'De dalai lama beschermt nu bijna misbruikers'
Anna Mees en Bas de Vries
Anna Mees en Bas de Vries
Haar Tibetaanse boeddhistische leraar heeft haar geslagen, stelt ze. Hij vernederde haar in het openbaar in zijn centrum in Zwitserland. En misbruikte haar tot drie maal toe seksueel in de periode tussen 2007 en 2013. Ze kreeg er ernstige mentale problemen door, die ze met professionele hulp inmiddels heeft overwonnen.
Nu wil de Nederlandse Cecile (achternaam bij de redactie bekend) samen met andere misbruikslachtoffers de dalai lama ter verantwoording roepen tijdens zijn bezoek aan Nederland. Een half uurtje van zijn tijd is al genoeg, beklemtoont ze. Het zou de eerste keer zijn dat hij zijn oor te luisteren legt bij slachtoffers.
Wel liet de dalai lama zich in het verleden zien met leraren die hun leerlingen misbruikten. In de video vertelt Cecile waarom dit gevaarlijk is.
Cecile beseft heel goed dat het Tibetaanse boeddhisme niet te vergelijken is met de Rooms-Katholieke kerk, die een duidelijke hiërarchie kent. Het boeddhisme kent geen kardinalen of bisschoppen, die door de geestelijk leider worden aangesteld en ook weer kunnen worden ontslagen.
Maar dat betekent niet dat de dalai lama niets kan ondernemen tegen dit soort misdragingen. "Het wordt echt tijd dat hij inziet wat zijn rol is bij het boeddhisme in Europa. Dat hij mensen naar verkeerde leiders toetrekt door zich aan ze te verbinden met bezoeken en andere blijken van waardering. Ik ben een van die mensen die volstrekt op het verkeerde been zijn gezet. Ik ben bij het boeddhisme gekomen omdat ik een foto zag van mijn leraar Namkha Rinpoche met de dalai lama."
"Op die foto toonde Namkha zich heel nederig. Ik dacht: die deugt, die staat in alle opzichten dichtbij de dalai lama. In de praktijk bleek het tegenovergestelde het geval. Door dit soort bezoekjes maakt de dalai lama zich bijna een beschermer van foute leraren."
Wat Cecile toen niet wist, maar inmiddels wel, is dat de geestelijk leider van het Tibetaanse boeddhisme nota bene eerder al was gewaarschuwd voor haar leraar Namkha Rinpoche. Een Nederlandse boeddhist stuurde de dalai lama eind 2006 een bezorgde e-mail. Enkele dagen later kwam er een antwoord van een medewerker, waaruit bleek dat er al eerder beschuldigingen tegen Namkha waren binnengekomen. "Waarvan één van seksuele aard".
Maar omdat Namkha ontkende en er verder geen hard bewijs was, was het hierbij gebleven. Het advies van de medewerker van de dalai lama was om in dit soort kwesties niet te veel lawaai te maken. "Als we ons ongemakkelijk voelen bij een leraar, is het het beste om enige afstand te nemen. En het is ook goed om niet te scherp of verdelend met andere leerlingen te praten, maar zachtjes weg te bewegen."
Tibetaanse zaak
Volgens boeddhismekenner en onderzoeker Rob Hogendoorn, die binnenkort met een Engelse journaliste een boek publiceert over het schandaal rond de prominente boeddhist Sogyal Rinpoche, is deze afzijdigheid onder meer te verklaren door de rol die de dalai lama speelt in Tibet. "Zijn missie is in de eerste plaats om de eenheid te bewaren tussen alle Tibetanen van alle stromingen. Spreekt hij zich al te duidelijk uit over dit onderwerp, dan loopt hij het risico van verdeeldheid onder zijn eigen volk."
Hogendoorn heeft in de loop van de jaren misbruikzaken onderzocht van slachtoffers van 23 geestelijk leiders van Nederlands boeddhistische gemeenschappen. Hij ondersteunt het initiatief van de groep vrouwen om de dalai lama ter verantwoording te roepen. "Ik denk dat hij het probleem van het seksueel misbruik onderschat. En ook de gevolgen van dat misbruik. De dalai lama is verder van huis als de steun voor de Tibetaanse zaak in het westen wegzakt door dit soort misdragingen."
