Is het IJslandse voetbalsprookje voorbij?

• Marco Hochgemuth

  redacteur Sport

Wat is er aan de hand in IJsland? De afgelopen jaren veroverden de voetballende Vikingen de harten van de voetbalwereld door zich voor het eerst te plaatsen voor het EK en het WK. Op de tribunes werd de 'IJslandse haka' veelvuldig gekopieerd en KNVB-directeur Eric Gudde noemde de ploeg bij zijn aantreden vorig jaar zelfs een voorbeeld voor het kwakkelende Oranje.

Als een IJslandse geiser spoot het succes van de voetbaldwerg omhoog, maar daalde het ook bijna net zo snel weer neer. Want dit jaar wisten de IJslanders van hun elf interlands er slechts eentje te winnen. Van Indonesië, de nummer 164 van de FIFA-ranglijst. Vanavond wacht in de Nations League Zwitserland, waarvan vorige maand nog met 6-0 werd verloren.

Is het IJslandse voetbalsprookje voorbij? We vroegen het aan Gudmundur Benediktsson, oud-voetballer, oud-trainer, vader van AZ-speler Albert Gudmundsson, maar vooral bekend als de voetbalcommentator die bij de EK-zege van IJsland op Engeland in 2016 compleet uit zijn dak ging.

Wat is er toch aan de hand met IJsland?
"Dat is de grote vraag. Sinds de kwalificatie voor het WK, een jaar geleden in de wedstrijd tegen Kosovo, hebben we geen serieuze wedstrijd meer gewonnen. Alleen een vriendschappelijk duel met Indonesië. Het is moeilijk uit te leggen, na al die successen. Als ik het wist, zou ik het aan de bondscoach doorgeven. Dan kwam alles misschien weer goed."

"We blijven natuurlijk een heel klein land. We zijn te klein voor de prestaties die we de afgelopen jaren hebben neergezet. Het meespelen op een EK en een WK was eigenlijk boven onze stand. En nu zitten we duidelijk een beetje in de put."

Nu was het niet alleen kommer en kwel. Het 1-1 gelijkspel tegen Argentinië op het WK werd gevierd als een overwinning en het 2-2 gelijkspel in het oefenduel met wereldkampioen Frankrijk zorgde vrijdag voor een lichtpuntje in de IJslandse misère.

Maar in de Nations League staat strákarnir okkar - onze jongens - in groep 2 na twee duels 'ouderwets' laatste met 0 punten en een doelsaldo van 0-9.

Neemt IJsland de Nations League soms niet serieus?
"Het doel van IJsland blijft om zich te plaatsen voor het EK van 2020. En ik heb het idee dat niet alle landen de Nations League even serieus nemen. Maar, eerlijk is eerlijk, de 6-0 nederlaag bij Zwitserland van vorige maand was echt een catastrofe. Het was de slechtste prestatie van IJsland die ik in tien jaar heb gezien, sinds de 3-0 nederlaag tegen Liechtenstein in 2007", aldus Benediktsson.

"De spelers gaven tegen Zwitserland na de 2-0 al op. En dat is iets wat we bijna nooit zien; het is juist de kracht van IJsland om nooit op te geven. De tweede helft was zo slecht, dat ik zelfs sprakeloos was."

'Gummi Ben' gaat uit zijn dak

En dat wil wat zeggen voor Benediktsson, die in IJsland ook liefkozend Gummi Ben wordt genoemd ("Niet vanwege mijn rubberen benen, het is gewoon een afkorting van mijn naam"). Bij de 2-1 zege van IJsland op Engeland in de achtste finales van het EK van 2016 klonk de tv-commentator namelijk zo:

Ligt het misschien aan de nieuwe bondscoach? De Zweed Erik Hamrén nam in augustus het stokje over van succestrainer Heimir Hallgrímsson, die zijn oude baan als tandarts heeft opgepakt.

"Nee, we moeten de trainer de tijd geven om het ritme te vinden en de spelers te leren kennen. Het is een moeilijke periode voor IJsland, ook voor de bondscoach die geen makkelijk begin heeft gehad. Zeker na de successen van de afgelopen jaren."

Maar wat is het dan? Is de magie voorbij?
"Veel mensen in IJsland denken dat. Je hoeft natuurlijk geen kernfysicus te zijn om te weten dat de successen niet voor eeuwig zouden duren. We hebben, of hadden, te maken met een gouden generatie, die al heel lang samen is. En het team begint al ouder te worden. Sommigen zullen binnenkort stoppen bij het nationale team. En er zijn in ons kleine land niet veel jonge talenten om uit te putten."

"Je ziet het ook aan de belangstelling voor de wedstrijd tegen Zwitserland. De afgelopen vier, vijf jaar was iedere thuiswedstrijd van IJsland steevast uitverkocht. Nu zijn er nog veel kaarten te krijgen. De mensen hebben twijfels of het nog goed komt met het team. Dat is triest."

Zien we het einde van een tijdperk en moet IJsland zich weer tevreden stellen met een rol in de marge?
"We zijn de afgelopen jaren in IJsland zeer verwend geweest. Maar de spelers hebben nog steeds honger naar succes. Die zullen tegen Zwitserland iets willen rechtzetten na de vernedering van begin september. De voetballers hebben IJsland zo veel geweldige momenten gegeven. Nu is het tijd ze terug te betalen, door ze ook te steunen nu het allemaal tegenzit."