Blunder in peiling ministerie over zomer- en wintertijd

In een vragenlijst die is gebruikt om te peilen wat Nederlanders vinden van het aanpassen van de klok is een fout gemaakt. In een vraag over het invoeren van een permanente zomertijd wordt gesuggereerd dat de zon in dat geval eind juni omstreeks 20.00 uur ondergaat. Dat moet 22.00 uur zijn.

Het onderzoek is uitgevoerd door bureau Motivaction, in opdracht van minister Ollongren van Binnenlandse Zaken. Uit de peiling kwam naar voren dat een groot deel van Nederland voorstander is van een permanente wintertijd.

Zonsondergang

Motivaction concludeert in het onderzoeksrapport (.pdf) dat Nederlanders iets negatiever staan tegenover het invoeren van een permanente zomertijd "na informatie over de tijdstippen van zonsopkomst en -ondergang op de langste en kortste dag van het jaar".

Maar juist die informatie in de vragenlijst blijkt dus niet te kloppen. "In de zomer verandert er niets ten opzichte van het huidige tijdsysteem", staat in de vragenlijst als toelichting op een permanente zomertijd. "Eind juni komt de zon op om 5.20 uur en gaat ze om 20.00 uur onder."

Daarna wordt de respondenten gevraagd: "Kun je opnieuw aangeven in hoeverre je positief of negatief bent over deze mogelijkheid: het invoeren van altijd zomertijd?"

In werkelijkheid gaat de zon in juni bij een permanente zomertijd pas rond 22.00 uur onder, dus twee uur later dan in de vragenlijst wordt gesuggereerd. Pieter Paul Verheggen van Motivaction baalt van de fout. "Dat dit is gebeurd, is heel suf."

Het onderzoeksbureau heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken inmiddels verzekerd dat de fout geen invloed heeft op de uitslag van de peiling, zegt minister Ollongren. "Mensen hebben heel consequent en consistent antwoord gegeven, ook waar de vraag gewoon goed was geformuleerd."

Wel betreurt Ollongren de fout. "Dit is slordig en had nooit mogen gebeuren. Ik was er natuurlijk helemaal niet blij mee en heb dat het onderzoeksbureau ook laten weten."

In een schriftelijke verklaring zegt Motivaction dat de extra informatie niet veel invloed had op de beantwoording. "Bij alle drie de manieren waarop we de mening per optie uitvragen, blijft het draagvlak voor de 'standaardtijd' ongeveer gelijk, ongeacht de informatie die we bij de opties geven." Het bureau denkt dan ook dat de fout geen effect heeft voor de conclusies van het rapport.

Er komt dan ook geen nieuwe peiling, zegt Ollongren. "De uitslag is gewoon valide. En ik had al geconcludeerd dat het nodig is om nog verder onderzoek te doen naar de zomer- en wintertijd, bijvoorbeeld door te kijken naar aspecten van de volksgezondheid, veiligheid en economie. Daar gaan we gewoon mee verder."

Europa

Ollongren besloot de flitspeiling over de zomer- en wintertijd te houden naar aanleiding van een oproep van voorzitter Juncker van de Europese Commissie om te stoppen met het aanpassen van de klok. De commissie reageerde daarmee op de conclusies van een Europese zomertijd-enquête, die overigens vooral door Duitsers bleek te zijn ingevuld.