Homokoppels met kinderwens kunnen straks ook in Nederland terecht
Homoparen met een kinderwens hoeven vanaf volgend jaar niet meer naar het buitenland om die wens met ivf in vervulling te laten gaan. De wensouders kunnen, als ze een draagmoeder hebben, ook terecht in Nederland.
Twee ivf-klinieken starten in 2019 met draagmoederschap voor homoparen, blijkt uit onderzoek van tv-programma De Monitor. In MC Kinderwens in Leiderdorp gaat het om een behandeling waarbij de draagmoeder zelf de eiceldonor is. In Nij Geertgen in Elsendorp is dat geen voorwaarde. Daardoor kunnen de vaders kiezen voor een eiceldonor die genetisch verwant is aan één van de wensvaders, een zus bijvoorbeeld. Die eicel wordt dan geplaatst bij de draagmoeder.
"Ik vind het te gek voor woorden dat homostellen, maar ook vrouwen met bijvoorbeeld oncologische klachten, naar het buitenland moeten gaan om daar hun kinderwens in vervulling te laten gaan," zegt directeur Marc Scheijven van Nij Geertgen in De Monitor. "Terwijl alle medische en technische ervaring en kennis in huis is."
Speciaal project
Ook het Isala Fertiliteitscentrum in Zwolle en het VUmc in Amsterdam overwegen het aanbieden van ivf-draagmoederschap aan homoparen. Het VUmc heeft voornemens voor een speciaal project voor mannen die met behulp van een draagmoeder een kind willen krijgen. Het VUmc is nu het enige ziekenhuis in Nederland waar heteroseksuele stellen al terecht kunnen voor ivf-draagmoederschap.
Dit is een grote sprong voorwaarts.
De stichting Meer dan Gewenst is blij dat homostellen met een kinderwens straks niet meer naar het buitenland hoeven. "Dit is een grote sprong voorwaarts. Dit nieuws biedt homostellen het prachtige vooruitzicht om ouder te worden en geeft hen en draagmoeders het vertrouwen dat gynaecologen achter ze staan", zegt voorzitter Luc Nibbeling.
Strikte voorwaarden
De beroepsgroep van Nederlandse Gynaecologen kijkt al sinds 2016 naar de mogelijkheden om het ivf-draagmoederschap mogelijk te maken voor homostellen. "Elk jaar wenden zich tientallen mannenparen tot artsen met dit verzoek. Maar tot nu toe is dat in Nederland niet mogelijk en zien mannen zich genoodzaakt om naar het buitenland te gaan", zegt gynaecoloog Annemiek Nap.
In de Embryowet is vastgelegd aan welke voorwaarden gynaecologen, embryologen en ivf-artsen zich moeten houden. Afgelopen zomer werd daarop een toelichting gepubliceerd, met daarin ruimere criteria voor draagmoederschap. Toch zijn klinieken volgens De Monitor huiverig om mee te werken aan ivf voor draagmoeders. Zo kan bijvoorbeeld de draagmoeder spijt krijgen en het kind niet willen afstaan. Omdat zij de baby baart, heeft ze het Nederlandse recht aan haar kant. En dat kan leiden tot moeilijke situaties voor alle partijen.
'Gat tussen beleid en wet groeit'
De rechten van de wensouders en het kind moeten daarom beter worden gewaarborgd, is ook het advies van de Staatscommissie Herijking ouderschap. Een draagmoeder die spijt krijgt, kan dan niet zomaar de overeenkomst ontbinden maar moet daarvoor naar de rechter.
Stichting Meer dan Gewenst roept de politiek op het debat over draagmoederschap zo snel mogelijk te openen. "Het gat tussen medisch beleid en de wet wordt groter. Het aantal kinderen dat via draagmoederschap ter wereld komt, neemt toe, maar juridische bescherming blijft tot nog toe uit", zegt Nibbeling.
Minister Bruins voor Medische Zorg en Sport komt in januari met een reactie.
