Staatstoezicht: meer aandacht nodig voor risico's zoutwinning

Zoutwinningsbedrijven hebben te weinig aandacht voor de risico's op de lange termijn voor de omgeving. Dat concludeert het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) in een rapportage over de zoutsector in Nederland.

Volgens de toezichthouder zijn de bedrijven AkzoNobel, Nedmag en Frisia vooral bezig met het beheersen van risico's tijdens de winning van zout en met het reageren op incidenten. Ze zijn veel minder bezig met de lange termijn.

Zo is er volgens de toezichthouder sprake van een risico met zogenoemde cavernes, holtes onder de grond die ontstaan bij het winnen van het zout. De cavernes kunnen in bijzondere situaties instorten. Als dat gebeurt kan er volgens het SodM een geleidelijke of soms plotselinge bodemdaling plaatsvinden, met als gevolg schade aan gebouwen of infrastructuur.

Meetnetwerk

"In sommige gevallen zijn die cavernes lang geleden ontstaan, met de techniek en inzichten van toen", zegt inspecteur-generaal der Mijnen Theodor Kockelkoren in het NOS Radio 1 Journaal. "Die zijn zodanig van vorm, dat er toch wel risico's zijn voor de lange termijn."

Grote incidenten hebben zich nog niet voorgedaan met cavernes. Wel zakte in 1991 de bodem in Twente zo'n vijf meter in. "Het risico op zo'n situatie bestaat in Twente bij 60 cavernes. Er worden maatregelen genomen die voorkomen dat zo'n caverne instabiel wordt."

Het Staatstoezicht zegt ook dat milieuverontreiniging een risico is als bij een incident zeer zout pekelwater en diesel naar het grondwater stromen. Dieselolie wordt gebruikt om het dak van de cavernes te beschermen. Onlangs ontstond er bij Veendam een gat in het dak van zo'n caverne, waardoor pekelwater en mogelijk ook diesel konden wegstromen. Onderzocht wordt nog of dat in het grondwater terecht is gekomen.

Verschillende carvenes voldoen niet aan de eisen. Zo voldoet een caverne van AkzoNobel in Winschoten niet aan de eisen, al is er nog geen sprake van een onveilige situatie. Om de Groningse cavernes in de gaten te houden wordt een meetnetwerk aangelegd. In Twente werd zo'n netwerk eerder al aangelegd.

Afgegrendeld

In Twente bevindt zich een vuilnisbelt op een aantal cavernes. Als die instabiel worden, kan vuil zich mogelijk mengen met grondwater.

"Dat is een lastige situatie", zegt Kockelkorn. "Als er tekenen van instabiliteit zijn, pompen we cavernes vol met een restproduct uit de zoutwinning dat de caverne stabiliseert. Maar bij die cavernes onder de vuilstort kan dat niet meer. Die zijn boven afgegrendeld door de vuilstort. Je moet daar bijzondere maatregelen voor nemen."