'Diplomaat hielp bij illegale adoptie, onderste steen moet boven'

Sinds het eind van de jaren 60 zijn honderden kinderen illegaal uit het buitenland geadopteerd, zegt René Hoksbergen, een hoogleraar van de Universiteit Utrecht die gespecialiseerd is in adoptie. Daarbij waren volgens hem tientallen ambtenaren betrokken.

Vandaag werd bekend dat een onafhankelijke commissie onderzoek gaat doen naar illegale adoptie in de jaren 70 en 80 uit Brazilië, Bangladesh, Colombia, Indonesië en Sri Lanka. Onderzocht wordt of Nederlandse ambtenaren aan de illegale adoptie meewerkten of dat ze een oogje dichtknepen.

Volgens Hoksbergen waren de procedures in elk land anders, maar kwam het erop neer dat Nederlandse echtparen in het geboorteland van het kind bij de Nederlandse ambassade of het consulaat 'aangifte' deden van de geboorte van het kind, alsof het hun eigen kind was. Met de valse geboorteakte reisden de echtparen met hun kind terug naar Nederland.

Doofpot

Het onderzoek vloeit voort uit de zaak van Patrick Noordoven, die in 1980 als baby illegaal werd geadopteerd uit Brazilië. Hij heeft jarenlang geprobeerd erachter te komen hoe zijn adoptie is verlopen en wie zijn biologische ouders zijn.

"Ik begon met zoeken omdat ik meer vragen dan antwoorden kreeg nadat ik had gevraagd wie mijn moeder was", vertelt hij in gesprek met de NOS.

Bekijk hier wat Patrick nog meer vertelt over zijn zoektocht:

Noordoven wilde dat de rijksoverheid in de archieven ging zoeken naar informatie over zijn adoptie. Hij deed daartoe anderhalf jaar geleden een WOB-verzoek. Dat leverde in eerste instantie weinig op, waarna een tweede WOB-verzoek werd gedaan waarbij wel goed werd gezocht.

In die archieven werd gestuit op tientallen zaken waarin er sprake zou zijn van illegale adoptie waarbij ambtenaren betrokken waren. Daarom heeft minister Dekker nu een onderzoek ingesteld. "Dat is hoog tijd, eigenlijk had dit veel eerder moeten gebeuren", zegt Noordoven.

Hij kwam erachter dat bij zijn adoptie op het Nederlandse consulaat een valse geboorteakte is opgemaakt. Hij verwijt het consulaat dat het daaraan heeft meegewerkt. Vervolgens verwijt hij de overheid dat er is geprobeerd de zaak in de doofpot te stoppen.

Noordoven hoopt dat het onderzoek dat Dekker vandaag aankondigde de waarheid aan het licht brengt. "Ik hoop dat er een goede commissie wordt aangesteld, die de onderste steen boven krijgt."

In de jaren 80 was er een politieonderzoek naar illegale adopties. Toen werd in 42 gevallen vastgesteld dat er sprake was van strafbare feiten maar al die zaken zijn geseponeerd. Minister Dekker stelt daar nu vraagtekens bij. Hij wil weten of er sprake is van een doofpot.

Niet meer in leven

Los van deze zaak heeft Noordoven een rechtszaak aangespannen tegen zijn adoptieouders. Hij verwijt hun belangrijke informatie over hemzelf te hebben achtergehouden waardoor ze zijn zoektocht naar zijn biologische moeder hebben gefrustreerd. De ouders zijn inmiddels veroordeeld tot het betalen van een schadevergoeding.

Adoptiedeskundige Hoksbergen begrijpt dat deze kinderen willen weten wat er is gebeurd. "Dat is belangrijk voor hun identiteit: wie ben ik, waarom ben ik hier?"

Noordoven is er ondanks alles toch achter gekomen wie zijn biologische moeder was, maar ze bleek niet meer in leven te zijn. Wel heeft hij contact met zijn twee zussen. "Ik ben verheugd met deze stap, maar ik blijf de zaak wel kritisch volgen", zegt hij. "Ik ben er nu achter dat mijn adoptie georganiseerd en gefaciliteerd is door een Nederlandse diplomaat."