'Je kan er donder op zeggen dat TRIP-opsporingssysteem misbruikt gaat worden'
Nederland heeft de wereld een opsporingssysteem voor terroristen 'cadeau gedaan'. Minister Blok van Buitenlandse zaken overhandigde het systeem vandaag in New York aan de Verenigde Naties. Het is de bedoeling dat alle VN-lidstaten die dat willen, de software kunnen gaan gebruiken.
Het opsporingssysteem heet TRIP, dat staat voor Travel Information Portal. Het is in Nederland ontwikkeld en wordt hier al jaren gebruikt door de Douane. Met TRIP kunnen de passagiersgegevens die luchtvaartmaatschappijen moeten aanleveren worden gelegd naast lijsten met verdachte personen.
Volgens het ministerie kunnen landen die TRIP gaan gebruiken zelf bepalen met welke lijsten ze de passagiersgegevens willen controleren op terroristen. "Voor de hand liggen de meest gezochte personen door Interpol of de sanctielijsten van de VN", zegt een woordvoerder.
Buitenlandse Zaken benadrukt dat Nederland alleen de software levert en geen persoonsgegevens overdraagt. Wel is er 2,5 miljoen euro beschikbaar om landen te helpen het systeem goed te laten toepassen.
Dit gebeurt vast met de beste bedoelingen, maar wie zegt dat het uiteindelijk legitiem wordt ingezet?
Vincent Böhre, directeur van Privacy First, ziet wel het nut van het controleren van passagiersgegevens, maar waarschuwt voor de keerzijde van de wereldwijde uitrol. "Dit is geen massasurveillance systeem, maar kan mogelijk wel in de toekomst daarvoor worden ingezet. Je kan er donder op zeggen dat dit door sommige landen misbruikt gaat worden."
Hij noemt het zorgwekkend dat TRIP wordt geleverd aan alle landen van de VN. "Dat gebeurt vast met de beste bedoelingen, maar wie zegt dat het uiteindelijk legitiem wordt ingezet? Neem de verhouding tussen Indonesië en West-Papoea. Journalisten worden in West-Papoea niet toegelaten en inwoners worden er soms ten onrechte als terrorist aangezien. De vraag is dus: wie noem je een terrorist?"
"Nederland mag door de levering van dit systeem niet onbedoeld de exporteur worden van surveillance technologie", aldus Böhre.
'Voldoende vertrouwen'
Het ministerie wijst erop dat landen TRIP pas krijgen als ze aan basisvoorwaarden voldoen. Dat houdt in dat de landen wetgeving hebben waarbij mensenrechten, privacy en dataprotectie voorop staan "Alleen als de VN voldoende vertrouwen heeft hierin, wordt TRIP overhandigd", zegt een woordvoerder.
