'NAM-model voor onveilige huizen niet te controleren'
Het is voor de Nationaal Coördinator Groningen (NCG) onmogelijk om een lijst met 1500 onveilige gebouwen op te stellen, omdat het NAM-model dat ervoor wordt gebruikt ondoorgrondelijk is. Daardoor kan niet worden bepaald welke huizen in het aardbevingsgebied onveilig zijn en als eerste versterkt moeten worden.
RTV Noord voerde gesprekken met medewerkers van de NCG, bestuurders en woningcorporaties. Ook zijn interne presentaties zijn in handen van de omroep.
In de versterkingsopgave draait momenteel alles om de lijst met 1500 onveilige woningen die als eerste versterkt moeten worden. De lijst zou deze maand bekend moeten worden, maar het blijkt moeilijker dan gedacht om tot een volledige en kloppende lijst te komen.
Om de lijst samen te stellen, wordt een model van de NAM gebruikt: het zogenoemde Hazard and Risk Assessment (HRA). Maar het is bij de NCG gissen naar welke gegevens daarvoor precies worden gebruikt en wat er met die gegevens wordt gedaan. Het is voor de NCG daardoor niet te controleren.
Onverklaarbare uitkomsten
Volgens NCG-medewerkers komen er onverklaarbare uitkomsten uit het model van de NAM. Het aardgasbedrijf heeft het model meerdere keren gedraaid. Daardoor veranderde op oncontroleerbare wijze het totaal aantal huizen op de lijst, van 1489 naar 1126. Er kwamen bovendien adressen bij die tot dat moment nog niet als onveilig zijn bestempeld.
Daarnaast kan het ook zo zijn dat bij een twee-onder-een-kapwoning de ene helft onveilig wordt verklaard en de andere helft aardbevingsbestendig is. Volgens medewerkers van de NCG is het hierdoor onmogelijk om een lijst met 1500 gebouwen op te stellen die betrouwbaar is.
De NCG-medewerkers vragen zich zelfs af of de huidige methode überhaupt geschikt is om te bepalen welke gebouwen onveilig zijn en als eerste versterkt moeten worden. In de presentatie schrijft de NCG: "HRA is geschikt voor risicoanalyse van gebieden, niet voor uitspraken over individuele panden".
In een studie van de NAM zelf worden ook kanttekeningen geplaatst bij de Hazard and Risk Assessment. Volgens de schrijvers kan niet op basis van de HRA worden bepaald of een individueel gebouw moet worden versterkt.
Spanningen
Vanwege het uitblijven van de lijst groeit de spanning in de provincie en neemt de ergernis bij belangengroepen toe. Zo vindt Eelco Eikenaar, de gedeputeerde in de provincie Groningen met gaswinning in zijn portefeuille, het maar vreemd dat de NAM bepaalt welke huizen er wel of niet veilig zijn. "Wiebes bezweert steeds dat de NAM op afstand staat, maar alle berekeningen die nu worden gemaakt zijn gebaseerd op informatie die door de NAM is geleverd en die alleen bij de NAM bekend is."
Susan Top van het Groninger Gasberaad en Derwin Schorren van de Groninger Bodem Beweging horen dat de adressen steeds veranderen. "Er stonden bijvoorbeeld drie flats op die naast elkaar staan, waarvan dan maar in twee appartementen sprake was van een onveilige situatie. Dat kan natuurlijk helemaal niet kloppen", stelt Schorren.
Ingewijden melden aan de NOS dat het inmiddels ook schuurt in het college van Gedepudeerde Staten. Commissaris van de koning René Paas (CDA) en een aantal gedeputeerden zouden hun oren te veel laten hangen naar hun partijgenoten in de regering.
Ook betrokkenen bij provincie, aardbevingsgemeenten, maatschappelijke organisaties en woningcorporaties vinden de wijze waarop de lijst met onveilige gebouwen nu tot stand komt onwerkbaar en niet te verkopen aan de Groningers.
Kamerdebat
De minister, gemeenten, provincie en NGC sturen aan op een overeenkomst voor 20 september. Dan is het eerstvolgende Nationaal Bestuurlijk Overleg. Als er over twee weken inderdaad een lijst is, blijft de vraag hoeveel die waard is, als de lijst is gebaseerd op de Hazard and Risk Assessment van de NAM.
Het Groningse SP-Kamerlid Sandra Beckerman laat in een reactie weten dat ze direct een Kamerdebat heeft aangevraagd. "Groningers was beloofd dat ze voor de zomer duidelijkheid zouden krijgen over de versterking en dat de NAM geen enkele rol zou spelen. Beide beloftes heeft minister Wiebes gebroken", zegt ze tegen RTV Noord.
"Dit kan toch niet waar zijn? Minister Wiebes moet hier onmiddellijk opheldering geven en ingrijpen! Vandaag nog", twittert GroenLinks-Tweede Kamerlid Tom van der Lee.
PvdA-Kamerlid Henk Nijboer uit Groningen schrijft op Twitter: "Ongelofelijk! Iedereen met een beetje kennis van de situatie weet dat je de veiligheid van woningen alleen kunt vaststellen na een grondige inspectie. Hou op met die theoretische modelaanpak van de NAM en geef elke Groninger recht op een onafhankelijke inspectie."