Metamorfose Oranje in twintig maanden: van Sofia tot Gelsenkirchen

Er kan veel veranderen in twintig maanden tijd. Slechts vier spelers die zich maandag tegen Duitsland kwalificeerden voor de halve finales van de Nations League, stonden ook in de basis tegen Bulgarije op 25 maart 2017.

Die bewuste wedstrijd in Sofia, die Oranje met 2-0 verloor, leidde de uitschakeling voor het WK voetbal in. De toenmalige bondscoach Danny Blind had voor een debutant in de basis gekozen: Matthijs de Ligt. Het pakte verkeerd uit. De wedstrijd was zonder meer het dieptepunt voor Oranje in de afgelopen jaren.

De metamorfose van Oranje in vijf wedstrijden.

25 maart 2017, Bulgarije-Nederland (2-0)

Met zeven punten uit vier wedstrijden begint het Nederlands elftal niet bijster sterk in groep A van de kwalificatiecyclus richting het WK. De vijfde wedstrijd moet een resultaat opleveren voor het elftal van bondscoach Danny Blind.

Vooral verdedigend staat de keuzeheer voor een uitdaging. Hij besluit om de pas 17 jaar oude Matthijs de Ligt te laten debuteren. Dat wordt geen succes. Binnen twintig minuten is de defensie van Oranje overrompeld en staat er 2-0 op het scorebord. Opvallend: net als in het duel tegen Duitsland twintig maanden later.

31 augustus 2017, Frankrijk-Nederland (4-0)

Blind is vervangen door Dick Advocaat. Aan de 'Kleine Generaal' de taak te redden wat er te redden valt. Oranje moet via een miraculeuze omweg proberen alsnog de play-offs te bereiken en om het in eigen hand te houden heeft de ploeg een resultaat nodig in Parijs.

Zowel Wesley Sneijder als Arjen Robben staat in de basis. In de verdediging probeert Advocaat het met Timothy Fosu-Mensah, die een sterke wedstrijd speelt.

Nederland maakt echter geen kans bij de latere wereldkampioen, die na de rode kaart voor Kevin Strootman in het laatste halfuur uitloopt naar 4-0, met doelpunten in de 88ste en 90ste minuut. Een slechte uitslag gelet op het doelsaldo, zou later blijken.

23 maart 2018, Nederland-Engeland (0-1)

Weer een half jaar later en weer een andere bondscoach. De KNVB heeft Ronald Koeman aangesteld om van de puinhopen van Oranje weer een bouwwerk te maken. Arjen Robben is er niet meer bij en ook Wesley Sneijder heeft zijn afscheid aangekondigd.

Koeman begint met een, op papier, 3-4-3-opstelling. In de praktijk lijkt het meer op een 5-2-3-formatie, met van links naar rechts de volgende vijf verdedigers: Patrick van Aanholt, Virgil van Dijk, Stefan de Vrij, De Ligt en Hans Hateboer. Koeman begint met een nipte nederlaag.

16 november 2018, Nederland-Frankrijk (2-0)

Na acht wedstrijden heeft Koeman het grootste lek boven. Het duel tegen Duitsland in oktober, dat een geflatteerde 3-0 zege opleverde, had het Nederlands elftal weer kleur op de wangen bezorgd, zo verwoordde de bondscoach het zelf.

Tegen Frankrijk wijzigt Koeman zijn elftal niet, hij blijft bij 4-3-3. Van de eerste tot de laatste minuut speelt Oranje de wereldkampioen, die futloos oogt en slechts voor een punt naar Rotterdam is gekomen, van de mat. Een nieuwe periode van vreugde rond Oranje kondigt zich definitief aan, zo is de strekking.

19 november 2018, Duitsland-Nederland (2-2)

Toch twee wijzigingen in de basis van Oranje ten opzichte van drie dagen eerder. Steven Bergwijn is lichtgeblesseerd en wordt vervangen door Quincy Promes. Kenny Tete vervangt Denzel Dumfries, een van de revelaties van het duel met Frankrijk.

Oranje is geen schim van het team dat drie dagen eerder zo verbaasde. Net als twintig maanden eerder wordt de verdediging volledig verrast in de eerste twintig minuten. En net als in Sofia zijn de eerste twee schoten gelijk raak: 2-0.

Het verschil met Sofia: het elftal weet zich nog op te richten. In de slotfase zorgt een omzetting van Koeman alsnog voor een resultaat: 2-2.