Nederlandse Ryanair-piloten willen staken, ondanks dreigementen van leiding

Nederlandse piloten van Ryanair willen staken. Volgens pilotenvakbond VNV hebben leden in een enquête massaal toestemming gegeven om het werk neer te leggen. Hiermee is de laatste horde voor een staking weggenomen.

Het Nederlandse cabinepersoneel van de luchtvaartmaatschappij zit nog in een vroeger stadium van de onderhandelingen over de arbeidsvoorwaarden, maar overweegt ook te gaan staken als die vastlopen. Ryanair is niet bereikbaar voor commentaar.

Eerder deze maand staakte Ryanair-personeel in verschillende landen. Als reactie daarop stuurde de luchtvaartmaatschappij de afgelopen dagen waarschuwingsbrieven aan actievoerend personeel in België en Italië.

In de brief staat dat de werknemers zonder geldige reden afwezig waren geweest en dat ze daarom niet worden betaald voor die dag. In de laatste alinea wordt gesuggereerd dat de werknemer nu minder kans maakt op een promotie.

De Belgische en Italiaanse vakbonden zijn boos over die laatste passage. "Bedrijven hoeven hun werknemers inderdaad niet uit te betalen tijdens een stakingsdag, dus daar maken we ons niet druk om. Maar iemand straffen voor staken, door die persoon promotie te ontzeggen, dat mag niet volgens onze nationale wetgeving", aldus de Italiaanse vakbond.

Maar Ryanair trekt zich doorgaans niet veel aan van nationale wetgeving. Het bedrijf uit Ierland past het Ierse arbeidsrecht toe op al zijn werknemers, waar ze ook ter wereld gestationeerd zijn. En in Ierland zijn de regels net wat anders.

Hoogleraar arbeidsrecht Michael Doherty, van de Ierse Maynooth University, legt uit dat het Ierse arbeidsrecht minder bescherming biedt voor werknemers. "Het is in Ierland niet toegestaan om iemand te ontslaan vanwege een staking, maar verder zijn er weinig regels", aldus Doherty. Iemand straffen door hem promotiekansen te ontzeggen is dus niet tegen de Ierse wet.

Verzuim

Hoogleraar arbeidsrelaties John Geary, van University College Dublin, valt het wel op dat er in de brief niet wordt gesproken over een staking. "Ze spreken van ongeoorloofd verzuim, alsof de werknemers niet hebben gestaakt, maar zich hebben misdragen."

Dat heeft volgens Doherty ook een juridische oorzaak. "Als Ryanair het in de brief letterlijk heeft over een staking, kan dat het bedrijf in moeilijkheden brengen als het de werknemer over een paar maanden wil ontslaan. Een verband tussen de staking en het ontslag zou namelijk wel een overtreding van de wet zijn. Daarom houden ze de oorzaak voor de afwezigheid waarschijnlijk bewust zo vaag mogelijk."

Het feit dat Ryanair het Ierse arbeidsrecht blijft toepassen op Nederlandse piloten, is ook voor de Nederlandse pilotenvakbond een groot bezwaar. De bond eist dat het Nederlandse recht wordt toegepast.

'Intimiderend gedrag'

In Spanje en Portugal kregen de stakende Ryanair-werknemers geen brief, maar een aantekening dat ze niet op het werk zijn verschenen. Ook zijn in Spanje sommige medewerkers door hun managers gevraagd om op kantoor uit te leggen waarom ze op 25 juli niet op het werk waren. Een woordvoerder van de Spaanse vakbond noemt dit intimiderend gedrag.

De Portugese pilotenbond vermoedt wel dat stakend personeel minder kans maakt op promotie. Met Pasen werd er in Portugal namelijk ook gestaakt. Sindsdien hebben meerdere mensen promotie gemaakt, maar dat geldt niet voor deelnemers aan de staking. "Wij geloven niet in toeval", zegt een woordvoerder.

Tekort

In Ierland hebben stakende piloten voor zover de de vakbond kan nagaan geen brief of mondelinge waarschuwing gekregen. In Italië kreeg alleen cabinepersoneel een waarschuwingsbrief, maar bleven piloten uit de wind.

Volgens de Italiaanse vakbond is dat omdat er in Italië een tekort aan piloten is. "Piloten kunnen ook aan de slag bij concurrerende vliegmaatschappijen. Waarschijnlijk is Ryanair daarom voorzichtiger tegen hen", zegt een woordvoerder.