'Heel bijzonder' topstuk Caravaggio naar Centraal Museum Utrecht
Het Centraal Museum Utrecht krijgt het topstuk De graflegging van Christus van de Italiaanse schilder Caravaggio in bruikleen. Het is een van de belangrijkste werken uit de collectie van de Vaticaanse musea en wordt daarom zelden uitgeleend. Voor de grote tentoonstelling Utrecht, Caravaggio en Europa wordt een uitzondering gemaakt. En dat is volgens Liesbeth Helmus, conservator Oude Kunst van het Centraal Museum, "echt heel bijzonder".
"Het belangrijkste was misschien wel dat wij niet 'zomaar' een Caravaggio wilden en ook niet zomaar dit belangrijkste stuk wilden", zegt ze in het NOS Radio 1 Journaal. "De schilderijen die wij hebben uitgekozen van Caravaggio hadden heel erg te maken met de selectie van andere werken van Utrechtse caravaggisten in de tentoonstelling."
Het monumentale altaarstuk van ruim drie bij twee meter werd rond 1600 door Caravaggio geschilderd voor de familiekapel van Girolamo Vittrice in de Chiesa Nuova in Rome. Tijdgenoten van Caravaggio zouden het als zijn allerbeste werk hebben gezien.
Hulp
Het grote kunststuk is onderdeel van de tentoonstelling Utrecht, Caravaggio en Europa. Tussen 1600 en 1630 trokken veel jonge schilders uit heel Europa naar Rome waar, zo ging het gerucht, Caravaggio voor een revolutie in de schilderkunst zorgde. Ook de Utrechtse schilders Dirck van Baburen, Hendrick ter Brugghen en Gerard van Honthorst trokken naar Rome.
Ze bezochten dezelfde kerken en collecties als de meester en schilderden die, maar de uitwerking was totaal verschillend. De tentoonstelling in het Centraal Museum belicht juist deze verschillen tussen de Europese navolgers van Caravaggio.
Om het schilderij naar Utrecht te halen, kreeg Liesbeth Helmus hulp van anderen. De Utrechtse aartsbisschop kardinaal Eijk schreef een brief over het religieuze belang en ook de Nederlandse ambassadeur in het Vaticaan, prins Jaime de Bourbon de Parme, hielp mee.
'Sjieke auto'
Het duurde al met al een jaar voor de toezegging binnen was. "Wat ik me nog heel goed herinner is dat we met die hele sjieke auto van de Nederlandse ambassadeur van Vaticaanstad langs de muren van het Vaticaan omhoog reden en dat we daarboven werden opgewacht door de conservator van het Vaticaan en de andere gasten. Dat was echt magic, heel bijzonder. Toen het jawoord kwam, zijn we allemaal naar buiten gegaan, hebben we een terras opgezocht, champagne besteld en toen hebben we erop gedronken."
Volgens Helmus is het echt heel bijzonder dat het Vaticaan het werk uitleent. "Het gaat eigenlijk nooit weg en is altijd in het Vaticaan te zien." Het zou haar niet verbazen als de paus persoonlijk toestemming heeft gegeven voor de bruikleen.
De tentoonstelling bevat ruim zestig bruiklenen, waarvan 46 nooit eerder in Nederland te zien waren. Van Caravaggio is naast zijn Graflegging ook de Mediterende Hieronymus uit het Monasterio de la Virgen de Montserrat te zien.
Paus
De kunstwerken zijn vanaf half december vier weken lang te zien in het Centraal Museum. Daarna gaat de tentoonstelling naar museum Alte Pinakothek in München.
De opening is op 15 december. De paus wordt overigens niet bij de opening verwacht. "Die heeft het al zo vaak gezien. Hij loopt waarschijnlijk 's avonds in zijn eentje in het Vaticaan rond om de boel op zijn gemak te bekijken", aldus Helmus.
