Lev en Isabel zijn te vroeg geboren. Hebben zij baat bij gitaarmuziek?

Het is nog niet bewezen dat de behandelmethode werkt, maar in het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) is een bijzonder experiment van start gegaan. Te vroeg geboren baby's krijgen daar muziektherapie in de hoop dat hun ontwikkeling erdoor wordt gestimuleerd.

De pasgeborenen hebben een grote achterstand: zo zijn organen vaak niet volgroeid, eten de baby's niet goed en loopt hun cognitieve ontwikkeling achter.

Een van de baby's die onderdeel is van het experiment is Lev. Hij is elf weken te vroeg geboren en ligt op de intensive care. Lev krijgt gitaarklanken te horen. Die worden gemaakt door Anne-Greet van Ravensbergen, die stage loopt in het UMGC. "Ik speel zachtjes akkoorden, om niet te veel prikkels te geven", zegt ze in Nieuws en Co op NPO Radio 1.

Het experiment wordt gedaan met livemuziek, omdat de ademhaling van de baby als uitgangspunt wordt genomen. "Ik probeer de baby met mijn spel te laten mee-ademen in de hoop de ademhaling te vertragen en hem sneller in slaap te laten vallen", zegt ze. Bij jonge baby's gebruikt ze ook een ronde trommel waarmee ze het geluid in een baarmoeder nabootst. Daarmee moet de hartslag en bloeddruk van het kind omlaag worden gebracht.

"Je ziet dat zijn hartslag lager, zijn zuurstofbehoefte minder en zijn ademhaling rustiger wordt. Dat zie je meteen op de monitor", zegt ook de vader van Lev, Vincent. "Het gaat goed met hem, hij gaat met kleine stapjes vooruit."

Bekijk hier de video over de zeven weken oude Isabel, die muziektherapie krijgt:

"Ik vond het eerst ook een raar gezicht, een gitaar op de afdeling. Maar ik dacht al snel: waarom ook niet?", zegt Arie Bos. Hij is hoogleraar kindergeneeskunde en afdelingshoofd neonatologie, de zorg voor pasgeborenen, van het UMCG.

"We weten allemaal dat muziek je zinnen kan verzetten en het blijkt ook op bijvoorbeeld psychiatrische patiënten en demente ouderen een positieve invloed te hebben. Dat zou natuurlijk net zo goed kunnen gelden voor ernstig zieke pasgeborenen."

Internationale studies bieden geen harde conclusies. Een meta-studie uit 2016 wijst wel op de positieve effecten van muziektherapie op de ademhaling van de baby en het stressniveau van de moeder. Langetermijneffecten zijn echter nog niet duidelijk.

Gangbaar in VS

In Nederland is het het eerste experiment op een afdeling neonatologie, maar in de Verenigde Staten is muziektherapie bij pasgeborenen veel gangbaarder.

"Het probleem is dat Nederland een evidence based maatschappij is, zegt Artur Jaschke bij Nieuws en Co. Hij is lector muziektherapie en wetenschappelijk leider van het onderzoek. "Als het niet bewezen is, mag het geen onderdeel zijn van een behandelplan en kunnen we het dus niet gebruiken."

Er zijn nog jaren onderzoek nodig om de behandelmethode hier in te voeren. "We hopen er een promotieonderzoek van te maken, misschien zelfs twee. De pilotfase duurt een half jaar tot een jaar, maar een promotieonderzoek vier of zelfs vijf jaar", zegt Jaschke. "In die periode kunnen er veel data worden verzameld en veel kinderen meedoen. Dat zou fantastisch zijn. Je hebt zeker drie tot vier jaar onderzoek nodig om het aan te kunnen tonen."

Afdelingshoofd neonatologie Bos legt uit hoe het experiment in zijn werk gaat. "We willen het effect meten van de therapie op de bewegingen van het kind. Dat is een goede manier om te zien hoe het met de hersenen gaat. Door beelden op te nemen, kun je zien of de muziek de bewegingen heeft veranderd. Daarnaast kunnen we darmcellen vergelijken en zo het stressniveau meten, ook door te vergelijken met baby's die geen muziektherapie krijgen."

Daarmee worden de effecten op de korte termijn inzichtelijk. "Natuurlijk willen we ook weten wat de effecten zijn op de lange termijn - hoe gaan kinderen in de schoolleeftijd het doen? - maar dan zouden we vijf of zes jaar moeten wachten, en dat willen we niet. Om aan te tonen dat dit werkt willen we zo vroeg mogelijk naar de effecten kijken."