Erdogan herkozen, oppositie erkent nederlaag
In Turkije is president Erdogan herkozen, zegt de kiescommissie. Met nog een kleine 3 procent van de stemmen te tellen staat volgens de kiescommissie vast dat Erdogan bij de presidentsverkiezingen meer dan 50 procent van de stemmen heeft gehaald, zodat er geen tweede ronde wordt uitgeschreven. De grootste oppositiepartij, CHP, legt zich neer bij de uitslag.
De seculiere CHP zei de hele avond dat de uitslag is gemanipuleerd en dat er volgens hun eigen cijfers een tweede ronde nodig zou zijn. De partij heeft tienduizenden eigen waarnemers ingezet om de uitslag te controleren.
Maar later in de nacht maakte de CHP een draai en stuurde oppositieleider Muharrem Ince een WhatsApp-bericht naar een journalist waarin hij de nederlaag toegeeft. Vanochtend zal Ince om 11.00 uur Nederlandse tijd een persconferentie houden, zo kondigde hij aan op Twitter.
Erdogan wordt nu machtiger dan ooit. Zeker als hij, nu met steun van de nationalistische MHP-partij, een meerderheid in het parlement behoudt. Na deze verkiezingen krijgt Turkije een presidentieel systeem, waarbij de president vergaande bevoegdheden heeft, vergelijkbaar met de VS en Frankrijk. In een referendum stemde vorig jaar een kleine meerderheid (51 procent) van de Turkse kiezers voor een grondwetswijziging.
De oppositie, verenigd in een alliantie, heeft gezegd hiertegen te zijn. De oppositiepartijen willen terug naar een parlementair systeem.
Erdogan claimt de overwinning en via de staatsinstituties plaatst hij de rest van het land voor een fait accompli.
Correspondent Lucas Waagmeester spreekt van een bloedstollende verkiezingsavond. "Staatspersbureau Anadolu begon al vrij snel na het sluiten van de stembureaus met het publiceren van de uitslagen. Maar de oppositie gelooft er werkelijk geen snars van."
De kiescommissie heeft nog geen percentages bekendgemaakt, maar volgens Anadolu heeft Erdogan na telling van 97 procent van de stemmen bij de presidentsverkiezingen 53 procent; zijn uitdager Ince (54) van de CHP staat op 31 procent.
Bij de parlementsverkiezingen heeft Erdogans AK-partij na telling van 97 procent van de stemmen 42 procent gehaald. De partij zou daarmee zijn meerderheid kwijtraken, maar met steun van partner MHP (11 procent), een nationalistische partij, zou de AK-partij toch nog op 53 procent komen.
"Erdogan claimt de overwinning en via de staatsinstituties plaatst hij de rest van het land voor een fait accompli. Dat terwijl de oppositie nog op zoek is naar cijfers", zegt correspondent Lucas Waagmeester.
De overwegend Koerdische HDP-partij heeft volgens de kiescommissie de drempel van 10 procent gehaald, wat betekent dat de partij zitting neemt in het parlement. De leider van de partij, de 45-jarige Selahattin Demirtas, zit overigens vast vanwege terreuraanklachten en voerde, zo goed en zo kwaad als dat kon, campagne vanuit de cel.
'Buitenlanders aangehouden'
Oppositiepartijen en ngo's zeggen dat er zo'n half miljoen verkiezingswaarnemers op de been waren om fraude te voorkomen. Ook zijn er honderden internationale waarnemers van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE).
Volgens staatspersbureau Anadolu zijn tien buitenlanders aangehouden. Ze zouden zich als verkiezingswaarnemers hebben voorgedaan en geprobeerd hebben de verkiezingen te beïnvloeden. Het zou gaan om Fransen, Italianen en Duitsers. Of ze vastzitten, is niet duidelijk.
