Ook Britten komen nu met plannen voor een no deal-brexit
Wat gebeurt er als de brexit-onderhandelingen klappen? Een vraag die vaker en vaker gesteld wordt nu de gesprekken tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie muurvast zitten.
De kans op een akkoordloze brexit neemt daardoor toe. De EU publiceerde al eerder een aantal plannen en scenario's in het geval van een no deal, maar de Britten bleven achter. Tot vandaag: om 12.00 uur zet brexit-minister Dominic Raab een deel van de Britse plannen uiteen.
Zo'n zeventig 'technische notities' publiceert de regering in Londen de komende weken om de Britse burgers en bedrijven voor te bereiden op een no deal. De documenten bevatten informatie over allerhande sectoren waarop een akkoordloze brexit impact zal hebben.
Vandaag zou er ongeveer een kwart van die documenten worden vrijgegeven. De krant The Daily Telegraph zei al een notitie in handen te hebben over het lot van de drie miljoen EU-burgers in het Verenigd Koninkrijk. De krant schreef dat zij gewoon kunnen blijven in het geval van een no deal. Ook kunnen ze gebruik blijven maken van de Britse gezondheidszorg en aanspraak blijven maken op uitkeringen en bijstand.
Tekort aan medicijnen
Andere onderwerpen die op het programma staan zijn landbouw, financiële diensten en geneesmiddelen. Dat zijn sectoren die al maanden om duidelijkheid vragen. Boeren willen bijvoorbeeld weten hoe het zit met de import en export van hun goederen, en wat er gebeurt met hun - vaak buitenlands - seizoenspersoneel.
Ook in de gezondheidszorg is de vrees groot. Zo zijn bijvoorbeeld ziekenhuizen nog amper voorbereid, omdat ze geen idee hebben waar ze staan. Die willen graag weten wat er landelijk gedaan wordt om medicijn- en materiaaltekorten te voorkomen, en wat zij zelf kunnen bijdragen.
Het Verenigd Koninkrijk importeert het overgrote deel van zijn medicijnen: 90 procent komt uit het buitenland, waarvan 45 procent uit EU-landen. De Britten maken bijvoorbeeld bijna geen insuline, en ook veel bloedproducten en kankermedicijnen worden geïmporteerd: dat maakt het systeem kwetsbaar. Ziekenhuizen hebben vaak maar beperkte ruimte en faciliteiten om medicijnen te bewaren. Toevoer gaat volgens het just-in-time-principe: kleine hoeveelheden, die niet lang op de plank liggen.
Als er bij een no deal-brexit lange rijen bij de grenzen ontstaan omdat er geen douaneafspraken meer zijn, dan wordt die constante toevoer verstoord. Dat kan voor gevaarlijke situaties zorgen. Sommige farmaceuten zijn al begonnen met het aanleggen van medicijnvoorraden.
Onderhandelingstactiek
Volgens minister Raab is het treffen van voorbereidingen gewoon een kwestie van gezond verstand en verantwoordelijkheid. "We moeten de stabiliteit waarborgen, wat de uitslag van de onderhandelingen ook wordt", zal hij vanmiddag zeggen, blijkt uit delen van de speech die al vrijgegeven zijn.
Maar het heeft ook een ander doel: dit worstcasescenario is ook gewoon onderdeel van de onderhandelingstactiek van de Britse regering. Die wil hiermee aan de EU laten zien dat het menens is. Dat de Britten zich serieus voorbereiden op een no deal. En dat ze dus bereid zijn van tafel te lopen en de onderhandelingen te laten klappen als de EU zich niet flexibeler en toegeeflijker opstelt in de onderhandelingen.
Hoe groot de kans op een daadwerkelijke no deal is, dat weet niemand. De Britse regering is het er zelfs intern niet over eens. Vorige week schatte Liam Fox, minister van Internationale Handel, de akkoordloze brexit op 60 procent. Dat wijkt af van de officiële lijn die de regering aanhoudt: Downing Street zegt dat een deal met de EU nog steeds de meest waarschijnlijke uitkomst is. Dat gaat brexitminister Raab straks ook weer zeggen, dat hij er alle vertrouwen in heeft dat ze er samen uitkomen.
Maar, het is duidelijk dat hoe langer de huidige impasse in de onderhandelingen duurt, hoe groter de kans wordt op een brexit zonder akkoord.
