Niet eerder vertoonde maatregelen nodig om opwarming te beperken tot 1,5 graad
De opwarming van de aarde moet beperkt blijven tot maximaal 1,5 graad om het risico op droogte, overstromingen, extreme hitte en andere ernstige gevolgen voor honderden miljoenen mensen te beperken. Om dat voor elkaar te krijgen moeten dringende en niet eerder vertoonde maatregelen worden genomen, waarschuwen vooraanstaande klimaatwetenschappers in een nieuw rapport van het VN-Klimaatpanel IPCC.
Het rapport werd vannacht in Zuid-Korea gepresenteerd. 195 landen werden het daar de afgelopen week eens over de tekst. "Het was een levendige discussie", zegt de Nederlandse Heleen de Coninck, een van de hoofdauteurs van het rapport in het NOS Radio 1 Journaal.
Het rapport was een wens van de bestuurders die het klimaatakkoord van Parijs in 2015 overeenkwamen. "De samenvatting wordt politiek goedgekeurd, dus alle landen moeten het ermee eens zijn. Dat was een ingrijpend proces dat vijf dagen en een aantal nachten duurde."
Volgens de auteurs zijn de maatregelen betaalbaar en uitvoerbaar, maar ze geven toe dat de stijging van maximaal 1,5 graad aan de ambitieuze kant van het klimaatakkoord van Parijs ligt. Daarin is afgesproken om de stijging te beperken tot tussen de 1,5 en 2 graden Celsius ten opzichte van het begin van de industriële revolutie.
'Snel veel actie nodig'
Onder de 1,5 graad opwarming blijven is mogelijk, zegt De Coninck. "Maar er is wel heel snel, heel veel goed onderling afgestemde actie nodig om dat te bereiken. Het is dus niet onmogelijk, maar het wordt wel een hele opgave."
Die halve graad maakt volgens de auteurs een zeer groot verschil. "Je voelt het inderdaad niet als je in een kamer zit en je doet de thermostaat een halve graad omhoog, maar het gaat om de wereldgemiddelde temperatuur", legt De Coninck uit.
Om de opwarming te beperken moet de CO2-uitstoot in 2030 met 45 procent zijn verminderd en in 2050 tot nul zijn teruggebracht.
"Het voorstel voor de klimaatwet in Nederland zegt 95 procent energiereductie in Nederland in 2050, maar dat zou dus niet genoeg zijn. Nederland is een relatief rijk land met heel veel financiële en menselijke capaciteit om veranderingen te bewerkstelligen. Dat is anders dan Mali of een arm land in Latijns-Amerika." De Coninck denkt dat het daarom dat het goed zou zijn als Nederland eerder dan 2050 op nul gaat zitten.
"Je hebt nu nog een aantal landen die fors aan het groeien zijn in hun uitstoot, omdat ze zich nog economisch ontwikkelen, die landen moeten heel snel worden omgebogen," zegt De Coninck. De kosten van niets doen, zijn nog veel groter dan ingrijpen, waarschuwt het IPCC. Het rapport wordt aangeboden op de VN-klimaatconferentie in Polen eind dit jaar.
'Klimaatverandering is al gaande'
Analisten zijn sceptisch en zeggen dat er nog veel werk verricht moet worden. Ze wijzen erop dat landen die zich hebben gecommitteerd aan de klimaatdoelen van Parijs, niet handelen in de geest van de afspraken. Zo wordt bijvoorbeeld doorgegaan met fracking, het exploiteren van het Noordpoolgebied en het kappen van (oer)bos.
De wereld is momenteel 1 graad warmer dan voor het begin van de industriële revolutie. Als het zo doorgaat dan is de stijging van 1,5 graad tussen 2030 en 2052 bereikt, staat in het rapport.
De IPCC wijst erop dat klimaatverandering al gaande is, getuige de verwoestende orkanen in de VS, recorddroogte in Kaapstad en ongekende bosbranden in Lapland. Elk klein beetje extra opwarming zal de gevolgen van klimaatverandering versterken. Als de huidige koers wordt aangehouden dan zal de opwarming van de aarde richting de 3 graden gaan.
