'Jawed S. had geen werk en was depressief'
Het is druk bij het vrijdagmiddaggebed in de Turkse moskee op een industrieterrein aan de rand van Ingelheim aan de Rijn. Zo'n tweehonderd gelovigen zijn bij elkaar: Turken, Syriërs, Somaliërs en tal van andere nationaliteiten. In deze moskee kwam Jawed S. iedere vrijdag.
Meestal was hij er ook op zaterdag en zondag om in de Koran te lezen en te bidden in zijn Afghaanse gewaad, vertelt een Syriër die hem regelmatig tegenkwam in de moskee.
Dat S. nu vastzit in Nederland omdat hij een week geleden een aanslag pleegde op twee Amerikanen op het Centraal Station in Amsterdam is tot de meeste moskeegangers nog niet doorgedrongen. Pas als de voorzitter van het moskeebestuur in het Duits, Turks en Arabisch na de dienst de aanwezigen erover vertelt, horen ze ervan.
"Hij kwam om te bidden en liep dan weer naar huis", vertelt een jonge Somaliër die Jawed S. af en toe sprak. "Hij was altijd alleen, had geen contact met andere Afghanen. Wel af en toe met de Somaliërs die naar de moskee komen. Wij voetballen regelmatig met elkaar. Een keer heb ik Jawed kunnen overhalen mee te doen, verder nooit. Hij had geen werk, was depressief." De Somaliër die niet wil dat zijn naam gepubliceerd wordt, woont om de hoek bij S. en wijst zijn huis aan.
Jawed S. woont hier sinds februari in een woongroep met vier andere asielzoekers. Een jonge Afghaan doet open. "Ik woon hier pas een maand en weet eigenlijk bijna niets over Jawed", zegt hij. "Wij leven hier ons eigen leven, ik ben zijn vader niet. Ik weet niet wat hij allemaal deed." Toen de politie afgelopen vrijdag huiszoeking kwam doen was hij niet thuis. Bij die huiszoeking vond de politie ook een testament. S. hield er rekening mee dat hij de aanslag niet zou overleven.
Volgens zijn Afghaanse huisgenoot, die ook niet wil dat zijn naam genoemd wordt, komt S. oorspronkelijk uit Logar, in het oosten van Afghanistan, en spreekt hij Dari. "Daarom konden we ook moeilijk met elkaar praten."
"Alles wat we tot nu horen over Jawed S. wijst erop dat het hier echt om klassieke eenling gaat zoals we ze weinig meer tegenkomen", zegt terrorisme-expert Jelle van Buuren. "Het lijkt erop dat hij ook in zijn sociale leven heel erg geïsoleerd was. Dan is het ook niet tijdig te achterhalen dat er iets echt mis is met iemand."