journalisten bedreigen. De organisatie wijst op toenemende onverdraagzaamheid ten opzichte van onafhankelijke verslaggeving, populisme, corruptie en de uitholling van de rechtsorde in sommige landen.

Onbestraft

Een van de meest in het oog springende affaires dit jaar was de dood van de Saudische journalist Jamal Khashoggi, een uitgesproken criticus van het regime van zijn vaderland die in oktober werd vermoord in het Saudische consulaat in Istanbul. Overigens was hij toen niet aan het werk (hij wilde documenten regelen voor zijn huwelijk met een Turkse vrouw), maar naar wordt aangenomen is hij wel omgebracht vanwege zijn kritische columns in The Washington Post.

"Khashoggi was een bekendheid, maar schrijnend is dat negen van de tien moorden op journalisten in de wereld onbestraft blijven", zegt IFJ-voorman Leruth.

Wie beperken journalisten en waarom doen ze dat? En waarom is persvrijheid belangrijk?
Je leest en ziet het in deze special over persvrijheid van NPO.