Eredivisie 2018/19: het goede humeur van Sloetski slaat over op Vitesse

• Arthur Huizinga

In een tiendelige serie telt NOS Sport af naar het nieuwe eredivisieseizoen. Vandaag deel 6: Vitesse.

Voor de zoveelste keer haalt hij zijn vingers door zijn rossige krullen. Zijn handen maken contact net boven de wenkbrauwen en gaan via het met zweet bedekte hoge voorhoofd in een vloeiende beweging naar de brede nek. Een zenuwtrek. Een gebaar van wanhoop en frustratie. En soms ook een gebaar van opluchting.

Wie Leonid Sloetski tijdens de wedstrijd tegen het Roemeense Viitorul een tijdje observeert langs de lijn voelt vanzelf de zenuwen door het lijf gieren. Zitten, staan, zitten, staan, handen door het haar. Na bijna twintig jaar in het trainersvak weet Sloetski zelf ook wel hoe hij overkomt. "Als een coach zegt dat hij niet nerveus is tijdens een wedstrijd, dan liegt hij."

Sloetski noemt zichzelf een echte prestatietrainer. Bevlogen binnen de lijnen, op het ongezonde af. Maar daarbuiten oogt hij ontspannen, vriendelijk, beleefd en vrolijk. Een Siberische verrassing in de hete Hollandse zomer.

Ook Roy Beerens, de maker van het bevrijdende derde doelpunt tegen Viitorul, was blij verrast toen hij na zijn vakantie het trainingsveld betrad. "Sloetski wist meteen alle namen en kon van alles over je vertellen. Het eerste wat hij zei was: 'Ik ben hier te gast in jullie land, ik moet me met respect gedragen.'"

Op uitnodiging van Vitesse TV bezocht Sloetski onder meer Burgers Zoo, het Openluchtmuseum, de Eusebiuskerk en de John Frostbrug. Hij voelde zich thuis in de trolley-bus, die hem aan zijn jeugd in Wolgograd deed denken. Tijdens zijn presentatie overdonderde hij de pers vervolgens met zijn kennis over Arnhem.

"Voor jullie journalisten is hij een topgozer, toch?", vraagt Beerens. "Op de training is hij dominant, maar daarbuiten is hij heel relaxt. Dan mogen we een beetje ouwehoeren. En hij houdt zelf ook wel van een grapje."

Voor Beerens werkt de aanpak perfect. Tegen Viitorul speelt hij een van zijn betere wedstrijden. Vanaf de rechterflank is hij voortdurend aanspeelbaar en strooit hij met hakjes en piekfijne voorzetten. Twee daarvan hadden een doelpunt moeten opleveren, maar de kopballen van Thelander en Linssen belandden op de lat.

Nummer tien

De nieuwe Beerens, die na drie jaar in het buitenland bij Hertha BSC en Reading in januari terugkeerde in de eredivisie, is niet meer de getructe rechtsbuiten van vroeger. "Mensen verwachten van mij dat ik acties maak. Maar het moderne voetbal is veranderd, je moet iets meer aan de binnenkant spelen. Iets soberder, dat ook."

Die volwassenheid viel Sloetski ook op in de slotfase van het vorige seizoen, waarin hij Vitesse vanaf de tribune analyseerde. "Ik merkte tijdens de trainingen dat hij een rol 'op tien' voor mij in gedachten had", vertelt Beerens. "Op een gegeven moment riep hij me bij zich en vertelde hij dat hij veel wedstrijden had bekeken van Vitesse en vond dat ik het aanspeelpunt moest zijn om door te kunnen voetballen. Nog niet zo slecht gezien, dacht ik."

Uitdaging

Sloetski heeft zichzelf voor een uitdaging gesteld. Zo beminnelijk als hij overkomt buiten de lijnen, zo ambitieus is hij erbinnen. Hij praat over het proces, over het inslijpen van spelprincipes, over zoneverdediging en een iets ander systeem. En hij staat zijn spelers toe fouten te maken.

Vijf dagen voor de return tegen Viitorul staat de Rus op een zondagmorgen met een donkerblauw petje op zijn hoofd op Papendal. Zijn training is van minuut tot minuut uitgedacht. De hoofdmoot bestaat uit een positiespel, tien tegen tien op een half veld.

De basisploeg begint met het opbouwen tot het fluitje klinkt: pffffffffff. Dan moet de bal terug naar de doelman en begint de opponent te jagen. Zie daar maar eens onderuit te voetballen.

De bedoeling van het systeem van Sloetski is om zijn twee controleurs Thulani Serero en Navarone Foor aan de bal te krijgen, liefst via diepe man Beerens. Lange ballen zijn niet toegestaan. Dat is nog niet zo makkelijk. Het nieuwe centrale duo Rasmus Thelander en Jake Clarke-Salter weet zich geen raad met het gebrek aan ruimte. Toch blijft Sloetski geduldig en hoffelijk: "Okay boys, please listen."

Werk aan de winkel

Er is nog veel werk aan de winkel, beseft ook Beerens. Niet alleen de opbouw is een punt van zorg, ook defensief is het nog niet zoals het moet zijn. "Zoneverdediging is geen automatisme voor ons, daar moeten we echt aan wennen. Het is niet typisch Nederlands wat we willen doen. We snappen het wel, maar het kost veel energie. En dat is niet makkelijk. We staan erachter en we hebben het gevoel dat we iets anders doen andere ploegen in Nederland."

En dan, opeens, gaat de bal van voet naar voet. Met een crosspass wordt Büttner gevonden. Het fluitje van de trainer klinkt over Papendal. "Thank you guys. Eén minuut geleden legde ik het jullie uit en nu voeren jullie het al perfect uit. Goed gedaan!" Sloetski is tevreden. Voor even.

Rustaaggghhh

Vijf dagen later, tegen Viitorul, wordt de trainingsvorm herhaald in een smoorheet Gelredome. En dan komen ook de tekortkomingen aan het licht. In Roemenië bleek de Arnhemse ploeg al buitengewoon kwetsbaar in de omschakeling. En in Arnhem loopt het ook niet soepel. Het afdekken van zones blijkt lastiger dan gedacht. En ook in de opbouw gaat er heel veel mis.

Na een tijdje beginnen de supporters te denken dat niet Thelander, maar Tom Beugelsdijk achterin bij Vitesse de lakens uitdeelt. De blonde Deen is gehaald vanwege zijn duelkracht, een punt waarop de Arnhemmers met het vertrek van aanvoerder Guram Kashia en de Amerikaan Matt Miazga flink hebben ingeleverd. Maar voetballend schort er nog wel het een en ander aan.

Nadat de blonde Deen voor de derde keer een bal pardoes in de voeten van een tegenstander heeft gespeeld, klinkt een bekende kreet van de tribune, zij het met een Arnhemse zachte 'g': 'Rustaaaagh'.

Kwalitatief hebben de Arnhemmers meer te bieden dan de Roemenen en dus komt Vitesse eenvoudig op 2-0. Maar nog voor de supporters zijn uitgejuicht, ligt de aansluitingstreffer in het net. Meteen slaat de paniek toe. Een kwartier lang is Vitesse de weg kwijt. Een slopende verlenging hangt in de lucht. Of erger.

"We waren de controle kwijt en speelden heel slecht in die fase", erkent Sloetski na afloop. "Ik ben gaan staan en heb de rest van de tijd rondgedrenteld in mijn coachvak. Waarom weet ik ook niet, ik wilde de ploeg helpen."

Vitesse ontkomt aan een rampscenario. Uitgerekend Beerens zorgt met zijn eerste treffer in 44 Europese wedstrijden namens PSV, AZ, sc Heerenveen en Vitesse voor opluchting. Hij schat een slordige terugkopbal van de Roemenen op waarde en scoort met een subtiel lobje.

De trainer haalt beide handen door het haar, keert zich om en loopt terug naar de bank. Op de achtergrond wordt Beerens bedolven door zijn ploeggenoten.

Door het vuur

Het project-Sloetski in Arnhem is begonnen. En vooralsnog bevalt het best. "In de wedstrijd zijn we bloedserieus", vat Beerens samen. "Maar als het fluitje eenmaal geklonken heeft, dan kunnen we een beetje dollen. Ik heb dat nodig. Daar voel ik me prettig bij. Het hoeft ook niet allemaal te serieus te zijn."

Dat hebben de dribbelaar en zijn coach in ieder geval gemeen. "Vergis je niet. In Rusland is hij een heel grote trainer. We speelden tegen Lokomotiv Moskou in de voorbereiding en die spelers wilden allemaal met hem op de foto. Dat kun je je eigenlijk niet voorstellen. De man is geliefd. Als je ziet hoe hij met spelers omgaat, dan ga je door het vuur voor hem."

Dat lijkt een beetje snel. "Nee echt", bezweert Beerens. "Dat gevoel kan hij wel creëren, zolang je wint tenminste."