Nieuw in examenland: de precorrectie, docenten maken examens vooraf 

• Kysia Hekster

  Verslaggever Koninklijk Huis

Mobiele telefoons worden ingenomen en in een grote envelop gestopt. Examens Frans 2018 (vmbo) worden uitgereikt, de woordenboeken liggen op de hoek van de tafel. "Veel succes allemaal, voor sommigen van jullie is het meer dan dertig jaar geleden dat jullie examen deden!", zegt de examencoördinator. En dan begint het examen echt.

Op enkele gezichten is duidelijk spanning te zien. Het zijn geen leerlingen in de bankjes bij het Cito, maar leerkrachten. Twintig docenten Frans uit het hele land zijn begin februari op hun vrije zaterdag bij elkaar in Arnhem. Anderhalf uur mogen ze doen over het examen dat drie maanden later aan hun leerlingen zal worden voorgelegd. Het is een zogeheten 'precorrectie', een toets vóór het eindexamen door hun leerlingen gemaakt wordt. Doel van de bijeenkomst: zien of de antwoorden die horen bij het examen duidelijk genoeg zijn.

Bekijk in deze video hoe docenten Frans terugblikken op het examen:

Vorig jaar ontstond ophef over de kwaliteit van het vwo-examen Frans. Volgens docenten liet de kwaliteit van het examen te wensen over en moesten ze goede antwoorden fout rekenen. Uit onvrede weken docenten zelfs af van het correctiemodel waarmee ze moeten nakijken. Er werden afspraken gemaakt met de tweede corrector om antwoorden goed te rekenen die volgens het model fout waren.

Het College voor Toetsen en Examens (CvTE) kondigde toen al maatregelen aan om voor en na de examens extra controles door docenten te houden. Dit voorjaar werden voor drie vakken de precorrecties georganiseerd. Behalve voor Frans (vmbo) ook voor natuurkunde (havo) en economie (vwo).

"Er zijn wel een paar vragen over het examen waar ik graag met mijn collega's over wil discussiëren", zegt Maartje Mestrom van de Walewyc-mavo in Waalwijk na afloop van de toets. "Ik ben benieuwd hoe zij naar die vragen kijken." Ze is enthousiast over de dag. "Het is iets nieuws, en het zorgt ervoor dat je alert blijft op de examens".

Jan Machiel van Bragt van het Markland College in Oudenbosch sluit zich daarbij aan. "Het gaat om de toekomst van de leerlingen. Het is goed om daar met collega's kritisch naar te kijken." Allebei hopen ze van harte dat gedoe zoals vorig jaar uitblijft. "Problemen achteraf zijn voor niemand goed, dat moeten we zien te voorkomen". Daar besteden ze graag een deel van hun vrije zaterdag aan.

Elf antwoorden aangepast

Naar aanleiding van de dag in Arnhem is het antwoordmodel voor het examen vmbo Frans inderdaad op twee punten "verfijnd", zegt Adri van der Ven, sectormanager havo/vwo van het CvTE. Twee antwoorden werden aangepast, vooral taalkundig. "Docenten die voor de klas staan hebben meer gevoel voor hoe hun leerlingen spreken".

Bij het eindexamen natuurkunde havo (14 mei) werden elf verschillende antwoorden aangepast. Een vraag werd op advies van de docenten zelfs helemaal geschrapt. Bij economie vwo (23 mei) werden elf antwoorden anders geformuleerd. Bij deze examens geven leerlingen vooral open antwoorden, waarbij meer discussie mogelijk is.

Zo'n zeventig extra docenten hebben naar de examens gekeken. Van der Ven denkt dat de examens er beter van geworden zijn. "Het moet haast wel, maar echt bewijzen kan ik het niet." Hij zou de precorrecties wel voor alle vakken willen doen maar heeft daar de capaciteit niet voor.

"Behalve deze toets vooraf organiseren we voor de eindexamens Nederlands, Scheikunde en Frans vwo ook nog een extra controle achteraf, na het examen. Dan komen docenten met de door de leerlingen gemaakte eindexamens discussiëren of de antwoorden helder genoeg zijn, of dat nog meer aanpassingen nodig zijn. We gaan ervan uit dat dit genoeg garanties geeft om gedoe zoals vorig jaar te voorkomen."