Twee ziekenhuizen in zwaar weer, wat merkt de patiënt?

Twee ziekenhuizen staan de op de rand van een faillissement: het MC Slotervaart in Amsterdam en MC IJsselmeerziekenhuizen met locaties in Lelystad, Emmeloord, Dronten en Urk. Het betekent onzekerheid voor de ruim 2000 medewerkers, maar ook voor de patiënten.

In Amsterdam zijn er nu al gevolgen voor (potentiële) patiënten; de afdeling spoedeisende hulp (SEH) is daar per direct dicht. Niet per se heel ingrijpend, want er zijn genoeg andere ziekenhuizen met een SEH in de hoofdstad. De SEH van MC IJsselmeerziekenhuizen in Lelystad blijft voorlopig open.

Wettelijk is vastgelegd dat iedere Nederlander binnen 45 minuten op een spoedeisende hulp moet kunnen zijn. Volgens minister Bruins voor Medisch Zorg heeft eventuele sluiting van beide ziekenhuizen wat dat betreft geen gevolgen, schrijft hij in een brief aan de Tweede Kamer.

"Beide ziekenhuislocaties zijn niet 'gevoelig' voor de bereikbaarheid van spoedeisende hulp en acute verloskunde in de regio's. Dat wil zeggen dat bij een eventueel faillissement van deze instellingen het aantal mensen in Nederland dat niet binnen de norm van 45 minuten een afdeling spoedeisende hulp of acute verloskunde kan bereiken, niet toeneemt."

Bewindvoerder

De zorg voor mensen die er al patiënt zijn, is in beide ziekenhuizen gegarandeerd, zegt MC-Slotervaart bestuursvoorzitter Marika Tichem. "Wij gaan er samen voor zorgen dat patiënten kwalitatief goede zorg blijven ontvangen in deze uiterst onzekere periode. Tot nader order blijven alle behandelingen doorgaan en afspraken die al staan gehandhaafd."

Haar collega-bestuursvoorzitter Sjoerd de Blok van MC IJsselmeerziekenhuizen maakte wel een voorbehoud: "Onze hardwerkende verpleegkundigen en artsen zullen strijden voor hoogwaardige patiëntenzorg, tot de dag waarop de bewindvoerder het toelaat".

Beide ziekenhuizen hebben uitstel van betaling aangevraagd en krijgen te maken met een bewindvoerder die gaat kijken wat er moet gebeuren: een doorstart, een faillissement of een overname.

Zorgeconoom Wim Groot denkt dat het MC Slotervaart moeilijk te redden is. "Er is in Amsterdam een overcapaciteit aan bedden en er zijn voldoende andere ziekenhuizen in de omgeving. Dus dat is niet zo erg voor patiënten."

In Flevoland is het een ander verhaal. "Als die locaties dichtgaan, moeten mensen veel verder reizen om zorg te krijgen. De mensen daar gaan erop achteruit. Gezien de afstanden zou het ziekenhuis in Lelystad in een of andere vorm overeind moeten blijven."

Voor niet-spoedeisende ziekenhuiszorg zijn geen harde eisen wat betreft maximale afstand, legt Groot uit. "Maar er moet wel voldoende zorg zijn binnen een aanvaardbare afstand. Het moet dus in de regio zijn."

Minister Bruins schrijft in zijn brief dat de zorgverzekeraars daarvoor moeten zorgen. "Het is de verantwoordelijkheid van de betrokken zorgverzekeraars om te voldoen aan hun wettelijke zorgplicht. Dat wil zeggen dat de continuïteit van de zorgverlening in de regio geborgd blijft (...). De Nederlandse Zorgautoriteit heeft de grootste zorgverzekeraar in beide regio's, Zilveren Kruis, gevraagd om hiervoor een plan op te stellen."

De reden dat beide ziekenhuizen in zwaar weer zitten, zijn stijgende personeelskosten en tegenvallende inkomsten. Volgens zorgeconoom Groot kampen meer streekziekenhuizen daarmee. "Patiënten kiezen steeds vaker voor een gespecialiseerd ziekenhuis. Dus vooral in regio's waar dergelijke ziekenhuizen zijn, kunnen de kleinere streekziekenhuizen in gevaar komen."

Dat kan leiden tot langere reistijden voor patiënten, maar uiteindelijk ook tot betere zorg, want de ziekenhuizen die over blijven kunnen zich nog verder specialiseren. "En dat is weer goed voor patiënten. Een chirurg die honderd keer dezelfde operatie doet, wordt beter dan een chirurg die dat één keer doet."