Deskundigen: als moord Anne Faber opwelling was, is er grote kans op herhaling
In Utrecht is de eerste procesdag van de rechtszaak tegen Michael P. (28) aan de gang. P. wordt in de zaak van Anne Faber (25) verdacht van vrijheidsberoving, verkrachting en moord. Hij wordt ook verdacht van de mishandeling van vijf medewerkers van het Pieter Baan Centrum.
Vandaag worden de feiten behandeld waarvan Michael P. wordt verdacht. Ook komen zijn persoonlijke omstandigheden aan bod. In dit artikel houden we je op de hoogte van de eerste procesdag.
16.30 uur: deskundigen aan het woord over P.
"Ziek in zijn hoofd." Zo wordt Michael P. omschreven door een kennis. Hij sprak over "wijven verkrachten", zegt een ander. "Zodra ik mijn vrijheden heb, maak ik er een van kant", zou Michael P. tegen een medegedetineerde hebben gezegd. En tegen weer iemand anders: "Als ik voor alles gepakt was wat ik heb gedaan, zou ik levenslang moeten hebben." P. zegt de mensen die iets over hem zeggen, niet te kennen. "Die willen gewoon het monster van Zeewolde slopen", zegt hij.
Volgens een psychologisch rapport heeft P. ernstige persoonlijkheidsstoornissen die al op jonge leeftijd zijn ontwikkeld. Hij is impulsief, wordt snel agressief en is verslaafd aan alcohol, cocaïne en Ritalin. Rond de moord op Anne Faber kampte hij met stress, onder andere omdat hij een dochtertje zou krijgen. Van zijn seksuele gevoelens hebben deskundigen geen goed beeld kunnen krijgen. Mogelijk is hij verminderd toerekeningsvatbaar.
Als P. Anne Faber in een opwelling heeft verkracht en vermoord, zoals hij zelf zegt, zien deskundigen een grote kans op herhaling. Het advies is dan om hem tbs op te leggen. "Ik sta daar open voor", zegt P.
Eerder op de dag vroeg de officier van justitie P. naar de sieraden van Anne Faber. P. zegt meerdere keren dat hij die niet gezien heeft.
14.00 uur: P. zingt medewerkers toe na mishandelingen
Nadat Michael P. in beeld is gekomen als verdachte, besluit de politie hem met een arrestatieteam aan te houden, in de hoop dat een overrompeling leidt tot een spontane bekentenis. De agenten dreigen onder andere dat hij zal worden gegrepen door een politiehond, als hij niet vertelt waar Anne is.
P. zegt dat hij tijdens de arrestatie door de politie is mishandeld en deed aangifte. Het Openbaar Ministerie liet de zaak onderzoeken, maar concludeert dat hij geen letsel heeft opgelopen. De zaak is geseponeerd.
Als P. ter observatie is opgenomen in het Pieter Baan Centrum, krijgt hij ruzie met een medewerker die hem aanspreekt omdat hij te lang belt. Het ontaardt in een vechtpartij met drie medewerkers, die door P. zouden zijn geschopt en geslagen. Terwijl hij wordt afgevoerd zingt hij: "I've had the time of my life."
Als hij 's avonds in de isoleercel wordt geplaatst, gaat het nog een keer mis. P. zou twee beveiligers van het Pieter Baan Centrum hebben aangevallen.
13.15 uur: dit doet P. na Annes dood
Na Annes dood verstopt Michael P. haar lichaam een eindje verderop op het terrein van de voormalige vliegbasis Soesterberg. Haar kleren en een aantal andere bezittingen neemt hij mee. Een deel gooit hij in een container op het terrein van de kliniek in Den Dolder. 's Avonds klimt hij over het hek van de instelling en loopt hij terug het bos in om haar fiets op te halen. Die gooit hij in een vijver bij Huis ter Heide. Haar rugzak verstopt hij in een konijnenhol; haar jas legt hij weer ergens anders.
P. zegt dat hij later op verschillende plekken nog spullen heeft weggegooid, maar de telefoon van Anne en het moordwapen zijn nooit teruggevonden. Michael P. zegt dat hij niet meer weet waar hij deze spullen heeft gelaten.
Op de jas van Anne zat dna van Michael P., wat leidde tot zijn aanhouding. Verder heeft de verdachte veel sporen gewist. "Ik was gaan malen over het vinden van dna en toen heb ik een fles chloor gekocht", vertelde P. de politie. "Dat heb ik bij CSI gezien."
In het fragment hieronder vertelt de rechter over het wissen van de sporen door P.
Als hij de auto van zijn moeder mag lenen, verplaatst hij het lichaam van Anne naar het natuurgebied buiten Zeewolde. De rechtbank wil weten hoe hij daaronder was. Michael P.: "Het is verschrikkelijk. De kans dat je gepakt wordt, de nabestaanden... alles gaat door je heen."
In de dagen erna zoekt hij op de pc in de kliniek hoe lang dna-sporen te vinden zijn, welke landen niet uitleveren aan Nederland en hoe je zelfmoord moet plegen. "Ik kan er heel vlug uit stappen als ik wil, maar ik moet mijn verantwoordelijkheid nemen", aldus P.
11.30 uur: de reconstructie van Annes moord (deel 2)
(Voor het eerste deel van de reconstructie: zie verderop in het artikel)
Als Michael P. in de stromende regen een bospad uit rijdt, botst hij tegen Anne, die een fietstocht maakt. "Heeft u haar op staan wachten daar?" vraagt de rechtbankvoorzitter. "Nee", antwoordt P. kortaf.
De rechtbank vraagt of de aanrijding echt toeval was. "Of heeft u haar vanaf het tankstation gevolgd, aangesproken, bang gemaakt?"
"Ik heb haar toen niet gezien", zegt P. Volgens hem wil Anne na de botsing de politie bellen. P. gaat door het lint. "Geef me die kankertelefoon", schreeuwt hij. "Lopen, lopen, dat pad in." Hij dreigt met een mes en breekt haar telefoon doormidden. "Ik was helemaal buiten mezelf", zei hij tegen de politie over dat moment. In het bos misbruikt hij Anne.
"Hoe kan het dat er een aanrijding is geweest en u geen enkele intentie had om iets te doen die avond, behalve klussen, en dit toch uitmondde in deze strafbare feiten?", vraagt de rechtbank. "Ik was kwaad op mezelf, vanwege vroeger", zegt P. Hij duidt op de eerdere verkrachtingen die hij pleegde in 2010.
Het lukt Anne om zijn mes af te pakken en hem in zijn hand te steken. Het leidt tot een worsteling, waarna Michael P. haar handen vastbindt met tiewraps en haar meeneemt achterop zijn scooter. Waarom, is onduidelijk.
P. raakt de weg kwijt, de reden dat ze kriskras door het bos rijden. Bij vliegbasis Soesterberg tilt hij haar over een hek, volgens hem om haar verderop vrij te laten. Als er een fietser langskomt, schreeuwt Anne meerdere keren om hulp. P. zet het mes tegen haar keel en brengt haar om het leven.
In het fragment hieronder leest de rechter verklaringen voor P. gaf aan de politie. Over fietsers die langskwamen en het geschreeuw van Anne.
"In uw verklaring lijkt het steeds alsof er dingen gebeuren, waarop u dan reageert", constateert de rechtbankvoorzitter. "Er zou niets aan de hand zijn geweest, als zij de politie niet had willen bellen. U wilde haar vrijlaten, maar zij begon te schreeuwen en dat kostte haar haar leven. Waar is uw rol? Neemt u de verantwoordelijkheid voor wat er is gebeurd?"
"Ik heb de fouten gemaakt", antwoordt Michael P. "Zij heeft niets verkeerd gedaan."
10.30 uur: de reconstructie van Annes moord (deel 1)
Drie dagen na zijn arrestatie vertelt Michael P. dat hij het lichaam van Anne heeft verborgen in een natuurgebied bij Zeewolde. "Als ik naar mijn handen kijk, zie ik de handen van een moordenaar", zegt P. tegen de politie.
In het fragment hieronder vraagt de rechter P. wat er door hem heen ging toen hij Anne Faber vermoordde:
Op de dag van de moord is P. onder invloed; hij snuift Ritalin. "Het kunnen tussen de tien en vijftien pillen geweest zijn, tot aan de middag of zo."
Die middag zegt een getuige hem overigens al te hebben gezien, vlak bij de plek waar het lichaam van Anne bijna twee weken later wordt gevonden. De getuige, die net als Michael P. uit Zeewolde komt, weet het zeker: "Iedereen kent hem. Hij is stapelgek." Maar volgens P. is hij daar die middag echt niet geweest.
De rechtbank reconstrueert stap voor stap wat er later die dag is gebeurd. Op de avond van Anne's dood wil P. gaan klussen, op het terrein van de kliniek waar hij verblijft in Den Dolder. Hij besluit eerst te gaan tanken met zijn scooter in Baarn. Iets na vijven vertrekt hij uit de kliniek.
Hij heeft een zak gereedschap bij zich: tangen, schroevendraaiers, een betonschaar, een mes. P. zegt dat hij die als oud ijzer wil verkopen, om wat geld te hebben voor zijn verlof. Hij verstopt de tas bij een ruiterpad. "Ik wilde niet gepakt worden met dit soort spullen op een onverzekerde scooter", verklaart P.
Hij appt zijn vriendin in Maastricht dat zijn telefoon regelmatig uitvalt. Ook zegt hij dat hij naar zijn jarige moeder gaat: een leugen. Waarom? "Ik wilde niet gestoord worden tijdens het klussen."
Daarna gaat zijn telefoon uit; volgens de politie deed P. dat zelf. "Niet waar", zegt de verdachte. De telefoon zelf is nooit gevonden. Volgens P. heeft hij 'm later doormidden gebroken en in een prullenbak gegooid. Niet om iets te verbergen, zegt hij, maar omdat hij niet wilde dat iemand zijn kapotte telefoon nog zou gebruiken.
Op de terugweg pikt P. het verstopte gereedschap weer op.
(Zie voor het tweede deel van de reconstructie hogerop in dit artikel.)
09.30 uur: Michael P. in de rechtszaal
Michael P. komt de afgeladen rechtszaal binnen. Een kleine, brede man met kort achterover gekamd haar, die tussen zijn twee advocaten in gaat zitten. Twee agenten zitten vlak achter P. om in te grijpen als dat nodig is.
Een tafel links van P. zit de oom van Anne Faber met zijn advocaat.
De rechtbank heeft voor aanvang van de zaak een kaart van het gebied rond Den Dolder uitgedeeld, waarop de route is te zien die Michael P. met Anne Faber heeft afgelegd. Daaruit blijkt dat P. kriskras door het bos is gereden.
P. wordt verdacht van het vermoorden en verkrachten van Anne Faber. Ook staat hij vandaag terecht omdat hij in februari drie medewerkers van het Pieter Baan Centrum geschopt en geslagen zou hebben. Diezelfde avond zou hij nog eens twee beveiligers hebben geslagen en gebeten.
Met beheerste stem vertelt hij waarom hij drie dagen na zijn aanhouding bekende dat hij Anne Faber heeft vermoord. "Het was mijn geweten. Ik kon het niet langer voor me houden voor de nabestaanden." De eerste drie dagen zweeg hij, "omdat ik mishandeld ben tijdens mijn arrestatie".
Ophef en verontwaardiging
De dood van de 25-jarige Anne Faber uit Utrecht veroorzaakte driekwart jaar geleden ophef en verontwaardiging. Ze ging een rondje fietsen en verdween. Twee weken later werd haar lichaam gevonden, diep begraven door Michael P, een eerder veroordeelde zedendelinquent die tbs had weten te ontlopen.
Dat vrijwilligers de jas van Anne vonden, bleek cruciaal. Daarop zat het dna van de nu 28-jarige Michael P. Hij bleek eerder veroordeeld voor de gewelddadige verkrachting van twee meisjes in 2010. Voor de nabestaanden van Anne Faber is het onbegrijpelijk: waarom kreeg Michael P. na de eerdere verkrachtingen geen tbs opgelegd?
Wie is Michael P. en hoe kwam hij in de kliniek in Den Dolder terecht? Een overzicht:
Morgen tijdens de tweede procesdag krijgen de nabestaanden van Anne Faber het woord, komt het Openbaar Ministerie met een strafeis en volgt het pleidooi van de verdediging.
