Googles investering in China is 'politiek signaal in tijd van handelsoorlog'

• Flip de Jong en Nando Kasteleijn

  redacteur Economie en redacteur Tech

Google heeft een ingang gevonden in China, een markt die steeds belangrijker wordt voor buitenlandse partijen en dus ook techbedrijven. De zoekgigant kondigde vanochtend aan ruim een half miljard dollar te zullen investeren in JD.com.

JD is het op een na grootste e-commercebedrijf in China. Alleen Alibaba moet het voor zich dulden.

Aandelen en toegang

In ruil voor de financiële injectie krijgt Google aandelen, bijna 1 procent van het totale bedrijf. Het zorgt daarmee ook voor een band met een andere Chinese reus: Tencent. Dat bedrijf, bekend van bijvoorbeeld chat-app WeChat, heeft 20 procent van de aandelen in handen.

JD.com krijgt op zijn beurt iets heel anders: toegang tot de Amerikaanse en Europese markt. Het is de bedoeling dat producten van het concern straks via Google Shopping te vinden zijn en zo makkelijker consumenten in het Westen bereiken.

"Dit is een enorme ontwikkeling", is de eerste conclusie van Dirk Mulder, retaildeskundige bij ING. "JD.com is wereldberoemd in China, maar daarbuiten minder. Het bedrijf heeft wel altijd de wens gehad om in de EU en de VS te opereren. Het wordt nog wel interessant om te zien wat de Chinese censuur voor dit verhaal gaat betekenen."

'Dooi in relatie'

Dat China akkoord is gegaan met deze deal is een teken van een langzame dooi in de relatie tussen China en Google, concludeert Peter Ho, professor Chinese economie aan de TU Delft. "Die is lange tijd slecht geweest", zegt hij. "Aan verbetering van de relatie met Google werkt de Chinese overheid al een paar jaar, maar dat deze deal nu naar buiten komt is een signaal naar Trump."

Sinds januari 2010 is het Amerikaanse internetbedrijf niet meer op het Chinese vasteland te vinden. De zoekgigant verplaatste zijn activiteiten naar Hongkong vanwege een meningsverschil over online vrijheid en een aanval van hackers die zou hebben plaatsgevonden. Sindsdien zijn Googles diensten in China geblokkeerd.

Volgens Ho lijkt daar nu verandering in te komen en zijn Google en Gmail weer makkelijker toegankelijk. Het is afwachten of dit een verfijning is van de censuur of daadwerkelijk meer vrijheid betekent. Google benadrukte vanochtend tegen persbureau Reuters dat de samenwerking niet betekent dat Google zijn diensten naar het Chinese vasteland gaat brengen.

"Dat de Chinese overheid hiermee heeft ingestemd is een teken", zegt Eric Bartelsman, hoogleraar Economie aan de VU. Volgens hem is het een politiek signaal, nu de VS en China in een handelsoorlog zijn verwikkeld. Daarin heeft de VS China ervan beschuldigd dat hun markt gesloten is voor buitenlandse investeerders: "Dit laat zien dat er wel een opening is."

Bartelsman noemt het bedrag dat Google investeert "peanuts". Het is inderdaad niet de grootste investering die het bedrijf ooit heeft gedaan. Die deed het jaren geleden, in 2008. Toen stak het 3,2 miljard dollar in internetprovider Clearwire.

Google heeft de afgelopen jaren tientallen investeringen gedaan. Dit waren de grootste: