Een handelsoorlog met Europa: wat zijn de risico’s voor Trump?

• Victor Pak

  redacteur Bureau Washington

Al in maart zette president Trump zijn handtekening en na uitstel komen ze er nu echt: importheffingen voor staal en aluminium uit de Europese Unie, Mexico en Canada. Op staal afkomstig uit die landen zal een tarief van 25 procent gelden, voor aluminium is dat 10 procent.

De tarieven gaan in vanaf vrijdagochtend 06.00 uur, Nederlandse tijd. Volgens minister Ross van Handel is dat nodig omdat de nationale veiligheid van de Verenigde Staten in het geding is. Trump zelf liet eerder op Twitter al weten waarom hij de tarieven nodig acht:

Trump treffen waar het pijn doet

Met het instellen van de tarieven lijkt Trump een heuse handelsoorlog te ontketenen. Mexico en de Europese Unie slaan direct terug. Mexico gaat tarieven heffen op appels, druiven en ook staal. De Europese Unie mikt op Harley-Davidsons, Bourbon en Amerikaanse spijkerbroeken. Met tarieven op die producten mikt zowel de Europese Unie als Mexico op staten waar Trumpsupporters wonen. Het zijn dus economische tegenmaatregelen, maar met een groot politiek doeleinde: Trump treffen waar het pijn doet.

Vorige week waarschuwde Trump de Europese landen al. Als Brussel tegenmaatregelen neemt, dan zou Washington nog harder terugslaan, met bijvoorbeeld nieuwe importheffingen voor de Europese auto-industrie (die vooral de Duitsers zouden treffen).

Dat de Europese Unie voorbereidingen trof voor tegenmaatregelen was al langer bekend. Waarom heeft Trump dan toch de eerste aanzet gegeven voor wat kan uitgroeien tot een wereldwijde handelsoorlog? Dat de veiligheid van Amerika in het geding is, lijkt vergezocht, maar dit argument is nodig om de tarieven te kunnen invoeren. Volgens de regels van de Wereldhandelsorganisatie kun je namelijk niet zomaar tarieven instellen. Een van de uitzonderingen die de Wereldhandelsorganisatie maakt is voor de nationale veiligheid.

Minister Ross sprak donderdagochtend over de echte reden om de tarieven in te voeren. Volgens hem is Amerika ontevreden over de lopende handelsbesprekingen met de getroffen landen. Op dit moment wordt het NAFTA-verdrag tussen Mexico, Canada en Amerika heronderhandeld. Die gesprekken verlopen moeizaam, net als de onderhandelingen tussen de Europese Unie en Amerika over nieuwe handelsafspraken.

Met zijn visie op handel is Trump ook een lastige onderhandelingspartner. Hij gelooft niet in internationale handelsverdragen waar iedereen voordeel bij kan hebben. Handel is een spel met winnaars en verliezers en Amerika heeft in zijn ogen de afgelopen decennia telkens aan het kortste eind getrokken toen het handelsverdragen zoals NAFTA afsloot.

Eerder deze week kondigde het Witte Huis aan dat het een reeks importheffingen gaat invoeren op Chinese producten.

Eerder dit jaar zond de NOS een reportage uit over het Amerikaans staalbedrijf Titan Steel in Baltimore:

De genomen maatregelen hebben vooralsnog slechts betrekking op een fractie van de economieën van de VS, de EU, Canada en Mexico. Het echte gevaar zit hem in een mogelijke escalatie en een handelsoorlog die ook de Amerikaanse economie kan raken. Met de tussentijdse verkiezingen op komst is het de vraag of dat goed gaat aflopen voor Trump.