Polen draait omstreden pensionering rechters terug
De omstreden gedwongen pensionering van Poolse rechters wordt per direct teruggedraaid. Alle rechters van het Hooggerechtshof mogen, als ze willen, weer aan het werk. Met deze wetswijziging komt regeringspartij PiS tegemoet aan een uitspraak van het Europees Hof.
Het Europees Hof buigt zich momenteel over meerdere omstreden hervormingen van de Poolse justitie. Het oordeelde een maand geleden dat de pensioneringen in ieder geval lopende de rechtszaak onrechtmatig waren en moesten worden teruggedraaid.
Afgelopen zomer verlaagde Polen de pensioengerechtigde leeftijd voor hoge rechters van 70 naar 65 jaar. Door het besluit werden 27 van de 72 Poolse rechters gedwongen om vervroegd met pensioen te gaan, onder wie de voorzitter van het Hooggerechtshof, de 65-jarige Malgorzata Gersdorf. Bij de rechters en in de bevolking leidde de beslissing tot grote protesten.
Communistische regime
Volgens de Poolse regering is de hervorming nodig, omdat er nog veel aanhangers van het oude communistische regime onder de oudere rechters waren. Critici zagen het vooral als een methode om niet-regeringsgezinde rechters te kunnen ontslaan. Onder die critici ook de Europese commissie, die Polen hiervoor bij het Hof heeft aangeklaagd.
"De invoering van de wet was een volgende maatregel om de Poolse rechtspraak onder controle te brengen van de regering", zegt rechter en president van de Europese Raden voor de Rechtspraak Kees Sterk in het radioprogramma Nieuws & Co.
"In de Poolse Raad voor de Rechtspraak, die de rechters bestuurt, zitten allemaal mensen die hele nauwe banden hebben met de minister van Justitie. Die doen precies wat de minister aangeeft. En dat terwijl de Poolse Raad voor de Rechtspraak juist als taak heeft de onafhankelijkheid van de rechtspraak te bewaken."
'Goede stap'
Sterk maakt zich nog steeds zorgen over de rechtsstaat in Polen, maar ziet het terugdraaien van de gedwongen pensionering als een goede stap. "De Poolse regering weigerde altijd in gesprek te gaan over de hervormingen. Ze lijken nu toch een reactie te formuleren onder druk van de buitenwereld."
De tegemoetkoming betekent overigens niet dat het conflict tussen Polen en de EU nu is opgelost. De zaak aan het Europees Hof staat los van de eind 2017 gestarte artikel 7-procedure tegen het land. Daarin spelen ook nog andere zorgen over de democratie en de ontmanteling van de rechtsstaat in Polen een rol. Die strafprocedure kan er uiteindelijk toe leiden dat het stemrecht van Polen in de verschillende Europese Raden wordt afgenomen.