'In Parijs keken we naar de totale ontmanteling van het Nederlandse voetbal'

"Mijn hemel, wat is hier vanavond gebeurd? Dat gevoel overheerste bij iedereen na de wedstrijd. Ook bij Pierre van Hooijdonk en Rafael van der Vaart, jongens die nog niet zo heel lang geleden halve en hele finales speelden op het WK. We dronken nog iets op een dakterras van ons hotel. Ongeloof. Hoe is het mogelijk dat Oranje zo ver is weggezakt?"

Aan het woord is Jeroen Stekelenburg. Als vaste Oranje-volger van de NOS was hij op 31 augustus 2017 getuige van de ontluisterende 4-0 nederlaag van Nederland tegen Frankrijk in het Stade de France in de Parijse voorstad Saint-Dénis.

'Pijnlijk en gênant', 'wanhoop' of simpelweg 'een dreun' waren de volgende dag de kwalificaties in de ochtendkranten. Stekelenburg: "In Parijs keken we naar de totale ontmanteling van het Nederlandse voetbal."

De opmaat naar de WK-kwalificatiewedstrijd was nog wel hoopgevend. "Natuurlijk, dat positivisme was niet op heel veel gebaseerd. Iedereen snapte dat Frankrijk een veel sterker team had. Maar er leefde echt wel een gevoel van: 'Nou ja, wie weet...'."

De laatste wedstrijd van Oranje twee maanden eerder leverde een klinkende 5-0 zege op tegen Luxemburg. "Natuurlijk, dat was maar Luxemburg. Maar vooraf leefde het gevoel dat er misschien iets mogelijk was: de competities waren amper begonnen en het was natuurlijk de laatste dag van de transfermarkt. Zo werd die transfer van Kylian Mbappé naar Paris-Saint-Germain vlak voor de wedstrijd afgerond."

"Ook Vincent Janssen en Thomas Lemar waren rond die wedstrijd nog bezig met een mogelijke overgang", weet Stekelenburg. "Die Lemar kenden we toen nog niet zo goed, maar dat zou snel veranderen."

Een half uurtje voor de wedstrijd ondervroeg Stekelenburg bondscoach Dick Advocaat langs het veld in het Stade de France. "Ook Advocaat had een soort optimisme over zich. Het WK halen was alles voor hem en het ging om deze ene wedstrijd. En dus had hij Robin van Persie weer bij de selectie gehaald."

'Uitgaan van eigen kwaliteiten'

Advocaat koos verder voor de vlucht naar voren tegen de Fransen, in een 4-3-3-formatie met debutant Timothy Fosu-Mensah en Wesley Sneijder op het middenveld. "We moeten van onze eigen kwaliteiten uitgaan", aldus de bondscoach.

Stekelenburg: "Achteraf is het heel makkelijk om te oordelen, maar zijn keuze voor Sneijder was wel te begrijpen. Hij is natuurlijk een van de weinige spelers die met één pass een aanvaller vrij voor de goal kan zetten."

Binnen het kwartier bleek dat een ernstige misvatting. Nederland werd vanaf het eerste fluitsignaal overlopen door de Fransen en mocht nog van geluk spreken dat alleen Antoine Griezmann het net wist te vinden.

Stekelenburg zag het vanaf de tribune met lede ogen aan. "Het was zo kansloos. Ik denk dat ik nog nooit een wedstrijd heb gezien, waarbij het krachtsverschil zo groot was. Het was echt treurig. Dit voelde als de totale ontmanteling van het Nederlandse voetbal. Natuurlijk zie je liever dat het goed gaat, maar dit was journalistiek gezien ook wel weer reden om het koppie erbij te houden."

De tweede gele kaart van Kevin Strootman, de twee treffers van Lemar en het slotakkoord van Kylian Mbappé. Het waren slechts kanttekeningen in het demasqué van Oranje.

"Maar het gekke was dat dankzij de nederlaag van Zweden in Bulgarije (3-2) de kansen van Oranje op kwalificatie niet kleiner waren geworden. Integendeel zelfs", herinnert Stekelenburg zich. "Collega Bert Maalderink kreeg dat nieuws te horen in zijn oortje, toen hij Arjen Robben interviewde. En je zag meteen dat de stemming omsloeg bij Robben. Na treurnis en berusting leek zelfs even sprake van een soort van euforie."

Bondscoach Advocaat was even later vooral reëel aan tafel bij Stekelenburg. "Hij bakte geen zoete broodjes. Frankrijk was die avond gewoon te goed geweest voor zijn ploeg. Veel te goed."

Hoopvol positivisme

Een jaar en een week na dato speelt Oranje opnieuw in het Stade de France. De tegenstander is niet zwakker geworden. Sterker nog, sinds deze zomer mag Frankrijk zich wereldkampioen noemen.

"Ook nu hangt er weer iets positiefs rond Oranje, maar dat is hetzelfde positivisme als toen", denkt Stekelenburg. "Onder Ronald Koeman heeft Nederland wel weer wat kleur op de wangen gekregen, maar het houdt nog niet over. Er zijn altijd wel strohalmen te vinden om je aan vast te grijpen, maar dat de Fransen een veel beter team hebben lijkt me geen gewaagde uitspraak."