Verwarring over extra geld bij NAVO na top met Trump

De Europese landen van de NAVO begrijpen dat de Amerikaanse president Trump wil dat er snel extra geld voor defensie komt, maar kunnen niet beloven dat er meteen meer geld komt. Toch had president Trump het over een "ongekende verhoging" van het defensiebudget door de lidstaten.

De Franse president Macron ontkent echter dat er extra toezeggingen zijn gedaan aan de Amerikanen. Ook de Nederlandse premier zegt dat er niet is gesproken over een snellere ophoging van het budget. "Er is wel een gevoel van urgentie om de defensie-uitgaven te verhogen." Hij spreekt over een "acceleratie" van de uitgaven.

Stijl van Trump

Het was niet de bedoeling om vandaag opnieuw te spreken over de hoogte van de defensie-uitgaven. Op de agenda stond een gesprek met de presidenten van Oekraïne en Georgië over samenwerking. Trump was aan de late kant vanochtend en nam, volgens betrokkenen, meteen het woord. "De vergadering met de andere landen was net afgelopen", vertelde premier Rutte later.

Anderen zeggen dat Trump licht geïrriteerd van wal stak en eiste dat de budgetten binnen de kortst mogelijke tijd zouden worden verhoogd. Of hij daarbij dreigde de NAVO op te blazen, daarover verschillen de meningen. De Franse president Macron laat weten dat hij die woorden niet zo heeft gehoord. Premier Rutte herkent ze ook niet. Diplomaten vertellen dat de president de woorden "anders heeft dit grote consequenties voor jullie", heeft gebruikt. "De stijl van Trump is heel robuust, maar daar moeten we mee omgaan", zei Rutte na afloop.

Trump heeft niet gedreigd uit de NAVO te stappen, zegt premier Rutte:

Secretaris-generaal Stoltenberg besloot vervolgens om er maar een nieuw agendapunt van te maken om toch enige orde in de vergaderzaal te houden. Premier Rutte had geen bezwaar. "Het is een belangrijk onderwerp en je kan het er niet vaak genoeg over hebben."

Bondskanselier Merkel legde daarna uit dat ze weet dat Duitsland meer geld moet uitgeven. "We hebben de draai gemaakt en we weten als Europese partners dat we leven in een onstuimige wereld met veel dreigingen, juist daarom moeten we meer geld uitgeven." Premier Rutte heeft het later eveneens over de onvoorspelbare wereld.

Sterker

Toen secretaris-generaal Stoltenberg nog eens de extra bedragen opsomde die de NAVO landen de afgelopen jaren hebben afgesproken, en bleek er dat vooral de laatste jaren er veel meer geld is bijgekomen, was de Amerikaanse president tevreden. Op zijn persconferentie zei hij te snappen dat de regeringsleiders niet zomaar geld tevoorschijn kunnen toveren. "Ze hebben ook nog parlementen die het moeten goedkeuren." Zijn conclusie: "De NAVO is de laatste twee dagen sterker geworden".

In de rekensom van Trump is er 33 miljard euro bijgekomen en dat bedrag kan de komende tijd nog oplopen. In de rekensom van de Europese leiders staat dat geld nu al in de boeken en is er geen sprake van nieuwe uitgaven. Dat nieuwe geld moet de komende jaren op tafel komen.

Wat Nederland betreft zullen de uitgaven stap voor stap stijgen. "Natuurlijk heeft Trump een punt als hij zegt dat de uitgaven niet in balans zijn", aldus premier Rutte. Maar de premier zit ook vast aan het regeerakkoord en dat zegt dat als er meevallers zijn er moet worden gekozen, waarbij verhoging van het defensiebudget één van de opties is.