Dit gebeurt er als je ingaat op berichten van Instagram-ronselaars

• Jeroen Gortworst, Anna Pruis en Danny Simons

De politie waarschuwt voor ronselaars die jongeren op social media proberen te werven als geldezel. Dat overkomt tientallen mensen per week, volgens de banken en politie. Hoe weten de ronselaars mensen te verleiden?

Wie op Instagram zit, ziet accounts met namen als 'verdubbelaar' en 'moneymakers' vast wel eens voorbij komen. NOS Stories telde er honderden. Op deze accounts zie je alleen maar foto's en video's van stapels met geld.

De ronselaars zetten oproepjes onder foto's van bekende Instagrammers, zoals Ronnie Flex, Monica Geuze en Famke Louise. Sommige ronselaars benaderen volgers zelfs via privé-berichten.

Wat gebeurt er als je ingaat op de berichten van de ronselaars? Om dat te onderzoeken, reageerde Jeroen van NOS Stories met een nepaccount op de oproepen. Binnen no time had hij meerdere gesprekken lopen.

"Ze vragen direct bij welke bank je zit en of je bereid bent om af te spreken", vertelt Jeroen. "Een ronselaar was zeer dwingend en wilde meteen dat ik een foto van mijn bankpas doorstuurde. Dat heb ik niet gedaan. Met een andere ronselaar, die niet om persoonlijke gegevens vroeg, besloot ik af te spreken op Amsterdam Centraal."

Ronselaars zijn op zoek naar rekeningen van specifieke banken, omdat phishingmails vaak zijn gericht op een bepaalde bank", zegt Moniek de Nooij namens de grote Nederlandse banken. "Ze zoeken dan naar geldezels die bij die bank zitten, zodat er geen vertragingen zijn als het geld wordt overgemaakt."

Eenmaal daar aangekomen bleek Jeroen een afspraak te hebben met twee zeer jonge jongens, één van hen was vermoedelijk zelfs minderjarig. "Ze zeiden dat er 10.000 euro vanuit het buitenland zou worden overgemaakt naar mijn rekening", vertelt Jeroen. "Ik zou daarvan de helft krijgen."

In ruil daarvoor moest Jeroen een week lang zijn bankpas afstaan. "Een van hen vertelde me dat hij het ook had gedaan en dat hij uiteindelijk 5000 euro had verdiend. Er was geld op zijn rekening gestort vanuit het buitenland en dat was volgens hem compleet legaal gegaan."

Wie zijn deze ronselaars? NOS Stories sprak met ze af:

Ook Danny benaderde een ronselaar. "Hij was vrij dwingend in de chat, zo moest ik de hele tijd laten weten waarom ik laat antwoordde en foto's sturen van waar ik was", vertelt hij.

"Hij zei dat ik 1000 tot 1500 euro zou krijgen. Volgens hem was het legaal en ging het niet om crimineel geld of witwassen. Toen we afspraken, bleek het ook om een jonge gast te gaan. Hij zette wel enige druk om meteen mijn pinpas af te geven."

Dat achter de accounts zeer jonge jongens zaten, is volgens de politie niet opmerkelijk. Zij zijn waarschijnlijk ook de loopjongens van grotere criminelen. Als de loopjongens geldezels hebben gevonden, wordt er snel crimineel geld naar hun rekening overgemaakt en zorgen ze er vervolgens voor dat iemand anders snel dat geld pint.

Dat overgemaakte geld is gestolen via bijvoorbeeld phishing van bankrekeninggegevens of Marktplaats-oplichting. Maar de criminelen zijn door deze werkwijze niet aan de illegale activiteiten te linken. De rekening van de geldezel is als enige te linken aan de transactie. Die zal dan ook worden opgepakt voor witwassen.