Duitse inlichtingendienst bespioneerde duizenden doelen in Oostenrijk

De Duitse inlichtingendienst BND heeft tussen 1999 en 2006 een spionagelijst bijgehouden met daarop bijna 2000 doelen in Oostenrijk, zo blijkt uit onthullingen van de Oostenrijkse krant Der Standard. Op de lijst staan ministeries, bedrijven, goededoelenstichtingen, islamitische verenigingen en wapenproducenten.

De BND, een van de drie Duitse inlichtingenendiensten, hield telefoon- en faxnummers en e-mailadressen van de doelen bij en rangschikte de instellingen en bedrijven in categorieën zoals "betrokken bij witwassen" en "financier van terrorisme". De informatie werd volgens Der Standard uitgewisseld met de Amerikaanse geheime dienst NSA.

Niet duidelijk is of de contactgegevens bijvoorbeeld alleen gebruikt werden om te registreren wie contact had met wie, hoe vaak en hoelang, of dat telefoongesprekken en e-mails van de doelen inhoudelijk zijn bekeken.

De Oostenrijkse regering reageert ontzet op het nieuws. "Bevriende staten bespioneren hoort niet", zegt bondskanselier Kurz. "We willen weten wie is bespioneerd en wanneer dat stopte. En natuurlijk willen we zekerheid dat het is opgehouden."

Ministeries

Op de lijst staan alle banken en grote bedrijven van Oostenrijk, maar ook een aantal kleinere bedrijven. Dat roept volgens Der Standard de vraag op of het hier gaat om bedrijfsspionage. Van de Oostenrijkse overheid staan onder meer de ministeries van Financiën en Binnenlandse Zaken op de lijst en het kantoor van de bondskanselier. De BND wilde niet reageren op vragen van Der Standard.

Verder valt op dat ook een aantal ambassades werd afgeluisterd. Naast de min of meer voorspelbare doelen zoals de ambassades van Iran, Noord-Korea en Rusland, staan er ook een aantal ambassades op van EU- en NAVO-landen, zoals Frankrijk, Griekenland en de Verenigde Staten.

Geen vrienden bespieden

Pas in 2013 werd bondskanselier Angela Merkel ingelicht over de spionagedoelen, schrijft Der Standard op basis van bronnen van de inlichtingendienst. Dat gebeurde nadat bekend werd dat de Duitse regering was afgeluisterd door de Amerikaanse inlichtingendiensten. "Je hoort geen vrienden te bespieden", zei Merkel toen.

Daarna onthulde Der Spiegel dat de BND zelf ook doelen in bevriende naties had bespioneerd, om de Amerikaanse NSA van dienst te zijn. Merkel zei vorig jaar dat zij pas in 2015 op de hoogte is gebracht van de praktijken van de BND. Maar bronnen bij de BND zeggen tegen Der Standard dat zij er al vanaf 2013 van afwist.

De onthullingen van vandaag worden deze week onderzocht door het PKG, het controleorgaan van de Duitse geheime diensten. Dat gaat onderzoeken of de lijst nieuw is, of dat het een onderdeel is van wat al eerder bekend was over de BND.