Ervaringsdeskundige rukt op in de zorg, 'die kent de weg naar herstel'

"Ik begrijp wat je zegt." Behandelaars in de psychiatrie doen ontzettend hun best om cliënten te begrijpen om ze verder te kunnen helpen. Maar soms zijn jarenlange opleidingen, dossierkennis en een keur aan theoretische informatie, niet genoeg om een cliënt echt te begrijpen. Wat cliënten nodig hebben zijn mensen zoals zij, ervaringsdeskundigen.

Steeds meer instellingen in Nederland werken met ervaringsdeskundigen. Er zijn al een paar opleidingscentra waar mensen met ervaring worden opgeleid om anderen te kunnen helpen.

"Heel veel mensen zeggen wel dat ze het snappen, maar vaak is dat niet zo." De 18-jarige Noortje kampte met depressie en heeft al verschillende instellingen van binnen gezien. Nu werkt ze anderhalve dag per week bij Centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie Herlaarhof in Vught.

'Behandelaars zijn nu collega's'

"Het was eigenlijk een natuurlijke overgang", vertelt ze in het NOS-NTR-programma Nieuws en Co. "De medewerkers die me eerst behandelden, zien me nu als collega. Het is leuk om beide kanten van een organisatie te zien."

Noortje voert nog geen lange gesprekken met cliënten, daar wil ze nog een opleiding voor volgen. "Als ik mijn ervaring kan inzetten om anderen beter te helpen dan doe ik dat. Ik verlies er niks mee, krijg er alleen energie van."

Juul (20) woonde bij verschillende pleeggezinnen. Toen ze van plan was om weg te lopen was een ervaringsdeskundige welkome hulp geweest: "Het was fijn geweest als er iemand van mijn leeftijd was geweest om mee te praten. Iemand die het zelf heeft meegemaakt komt toch anders over dan iemand die maar een dossier heeft gelezen."

Papierwerk

"Dat wil niet zeggen dat behandelaren je niet proberen te begrijpen", zegt Mariëlle Ploumen, directeur behandelzaken bij het Herlaarhof. Traditioneel papierwerk, zoals het zogenoemde signaleringsplan, wordt daarom niet afgeschreven.

"Een signaleringsplan is ook goed om aan te kunnen geven wanneer het echt niet goed gaat en wat je dan kunt doen. Zoiets kan ook helpen. Maar ervaringsdeskundigen weten hoe je de weg naar herstel moet maken. Wij als behandelaren willen daarvan leren."

Nu staat Juul ook in de startblokken om een opleiding te volgen en om als ervaringsdeskundige aan de slag te gaan. Volgende week begint ze met haar eerste cursus.