Oud en Nieuw zonder vuurpijlen dreigt na afkeuren verplichte standaards

Nederlandse vuurwerkimporteurs moeten snel op zoek naar een veilige lanceerstandaard om vuurwerkpijlen af te schieten. Vuurwerkpijlen voor komend Oud en Nieuw mogen alleen nog met zo'n lanceerapparaat worden afgevuurd, maar de branche heeft nog geen stabiele en veilige apparaten gevonden.

De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) heeft vijf lanceerstandaarden getest, die de vuurwerkimporteurs wilden gaan verkopen. Ze blijken allemaal instabiel.

Bij het afvuren van de vuurpijl kwam bij de ene standaard een pootje omhoog en viel het ding om, bij de andere scheurde het kunststof materiaal bij het in elkaar zetten. Op onverharde grond vielen de lanceerstandaarden gemakkelijk om, concludeert de ILT. Een van de steunen was gemaakt van karton dat nat werd en deels ook verbrandde.

Verrassing

Bij de branche komen de conclusies van de ILT als een verrassing. Volgens directeur Jasper Groeneveld van vuurwerkimporteur Lesli zijn de betwiste driepootstandaarden al lang op de markt en heeft de inspectie deze al een aantal keer gezien in de voorbereiding van de maatregel.

"Nu horen we een maand voor tijd dat de standaarden niet stabiel zijn", zegt Groeneveld tegen de NOS. Hij heeft naar eigen zeggen 50.000 nu afgekeurde lanceerstandaarden in zijn magazijn liggen. "We hadden heel graag gewild dat de regelgeving duidelijk was geweest over wat er verstaan wordt onder stabiel. Daar dringen we al tijden op aan, maar de norm is nog steeds onduidelijk."

Staatssecretaris Van Veldhoven van Milieu roept de vuurwerkimporteurs op om "snel werk te maken" van lanceerapparaten die aan de eisen voldoen. Van Veldhoven noemt de resultaten van het ILT-onderzoek "een hele vervelende tussenstand", maar vindt het nog te vroeg om de verkoop van vuurwerkpijlen te verbieden. Ze meent dat branche genoeg tijd heeft om stabiele en veilige standaarden te leveren. "Veiligheid staat voorop. Nu geldt: aan de slag allemaal."

Ook de ILT denkt dat het nog mogelijk is om op tijd goede lanceerstandaarden te vinden. Volgens een woordvoerder weet de branche prima waar deze aan moeten voldoen en hebben de importeurs voldoende tijd gehad. "Wij gaan er op voorhand niet van uit dat het niet lukt", stelt een woordvoerder. Als de importeurs nieuwe exemplaren hebben gevonden, kan de ILT de tests snel uitvoeren.

In de Staatscourant van deze maand stond dat een technische specificatie waaraan de lanceerinstallatie moet voldoen voor komende jaarwisseling "niet haalbaar" is. In zijn algemeenheid wordt wel vermeld dat de standaard geschikt moet zijn voor onverharde en verharde ondergronden en voor het "veilig stabiel en verticaal afsteken van vuurpijlen".

Niet op tijd voor Oud en Nieuw

De Belangenvereniging Pyrotechniek Nederland, die de vuurwerkimporteurs vertegenwoordigt, vindt dat de ILT hen voor een onmogelijke opgave stelt. Voorzitter Leo Groeneveld, vader van de Lesli-directeur Jasper Groeneveld, zegt dat nieuwe standaarden niet voor Oud en Nieuw in Nederland kunnen zijn. "Als ze bijvoorbeeld uit China moeten komen, dan zijn ze niet op tijd binnen. Als we ze in Europa laten maken, dan wordt het te duur volgens de norm van 3,99 euro, die het ministerie heeft gesteld."

Wat er gebeurt met de vuurpijlen als dit scenario werkelijkheid wordt, daar wil de ILT noch de staatssecretaris op vooruitlopen. Ook kan de ILT niets zeggen over controle op het gebruik van standaarden, bijvoorbeeld door mensen die nog oude vuurpijlen in huis hebben of de standaard niet willen gebruiken. "Wij gaan ervan uit dat er deugdelijke standaarden geleverd zullen worden, en dat mensen die gewoon zullen gebruiken."

Het kabinet besloot in juni dat er geen landelijk vuurwerkverbod komt, zoals de Onderzoeksraad voor Veiligheid adviseerde. Gemeenten kunnen zelf beslissen over zo'n verbod. Wel zijn de veiligheidseisen aangescherpt, zoals het verplichte lanceerapparaat. Afgelopen jaarwisseling veroorzaakte vuurpijlen 16 procent van de ongevallen met vuurwerk. Vooral omstanders werden getroffen.