VS stopt hulp aan VN-organisatie voor Palestijnse vluchtelingen
De Verenigde Staten trekken hun steun aan de VN-organisatie voor Palestijnse vluchtelingen (UNRWA) in. De reden voor het stopzetten is dat de organisatie volgens het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken "onherstelbaar verzwakt" is. De VS gaat kijken naar andere manieren om de Palestijnen te steunen, in samenwerking met andere organisaties.
De UNRWA verwerpt de kritiek van de regering-Trump "in de sterkst mogelijke bewoordingen" en spreekt van een grote teleurstelling. Een woordvoerder van de Palestijnse president Abbas noemt het stopzetten van de bijdrage een aanval op zijn volk en minachting van VN-resoluties.
De VS levert al jarenlang de grootste bijdrage aan het budget van de UNRWA, op dit moment een bedrag van bijna 370 miljoen dollar (zo'n 319 miljoen euro). In december vorig jaar hernieuwden de VS en de UNWRA juist hun overeenkomst, vanwege het succes ervan. De organisatie is onder meer betrokken bij scholen, gezondheidscentra en noodhulpprogramma's op de Westelijke Jordaanoever, in Gaza, Jordanië, Libanon en Syrië.
In januari kondigden de Amerikanen al aan dat ze de bijdragen zouden halveren. De beslissing komt op het moment dat Trump op het punt staat zijn vredesplan voor Israël en de Palestijnen te presenteren.
De Palestijnen hebben geen enkel vertrouwen in de VS. Ze beschuldigen de Amerikanen ervan aan de kant van Israël te staan. Dat gevoel is versterkt nadat Trump Jeruzalem had erkend als hoofdstad van Israël.
De hulp aan Palestijnse vluchtelingen kwam op gang nadat bij de stichting van Israël en de Arabisch-Israëlische oorlog in 1948 meer dan 700.000 Palestijnen ontheemd raakten. Tegenwoordig rekent de UNRWA wereldwijd 5 miljoen mensen tot de groep Palestijnse vluchtelingen.
Het stopzetten van de bijdrage hangt hoogstwaarschijnlijk samen met de Amerikaanse wens het aantal erkende Palestijnse vluchtelingen sterk terug te brengen. Palestijnse vluchtelingen hebben nu nog een unieke status binnen de VN. Anders dan vluchtelingen uit andere gebieden erven ook kinderen van gevluchte Palestijnen de vluchtelingenstatus. Daarmee verwerven nakomelingen automatisch het algemene VN-vluchtelingenrecht op terugkeer, in hun geval naar Israël.
Politiek risico
Groot obstakel op weg naar een mogelijk vredesakkoord is de Palestijnse eis dat vluchtelingen en hun afstammelingen terug mogen keren naar gebieden die nu in Israël liggen. Israël ziet dit niet zitten, onder meer omdat een mogelijke immigratie van een grote groep Palestijnse stemgerechtigden op een bevolking van 8,5 miljoen mensen als een groot politiek risico wordt gezien.
Overigens hanteert Israël voor het Joodse volk een ruim immigratierecht op terugkeer. Iedere Jood en bepaalde Joodse nazaten van over de hele wereld mogen zich vestigen in Israël, ongeacht of zij of hun familie ooit in Israël hebben gewoond.
Volgens de Washington Post wil de VS het aantal erkende Palestijnse vluchtelingen terugbrengen naar de oorspronkelijke groep van 700.000. Dit Amerikaanse overheidsstandpunt werd eerder deze week bevestigd door de Amerikaanse VN-ambassadeur Nikki Haley. In een videofragment bij de Times of Israel beaamde ze dat het vluchtelingencriterium "van tafel moet".
Afhankelijk
Het is nog onduidelijk wat de directe gevolgen zullen zijn van het besluit van de Amerikaanse regering. De UNRWA zal anderen vragen om het gat te dichten, vooral landen in Europa en het Midden-Oosten.
Als dit niet lukt, zullen de gevolgen het meest voelbaar zijn in Gaza, waar de humanitaire situatie al zeer slecht is. Veel Palestijnen daar zijn in dienst van UNRWA, bijvoorbeeld als leraren op UNRWA-scholen, of afhankelijk van humanitaire hulp.
Israël verwelkomt het Amerikaanse besluit om de geldkraan dicht te draaien. Het beschuldigt de Palestijnen ervan dat ze het conflict in het Midden-Oosten doelbewust in stand houden door de vluchtelingenstatus te handhaven.
