Politie waarschuwt voor ronselaars op Instagram en Telegram

• Jeroen Gortworst, Anna Pruis en Danny Simons

'Wil je snel geld verdienen en ben je 18+? Stuur me dan snel een privéberichtje.' Op Instagram en Telegram zijn honderden accounts als 'snelgeldverdienen' of 'moneymakers' actief, die op grote schaal dit soort berichten plaatsen. Het zijn ronselaars, die proberen jongeren te verleiden hun bankpas en pincode af te geven.

De politie ziet de afgelopen maanden een grote toename van jonge geldezels, die niet beseffen waar ze aan meewerken. "Het betreft gemiddeld tientallen dossiers per week van jongeren die zich hiervoor laten gebruiken", zegt Caroline Sander van de politie. De jongeren worden, soms zonder dat ze het doorhebben, een crimineel netwerk ingesleurd.

Wie zijn deze ronselaars? Waar gebruiken ze jouw bankpas voor? NOS Stories, onze nieuwe redactie voor jongeren, zocht dat uit door op berichten van ronselaars in te gaan en vervolgens met ze af te spreken:

"De laatste tijd zien we dat vooral op sociale media jongeren geronseld worden om geldezel te worden", zegt Caroline. Criminelen gebruiken de jongeren vervolgens om geld wit te wassen.

Ronselaars zijn op zoek naar rekeningen van specifieke banken. "Ik vermoed dat dat is, omdat ze net heel veel phishingmails hebben gericht op een bepaalde bank", zegt Moniek de Nooij namens de grote Nederlandse banken. "Ze zoeken dan naar geldezels die bij die bank zitten, zodat er geen vertragingen zijn als het geld wordt overgemaakt."

Wat verder opvalt is dat de ronselaars op zoek zijn naar meerderjarige geldezels. De banken vermoeden dat dat is om de kans op succes te vergroten. "Als je minderjarig bent, zijn je ouders nog financieel aansprakelijk voor je en kunnen ze je rekeninggegevens inzien", vertelt Moniek. "Ik vermoed dat criminelen denken dat ouders bij minderjarigen sneller zullen ingrijpen."

Toen Danny en Jeroen van NOS Stories ingingen op de berichten van de ronselaars, kregen ze al snel de vraag wanneer ze hun pinpas konden afgeven. "Er zou veel geld op onze rekening worden gestort, waarvan een deel vervolgens werd gepind", vertellen ze. "Wij zouden daarvan duizenden euro's mogen houden."

Danny en Jeroen besloten uiteraard niet op het aanbod van de ronselaars in te gaan. Doe je dat wel? Dan ben je strafbaar. Geldezels worden door criminelen namelijk gebruikt om hun geld op een veilige manier wit te wassen. Het geld dat ze op je rekening storten komt van de rekening van een slachtoffer, bijvoorbeeld via Marktplaatsoplichting of het stelen van bankgegevens.

De criminelen gebruiken de rekeningen van geldezels om uit het zicht van de politie te blijven. Want nadat het geld is gepind, verdwijnen ze. De politie ziet maar één ding: dat de rekening van de geldezel is gebruikt voor witwassen, iets wat strafbaar is.

Geldezels zijn volgens de politie dan ook geen slachtoffer, maar dader. "Als jij je bankpas en je pincode hebt afgegeven, moet je weten dat dat niet pluis is", laat een woordvoerder van de politie weten.

De pakkans voor geldezels is volgens de politie nagenoeg 100 procent en de gevolgen zijn groot. Het gestolen bedrag dat naar je bankrekening is overgemaakt en gepind, moet je zelf terugbetalen. Daarnaast kom je als fraudeur in de systemen van de banken te staan. Daardoor wordt je huidige rekening geblokkeerd en kun je acht jaar geen nieuwe meer openen. En dat is best lastig als je je salaris of een hypotheek wil krijgen.

Bij een veroordeling krijg je ook nog eens een strafblad, wat bij sommige beroepen problemen oplevert bij het aanvragen van een Verklaring Omtrent Gedrag. "Gebruik je gezonde verstand", zegt Moniek de Nooij namens de banken. "Op het moment dat jij snel geld kan verdienen, moet je beseffen dat gratis geld niet bestaat."